Bài 36. Metan

1
KÍNH CHÀO BAN GIÁM KHẢO
CÙNG TOÀN THỂ QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN THAM DỰ CUỘC THI THIẾT KẾ
"BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ"
Người thực hiện: Nguyễn Trung Huấn
Đơn vị: Trường THCS Ngô Quang Nhã
Tham khảo thêm các bài giảng khác rất hay tại đây: pgdvinhloi.mgd.edu.vn
2
BÀI 36:
MÊ TAN
HÓA HỌC - LỚP 9
3
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu 1: Có những từ,cụm từ sau: hóa trị 4, theo đúng hóa trị, liên kết trực tiếp, liên kết xác định, oxi, hiđro, cacbon, …
Hãy chọn từ, cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống trong câu sau:
a. Trong các hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau . . . . . . . . . . . . . . . . . của chúng.
b. Những nguyên tử . . . . . . . ... . trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể . . . . . . . . . . . . . . . . .với nhau tạo thành mạch cacbon.
c. Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự . . . . . . . . . . . . . giữa các nguyên tử.
theo đúng hóa trị
cacbon
liên kết trực tiếp
liên kết xác định
4
Câu 2: Hãy khoanh tròn vào câu đúng.
Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng: Cacbon luôn có hóa trị VI, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II.
Có hai loại mạch cacbon là: Mạch nhánh và mạch vòng.
Công thức cấu tạo cho biết thành phần của phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử
5
BÀI 36:
MÊ TAN
Công thức phân tử: CH4
Phân tử khối: 16
6
I. TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÝ
1. Trạng thái tự nhiên

BÀI 36:
MÊ TAN
Mê tan có nhiều trong các mỏ khí, trong mỏ dầu, trong các mỏ than, trong bùn ao, trong khí biogaz.
2. Tính chất vật lý
Mê tan là chất khí không màu, không mùi, nhẹ hơn không khí, rất ít tan trong nước.
7
II. Cấu tạo phân tử:
Hãy quan sát mô hình cấu tạo phân tử mêtan.
Viết công thức cấu tạo của mêtan
Có nhận xét gì về công thức cấu tạo của mêtan
Đáp án: H
H – C – H
H
Giữa nguyên tử C và H có một liên kết
8
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ:

- Công thức cấu tạo của mê tan:
H

H – C – H

H
- Nhận xét: Trong phân tử mê tan có 4 liên kết đơn C – H
9
II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Mê tan có cháy được trong không khí không? Hãy quan sát thí nghiệm mô phỏng và thảo luận trả lời một số câu hỏi sau:
Mê tan tác dụng với oxi ở điều kiện nào?
Mê tan cháy trong không khí với ngọn lửa màu gì?
Mê tan tác dụng với oxi tạo ra sản phẩm nào?
Viết PTHH của phản ứng.
10
Khí metan
Hơi nước
Nước vôi trong
11
ĐÁP ÁN:
1. Mê tan tác dụng với oxi ở nhiệt độ cao.
2. Mê tan cháy trong không khí với ngọn lửa màu xanh
3. Sản phẩm tạo thành là: hơi nước và khí cacbonic.
4. PTHH:
CH4 + O2 → CO2 + H2O
to
2
2
12
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
1. Tác dụng với oxi
- Thí nghiệm: SGK trang 114
- Nhận xét: Metan cháy tạo thành khí cacbonđioxit và hơi nước

- PTHH: CH4 + O2 → CO2 + H2O
Chú ý:
+ Phản ứng trên tỏa nhiều nhiệt
+ Hỗn hợp metan và oxi là hỗn hợp nổ và nổ mạnh nhất khi: VCH4 : VO2 = 1 : 2
to
2
2
13
Metan có phản ứng với Clo không? Hãy quan sát thí nghiệm mô phỏng và thảo luận, trả lời một số câu hỏi sau:
14
Hỗn hợp CH4, Cl2
Ánh sáng
Nước
Quỳ tím
15
1. Metan có phản ứng với Clo không? Nếu có thì xảy ra ở điều kiện nào?
→ Metan tác dụng với Clo khi có ánh sáng.
→ Khi đưa ra ánh sáng màu vàng nhạt của Clo mất đi, giấy quỳ tím chuyển sang màu đỏ.
2. Hãy mô tả lại hiện tượng, nếu có.
Thảo luận nhóm
16
3. Metan phản ứng với Clo tạo ra những sản phẩm nào? Biết rằng đây là phản ứng thế và có một sản phẩm làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.
→ Sản phẩm tạo thành là: Metylclorua CH3Cl và axit clohiđric HCl
4. Viết PTHH của phản ứng.
H H
H – C – H + Cl – Cl → H – C – Cl + H – Cl
H H
A/ S/
17

2. Tác dụng với clo (Phản ứng thế)
Thí nghiệm: SGK/ 114
Nhận xét: Metan phản ứng với Clo khi có ánh sáng
Phương trình hóa học:
H H
H – C – H + Cl – Cl H – C – Cl + HCl
H H
Ánh sáng
Viết gọn: CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
Metyl clorua
Ánh sáng
18
Trong ph?n ?ng tr�n, nguy�n t? hidro trong ph�n t? metan du?c thay th? b?i nguy�n t? clo v� clo cĩ th? thay th? h?t nguy�n t? hidro trong ph�n t? metan
CH4 + Cl2 CH3Cl + HCl
CH3Cl + Cl2 CH2Cl2 + HCl
Metyl clorua
Ánh sáng
Ánh sáng
Metylen clorua
CH2Cl2 + Cl2 CHCl3 + HCl
Ánh sáng
Clorofom
CHCl3 + Cl2 CCl4 + HCl
Ánh sáng
Cacbon tetra clorua
19
IV. ỨNG DỤNG
- Hãy nêu ứng dụng của khí thiên nhiên, khí dầu mỏ, khí biogaz.
→ Dùng làm nhiên liệu, chất đốt trong đời sống và sản xuất.
- Dựa vào tính chất nào mà metan được dùng làm nhiên liệu?
→ Dựa vào tính chất metan cháy tỏa nhiều nhiệt.
20

IV. ỨNG DỤNG
Metan được dùng làm nhiên liệu, nguyên liệu trong đời sống và trong công nghiệp.
21
CỦNG CỐ
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
22
Câu 1: Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu đúng.
a. Metan là chất khí, không màu, không mùi, nặng hơn không khí.
b. Metan cháy tạo thành hơi nước và khí lưu huỳnh đioxit.
c. Metan phản ứng được với clo khi có ánh sáng.
d. Trong phản ứng hóa học giữa metan và clo, chỉ duy nhất một nguyên tử hiđro của metan có thể thay thế bởi nguyên tử clo.
23
Câu 2: Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu sai.
a. Phản ứng hóa học giữa metan và clo được giọi là phản ứng thế.
b. Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn C – H.
c. Metan cháy tỏa nhiều nhiệt nên được dùng làm nhiên liệu trong đời sống và sản xuất.
d. Hỗn hợp giữa hai thể tích metan và một thể tích oxi là hỗn hợp nổ mạnh.
24
DẶN DÒ
Về nhà học bài (chú ý tính chất hóa học, viết các phương trình hóa học).
Làm các bài tập trong SGK/ 116
Tìm hiểu trước bài 37: Etilen
25
Bài học đến đây là hết, chúc sức khỏe tới ban giám khảo cùng toàn thể quý thầy cô, chúc hội thi thành công tốt đẹp.
pgdvinhloi.mgd.edu.vn