Bài 38. Axetilen

TIẾT 47- BÀI 38
AXETILEN
CÔNG THỨC PHÂN TỬ: C2H2
PHÂN TỬ KHỐI : 26
I.Tính chất vật lí của axetilen
Là một chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí
CẤU TẠO PHÂN TỬ:
Mô hình phân tử axetilen
Dạng rỗng
Dạng đặc
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ:
C
C
H
H
Liên kết ba
Hãy cho biết số lượng nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử axetilen C2H2?
Viết gọn:
- D?c di?m: Giữa 2 nguyên tử C có một liên kết ba
* ĐẶC ĐIỂM :
- Giữa 2 nguyên tử C có một liên kết ba
- Trong lieân keát ba, coù 2 lieân keát keùm beàn, deã ñöùt laàn löôït trong các phaûn öùng hoùa hoïc
So sánh cấu tạo giữa etilen và axetilen
Giống nhau: cả 2 đều là hidrocacbon, có liên kết kém bền.
Khác nhau:
- Etilen có 1 liên kết kém bền.
- Axetilen có 2 liên kết kém bền.
III/ TÍNH CHẤT HÓA HỌC :
1/ Phản ứng chaùy
2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O
- Axêtilen cháy trong không khí với ngọn lửa sáng, phản ứng toả nhiều nhiệt

2/Axetilen coù laøm maát maøu dd brom khoâng ?
Thí nghiệm :
Dẫn axetilen qua dd brom màu da cam
Nhaän xeùt hieän töôïng , maøu cuûa dd brom, vieát PTHH
CaC2
H2O
Dd Br2
Axetilen làm mất màu dung dịch brom
(da cam)
(Không màu)
Hãy giải thích và viết PTPƯ?
Giải thích: Nguyên nhân là do trong phân tử C2H2 có liên kết kém bền nên tham gia phản ứng cộng với dung dịch brôm làm cho dung dịch brôm bị mất màu.
Phản ứng của C2H2 tác dụng với dd brôm
+
Br-Br
Br-CH=CH-Br
Sản phẩm sinh ra có liên kết đôi trong phân tử nên có thể cộng tiếp với một phân tử brôm nữa
màu da cam
không màu
Br-CH CH-Br
+
Br-Br
Br2CH-CHBr2
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4
PTHH thu gọn:
* Trong điều kiện thích hợp thì axetilen có thể tham gia phản ứng cộng với hiđro và một số chất khác.
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4
C2H2 l�m mất màu dung dịch brom
2/ Phản ứng cộng với dd brom :
Phản ứng công xảy ra theo 2 giai đoạn :
Br CH CH + Br Br Br2CH CHBr2
PTHH thu gọn:
Phản ứng cộng dùng để nhận biết C2H2
Hãy liên hệ thực tế và điền một số thông tin vào sơ đồ sau:
IV. ỨNG DỤNG:
ỨNG DỤNG
Axetilen-C2H2
DI?U CH? AXETILEN
CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
1/ Cho canxi cacbua (CaC2) phản ứng với nước:
V/ ĐIỀU CHẾ:
1/ Cho canxi cacbua (CaC2) phản ứng với nước
CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
2/ Nhiệt phân metan ở nhiệt độ cao
2CH4 C2H2 + H2
15000C
Làm lạnh nhanh
Củng cố
Tổng kết bài học
AXETILEN

Tính chất vật lí:
Khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
Tính chất hóa học:
1.Phản ứng cháy:
2C2H2 +5O2 4CO2 + 2H2O
2.Phản ứng cộng: 2 giai đoạn
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4
Axetilen làm mất màu dd brom
Ứng dụng:
Nhiên liệu, nguyên liệu trong tổng hợp các chất hữu cơ như nhựa PVC, axit axetic……
to
Điều chế axetilen:

CaC2 + 2 H2O C2H2 + Ca(OH)2
2CH4 C2H2 + 3H2
15000C
Làm lạnh nhanh
H – C ≡ C - H
Có 1 liên kết ba
Phản ứng cháy
2C2H2 + 5O2 → 4CO2 + 2H2O
Nhiên liệu đèn xì , sản xuất PVC,cao su, axit axetic…
Phản ứng cộng
C2H2 + 2Br2 → C2H2Br4
BÀI TẬP CỦNG CỐ
1. Hãy cho biết trong các chất sau:
Chất nào có liên kết ba trong phân tử?
Chất nào làm mất màu dung dịch brom?




CỦNG CỐ
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Hãy đánh dấu “x” vào ô thể hiện đặc điểm em cho là có ?
BÀI TẬP:
Có 3 bình, mỗi bình chứa 1 trong các khí sau: metan, axetilen, khí cacbonic. Đánh số A, B, C vào các bình này và tiến hành các thí nghiệm với từng chất khí.
Kết quả thí nghiệm ghi được ở bảng sau:
Hãy cho biết 3 bình A, B, C chứa lần lượt những khí nào?
Bình A:chứa khí metan
Bình B:chứa khí axetilen
Bình C: chứa khí cacbonic.
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT.
Hiện nay, việc tổng hợp các hợp chất có hoạt tính sinh học từ axetilen có những bước phát triển mạnh mẽ và to lớn.
TD: Người ta đã tổng hợp được pheromon. Đó là các hợp chất hóa học do sinh vật tiết ra để thông tin cho nhau. Pheromon có tính chất hấp dẫn, lôi cuốn đồng lọai khác giới gọi là pheromon giới hay là chất dẫn dụ giới. Sử dụng chất dẫn dụ giới người ta có thể tập trung côn trùng (chẳng hạn bướm đực) đến địa điểm đặt thuốc để tiêu diệt chúng mà không cần phải phun thuốc tràn lan trên đồng ruộng.
DẶN DÒ
ÔN CÁC BÀI METAN, ETILEN, AXETILEN
TIẾT SAU KIỂM TRA 1 TIẾT
CHÚC SỨC KHỎE QUÝ THẦY CÔ
Làm thế nào để nhận ra sự có mặt của C2H2 trong hỗn hợp khí gồm C2H2 và CH4 ?
Phiếu học tập số 2:
Hãy đánh dấu “x” vào ô thể hiện đặc điểm em cho là có ?
Có p/ư thế
Có liên kết đôi
Có liên kết ba
Có p/ư cộng brôm
Có p/ư cháy
Có p/ư trùng hợp
Metan
Etilen
Axetilen
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x

>
Phương pháp: ta tiến hành sục hỗn hợp khí đi qua dung dịch brôm
C2H2
CH4
Ta thấy hỗn hợp làm dung dịch brôm mất màu ta kết luận là trong hỗn hợp có mặt C2H2
Dd brôm có màu da cam
Sau p/ư dd không màu
Hàn cắt kim loại
Nhựa PVC
Cao su
Đ/c axit axetic
Cho các chất: CH4, C2H4, C2H2
Hãy so sánh về đặc điêm cấu tạo, tính chất của chúng?
Đặc điểm cấu tạo: trong phân tử đều chứa liên kết đơn.
-TCVL: Đều là chất khí không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí.
-TCHH: Tham gia phản ứng đốt cháy, có thể tác dụng với Clo, Brom...
Phản ứng thế là phản ứng đặc trưng
Phản ứng cộng là phản ứng đặc trưng
IV/ ỨNG DỤNG :
XIN ĐƯỢC SỰ ĐÓNG GÓP CỦA QUÝ THẦY CÔ
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN