Bài 34. Vitamin và muối khoáng

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Trình bày cơ chế điều hoà thân nhiệt trong các trường hợp:Trời nóng, trời oi bức và trời rét.
Hãy đánh dấu X vào các câu đúng:
Vitamin có nhiều ở thịt, rau quả tươi.
Vitamin cung cấp cho cơ thể một nguồn năng lượng.
Vitamin là hợp chất hữu cơ có trong thức ăn với một liều lượng nhỏ, nhưng rất cần thiết cho sự sống.
Vitamin là một loại muối đặc biệt làm cho thức ăn ngon hơn.
Vitamin là thành phần cấu trúc của nhiều enzim tham gia các phản ứng chuyển hóa năng lượng của cơ thể.
Cơ thể người và động vật không thể tổng hợp được vitamin mà phải lấy từ thức ăn.
x
x
x
x
Vitamin là gì?
Vitamin được xếp thành mấy nhóm?
? Hãy lấy một vài ví dụ về hậu quả của thiếu Vitamin.
Ở trẻ em, thiếu Vitamin D → còi xương.
Thiếu Vitamin A → mắt khô giác mạc có thể dẫn đến mù lòa .
Thiếu Vitamin C → chảy nướu răng, viêm lợi, chậm lành vết thương, đốm xuất huyết...
.....
Vai trò của vitamin?
Thiếu Vitamin C gây viêm lợi
Thiếu Vitamin A gây khô mắt
Thiếu Vitamin B2 gây viêm niêm mạc
Thiếu Vitamin C, E, K gây viêm khớp
Thiếu Vitamin D gây còi xương
ở trẻ em
Thiếu Vitamin B6 gây viêm da
Thiếu Vitamin
Vitamin
Nhóm tan trong dầu mỡ: A,D,E,K…
Nhóm tan trong nước: C,B (B1,B2,B6 ,B12…)
Bảng 34.1 Tóm tắt vai trò chủ yếu của một số vitamin
Các vitamin
nhóm B
Loại vitamin
Vai trò chủ yếu
Nguồn cung cấp
Vitamin A
Cần cho sự trao đổi canxi và phốtpho. Nếu thiếu trẻ em mắc bệnh còi xương,người lớn: loãng xương.
Bơ,trứng,dầu cá.Thực vật có màu vàng đỏ, xanh thẫm chứa nhiều carôten là chất tiền vitamin A.
Bơ, trứng, sữa,dầu cá.Là vitamin duy nhất được tổng hợp ở da dưới ánh nắng mặt trời.
Vitamin D
Vitamin E
Cần cho sự phát dục bình thường Chống lão hoá,bảo vệ tế bào .
Gan,hạt nảy mầm, dầu thực vật…
Vitamin C
Chống lão hoá, chống ung thư.Thiếu sẽ làm mạch máu giòn,gây chảy máu,mắc bệnh xcobut.
Rau xanh, cà chua,quả tươi.
B1
B2
B6
B12
Tham gia quá trình chuyển hoá.Thiếu sẽ mắc bệnh tê phù, viêm dây thần kinh.
Có trong ngũ cốc, thịt lợn,trứng, gan.
Thiếu sẽ gây loét niêm mạc.
Có trong gan, thịt bò, trứng,hạt ngũ cốc.
Thiếu gây viêm da, suy nhược.
Thiếu gây bệnh thiếu máu.
Nếu thiếu sẽ làm cho biểu bì kém bền vững,dễ nhiễm trùng,giác mạc của mắt khô,có thể dẫn tới mù loà.
Có trong lúa gạo,cà chua, ngô vàng,cá hồi, gan.
Có trong gan cá biển,sữa,trứng,pho mát, thịt.
Qua bảng 34.1SGK cho biết thực đơn trong bữa ăn cần được phối hợp như thế nào để có đủ Vitamin cho cơ thể?
Thực, động vật- nguồn cung cấp nhiều Vitamin
Nguồn cung cấp Vitamin B1
Nguồn cung cấp Vitamin C
Nguồn cung cấp Vitamin D
Thực vật - nguồn cung cấp nhiều Vitamin.
VTM rất cần cho cơ thể nhưng chỉ cần cung cấp một lượng nhỏ, nếu cung cấp quá nhiều sẽ gây hậu quả xấu cho sự phát triển của cơ thể.
NGON BỔ VÀ TIẾT KIỆM
Vai trò của muối khoáng?
Thảo luận nhóm: (5 phút) hoàn thành phiếu học tập sau:
1.Vì sao thiếu Vitamin D trẻ em lại dễ mắc bệnh còi xương?
2. Tại sao nhà nước lại vận động nhân dân sử dụng muối iốt?
3. Trong khẩu phần ăn hằng ngày cần cung cấp những loại thực phẩm nào và cần chế biến như thế nào để đảm bảo đủ vitamin và muối khoáng cho cơ thể?
1. Vì sao thiếu Vitamin D trẻ em lại dễ mắc bệnh còi xương?
Vitamin D thúc đẩy quá trình chuyển hóa Canxi và Photpho tạo xương.
2. Tại sao nhà nước lại vận động nhân dân sử dụng muối iốt?
Vì muối iôt là thành phần quan trọng của hoocmon tuyến giáp, thiếu iôt sẽ dẫn đến bệnh bướu cổ, đần độn.
3. Trong khẩu phần ăn hằng ngày cần cung cấp những loại thực phẩm nào và cần chế biến như thế nào để đảm bảo đủ vitamin và muối khoáng cho cơ thể?
Trong bữa ăn hằng ngày cần có đủ lượng thịt,trứng, sữa…và rau quả tươi. Có đủ muối (nên dùng muối iôt), đối với trẻ em cần bổ sung thêm Canxi (sữa, tôm, cua…)
Khi chế biến cần tính toán hợp lí về nguyên tắc nấu nướng và thời gian chế biến để đảm bảo Vitamin không bị phân hủy.
Bệnh bướu cổ do thiếu iôt
Nguồn cung cấp iôt
Muối khoáng là những chất có tỷ lệ thấp trong cơ thể. Là những chất rất quan trọng trong hoạt động sống còn của cơ thể. Khi thiếu hay thừa những chất này sẽ gây ra nhiều bệnh cảnh khác nhau và đôi khi cũng nguy hiểm đến tính mạng

Nátriclorua : 2-10(g)
Kali : 1-2 (g)
Magiê : 0,3(g)
Phôtphot :1,5(g)
Đồng :0,001(g)
Mangan :0,0003(g)
iốt :0,00003(g)
Hàm lượng muối khoáng hàng ngày của mỗi người
CỦNG CỐ:
Hãy giải thích vì sao trong thời kì Pháp thuộc, đồng bào dân tộc ở Việt Bắc và Tây Nguyên phải đốt cỏ tranh để lấy tro ăn?
Trong tro của cỏ tranh có một số muối khoáng, chủ yếu là muối Kali.Ăn cỏ tranh là một biện pháp tạm thời để bổ sung muối khoáng chứ không thể thay cho muối ăn hằng ngày.
Vì sao cần bổ sung thức ăn giàu chất sắt cho các bà mẹ khi mang thai?
Sắt cần cho sự tạo hồng cầu và tham gia quá trình chuyển hóa . Vì vậy bà mẹ mang thai cần được bổ sung chất sắt để thai phát triển tốt, người mẹ khoẻ mạnh.
a. A và D
b. C
c. E
d. B2
Bài tập 2: Khoanh tròn chữ cái đứng truớc câu trả lời đúng :
Trong các loại muối khoáng sau đây, loại nào là thành phần cấu
tạo của hêmôglôbin trong hồng cầu:
B. iốt
Sắt
CỦNG CỐ:
Bài tập1.
Nối thông tin cột (1) với cột (2) để được câu trả lời đúng:
4.Gan, thịt bò, trứng, sữa,
hạt ngũ cốc .
3.Rau xanh, cà chua, quả tươi
1.Gan, hạt nảy mầm, dầu thực vật.
2.Bơ, trứng, dầu cá
Vitamin (2)
Nguồn cung cấp (1)
C. Kẽm
A. Canxi
Vitamin (2)
Nguồn cung cấp (1)
Vitamin (2)
Nguồn cung cấp (1)
D.
Học bài, trả lời các câu hỏi SGK – trang 110
Đọc mục em có biết
Chuẩn bị bài: Bài 24: Tiêu hóa và các cơ quan tiêu hóa.
- Soạn bài theo câu hỏi trong và cuối bài.
? Các chất trong thức ăn có thể được phân nhóm như thế nào? Chất nào không bị biến đổi và bị biến đổi về mặt hóa học trong quá trình tiêu hóa?
? Vai trò của tiêu hóa đối với cơ thể.
? Các chất cần thiết cho cơ thể như nước và muối khoáng, vitamin khi vào cơ thể theo hệ tiêu hóa, cơ thể có thể nhận chất này theo đường nào khác.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ