Bài 34. Máy phát điện xoay chiều

Xin chào quý thầy cô và các em !
Máy phát điện xoay chiều một pha
GV: Lê Anh Tuấn
THPT Hai Bà Trưng
Máy phát điện chúng ta nghiên cứu trong chương trình là máy phát kiểu cảm ứng. Chúng biến đổi cơ năng thành điện năng và tạo ra dòng điện có cường độ lớn, ổn định trong thời gian dài và thuận tiện cho sử dụng

1. Nguyên tắc hoạt động
a. Hoạt động nhờ hiện tượng cảm ứng điện từ:
Khi từ thông qua một khung dây dao động điều hoà thì trong khung xuất hiện một suất điện động dao động điều hoà, suất điện động này tạo ra ở mạch ngoài một dòng điện dao động đièu hoà ( dòng điện xoay chiều)







b. Để tạo ra dòng điện đủ lớn người ta bố trí trong máy phát điện nhiều cuộn dây dẫn mắc nối tiếp, trong mỗi cuộn lại gồm nhiều vòng dây và nhiều nam châm điện tạo thành nhiều cặp cực bắc - nam.
c. Hai đầu dây của máy được nối ra mạch ngoài bằng một cơ cấu đặc biệt gọi là bộ góp

N
S
2. Cấu tạo
Bộ góp:
Cấu tạo:
- Gồm hai vành khuyên và hai chổi quét
- Hai vành khuyên được nối với hai đầu khung dây, đặt đồng trục với khung dây và cùng quay với khung dây.
- Hai chổi quét cố định, tỳ vào hai vành khuyên
Hoạt động:
Khi khung dây quay, hai vành khuyên trượt trên hai chổi quét, nhờ đó dòng điện được đưa ra mạch ngoài

B. Phần cảm và phần ứng
Phần cảm : là phần tạo ra từ trường
Trong các máy phát điện công suất nhỏ, phần cảm là nam châm vĩnh cửu, trong các máy phát công suất lớn, phàn cảm thường là nam châm điện
Phần ứng: là phần tạo ra dòng điện
Các cuộn dây của phần cảm và phần ứng được cuốn trên lõi thép đặc biệt để tăng độ mạnh của từ trường
Lõi thép gồm nhiều lá thép mỏng ghép cách điện để tránh dòng Fucô
Phần cảm và phần ứng có thể đứng yên hoặc chuyển động. Phần đứng yên gọi là stato, phần chuyển động gọi là rôto
Tần số dòng điện xoay chiều do máy phát ra
Dòng điện xoay chiều thường dùng có tần số 50Hz
Nếu máy có một cuộn dây và một nam châm ( có 1cặp cực) thì tốc độ quay của rôto là 50vòng/giây ( 3000v/ph).
Để giảm tốc độ quay của rôto phải tăng số cặp cực của máy.
Tần số dòng điện do máy phát ra:


n: tốc độ quay của roto ( v/ph)
P: số cặp cực của máy
Bài tập 1
Điều nào sau đây là sai khi nói về hoạt động của máy phát điện xoay chiều?
A. ở máy phát điện xoay chiều có rôto là phần ứng ta lấy điện ra mạch ngoài qua trung gian của hai vành khuyên và hai chổi quét
B. Hai chổi quét nối với hai đầu mạch ngoài và trượt trên hai vành khuyên khi rô to quay.
C. Hai vành khuyên và hai chổi quét có tác dụng đưa dòng điện xoay chiều ra mạch ngoài khi rôto quay
D. ở máy phát điện xoay chiều có rô to là phần cảm ta không có hai vành khuyên và hai chổi quét

Bài tập 2
Rô to của một máy dao điện là một nam châm có 3 cặp cực từ quay với tốc độ 1200v/phút. Tần số dòng điện xoay chiều do máy phát ra có giá trị:
A. f = 40Hz
B. f = 50Hz
C. f = 60Hz
D. f = 70Hz

Bài tập 3
Máy phát điện xoay chiều một pha có tần số f = 50Hz, rô to có hai cặp cực. Tính số vòng quay của rô to trong mỗi giây. Chọn đáp án đúng?
A. n = 1500(v/s)
B. n = 750(v/s)
C. n = 12,5(v/s)
D. n = 25(v/s)