Bài 34. Máy phát điện xoay chiều

KI?M TRA B�I CU
1. Có 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiều trong cuộn dây dẫn kín:
+ Cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của nam châm.
+ Cho nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín.

1. Nêu các cách tạo ra dòng điện xoay chiều?

2/ Trong cuộn dây dẫn kín xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn :
A .luôn luôn tăng B. luôn luôn giảm
C .luân phiên tăng giảm D. luôn luôn không đổi
Có gỡ giống và khác nhau gi?a máy phát điện nhỏ như đinamô xe đạp với máy phát điện khổng lồ ở nhà máy thuỷ điện Hoà Bỡnh
Nhà máy điện Hoà Bỡnh
Máy Phát Điện Xoay Chiều
Vật lý 9
I.Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều:
1-Quan sát:
C1. Hãy chỉ ra nh?ng bộ phận chính của mỗi loại máy phát điện này và nêu lên chỗ giống nhau, khác nhau của chúng.
Hình 34.1
Hình 34.2
I.Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều:
C1. * Gioáng nhau:
Hai boọ phaọn chớnh
Nam chaõm
Cuộn dây dẩn
* Khaực nhau:
Nam chaõm quay
Cuộn dây đứng yên
Nam chaõm ủuựng yeõn
Cuộn dây quay
Vành khuyên và thanh quét
1-Quan sát:
Hình 34.1
Hình 34.2
C2. Giải thích vỡ sao khi cho nam châm (hoặc cuộn dây) quay ta lại thu được dòng điện xoay chiều trong các máy trên khi nối hai cực của máy với các dụng cụ tiêu thụ điện.
MPĐ
Khi nam chaõm hoaởc cuoọn daõy quay thỡ soỏ ủửụứng sửực tửứ xuyeõn qua tieỏt dieọn S cuỷa cuoọn daõy bieỏn thieõn neõn ta thu ủửụùc doứng ủieọn xoay chie�u.
Trả lời:
Stato
Rôto
Một trong hai bộ phận có thể quay quanh một trục cố định gọi là r«to phần còn lại đứng yên là stato
I.Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều
Rôto
Stato
Stato
Rôto
Hỡnh 34.1
Hỡnh 34.2
(quay)
(đứng yên)
Tiết 38. Máy phát điện xoay chiều
I.Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều
2. Kết luận:
Nam chaõm
Cuôn dây dẩn
- Maựy phaựt ủieọn xoay chie�u coự hai boọ phaọn chớnh laứ nam chaõm vaứ cuoọn daõy:
Hình 34.1
Hỡnh 34.2
- Khi nam chaõm hoaởc cuoọn daõy quay thỡ soỏ ủửụứng sửực tửứ xuyeõn qua tieỏt dieọn S cuỷa cuoọn daõy luaõn phieõn taờng giaỷm taùo ra doứng dieọn xoay chie�u trong cuoọn daõy daồn.( Dửùa treõn hieọn tửụùng caỷm ửựng ủieọn tửứ)
- Mét trong hai bé phËn ®øng yªn gäi lµ stato, bé phËn cßn l¹i cã thÓ quay ®­îc gäi lµ rôto
Vành khuyên
Thanh quét
Hình 34.1
Câu hỏi
1. Vỡ sao caực cuoọn daõy cuỷa maựy phaựt ủieọn ủửụùc quaỏn quanh loừi saột?
2. Hai loaùi maựy phaựt ủieọn treõn coự caỏu taùo khaực nhau nhửng nguyeõn taột hoaùt ủoọng coự gioỏng nhau khoõng?
Trả lời: Các cuộn dây của máy phát điện được quấn quanh lõi sắt để từ trường mạnh hơn.
Trả lời:Hai loại máy phát điện trên tuy cấu tạo có khác nhau nhưng nguyên tắc hoạt động đều dựa vào hiện tượng cảm ứng điện từ.
Máy phát điện
Tiết 38 Máy phát điện xoay chiều
1. Dặc tính kỹ thuật:
Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho:
-Cường độ dòng điện đến 2000A.
-Hiệu điện thế xoay chiều 25000V
Cụng su?t 300MW
- Tần số 50Hz (VN).
- Stato: là cuộn dây
- Rôto: là nam châm điện
Dường kính tiết diện ngang của máy đến 4 m, chiều dài đến 20 m.
I.Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều:
ii. Máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật:
2. Cách làm quay máy phát điện:
- Dùng động cơ nổ, động cơ nhiệt, tua bin nước, cánh quạt gió..
Nhaứ maựy nhieọt dieọn
Nhaứ maựy ủieọn gioự
Máy phát điện gia đình
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT:
Trong các máy phát điện lớn dùng trong công nghiệp, người ta dùng nam châm điện thay cho nam châm vĩnh cửu để tạo ra từ trường mạnh. Để đưa dòng điện một chiều vào nam châm điện, người ta dùng một bộ góp điện.Bộ góp điện gồm hai vành khuyên gắn với hai đầu cuộn dây của nam châm điện và thanh quét (hay chổi than) luôn tì sát vào vành khuyên. Dây dẫn nối hai chổi than với hai cực nguồn điện ở ngoài. Nhờ thế mà khi nam châm quay, dây dẫn nối không bị xoắn lại .
C3: Coự gỡ gioỏng vaứ khaực nhau giửừa maựy phaựt ủieọn nhoỷ nhử dinamo xe ủaùp vaứ maựy phaựt dieọn coõng nghieọp?
III.Vaọn duùng
C3:* Giống nhau:
- Dều có nam châm và cuộn dây dẫn, khi một trong hai bộ phận quay thỡ xuất hiện dòng điện xoay chiều.
* Khác nhau :
-Dinamô xe đạp có kích thước nhỏ hơn, công suất phát điện nhỏ, hiệu điện thế, cường độ dòng điện ở đầu ra nhỏ hơn.
- Dinamô dùng nam châm vĩnh cửu - Máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp dùng nam châm điện.
Trả lời : Phải làm cho nam châm hoặc cuộn dây quay liên tục. Có thể dùng tay quay hoặc động cơ . . . . .
Muốn máy phát điện xoay chiều phát điện liên tục thì phải làm thế nào ?
Qua bài học hôm nay các em cần ghi nhớ điều gỡ?
Máy phát điện xoay chiều
Hoạt động
Cấu tạo
ứng dụng
Nam châm
Cuộn dây dẫn
Hoạt động
dựa trên
hiện tượng
cảm ứng
điện từ.
Nhà máy thuỷ điện
NMTD
Nhà máy nhiệt điện
NMND
( Nhaứ maựy ủieọn gioự )
Câu hỏi trắc nghiệm:
Baứi taọp
Câu7.Hình vẽ sau là mô hình của máy phát điện xoay chiều. Muốn cho máy phát điện liên tục thì phải làm thế nào.
A. Quay cho khung daõy quay lieõn tuùc theo moọt chie�u nhaỏt ủũnh
B. Quay khung daõy moọt voứng.
C. Quay khung daõy nửỷa voứng sau ủoự quay ngửụùc laùi nửừa voứng.
D. Quay khung daõy moọt voứng sau ủoự quay ngửụùc laùi moọt voứng.
Câu hỏi tự luận
Câu 8:Khi hoạt động,máy phát điện
chuyển hóa năng lượng từ dạng nào
sang dạng nào?
Trả lời:
-Khi hoạt động,máy phát điện chuyển hóa năng lượng từ cơ năng sang điện năng.
Hướng dẫn về nhà:
1. Học cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều.
2. Học và làm bài tập:Bài 34.1?34.4 / SBT
3. Ôn lại các tác dụng của dòng điện.
4. Xem trước bài các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
Hình ảnh minh họa về “Máy phát điện xoay chiều”

Xin chân thành cảm ơn quý thầy, cô
và các em học sinh
Sơ đồ nhà máy thủy điện
Trong máy phát điện có cuộn dây quay, vành khuyên và thanh quét còn có tác dụng gỡ?
Bộ góp điện gồm 2 vành khuyên gắn với 2 đầu cuộn dây và 2 thanh quét luôn tỡ sát vào 2 vành khuyên. Nhờ thế mà khi cuộn dây quay, dây dẫn không bị xoắn lại.
TRÒ CHƠI Ô CHỮ
1. Cấu tạo gồm ống dây dẫn trong có lõi sắt non . (11 chữ cái)
2. Nguyên nhân gây ra hao phí trên đường dây tải điện. (8 chữ cái)
3. Quy tắc xác định chiều của đường sức từ trong lòng ống dây có dòng điện chạy qua. (10 chữ cái)
4. Là những đường cong đi ra từ cực Bắc, đi vào từ cực Nam của nam châm. (10 chữ cái)
5. Không gian tồn tại xung quanh nam châm hoặc dòng điện có khả năng tác dụng lực từ lên kim nam châm . (8 chữ cái)
6. Một trong hai bộ phận chính của động cơ điện . (11 chữ cái)
7. Dụng cụ có cấu tạo gồm hai bộ phận chính là rôto và stato . (10 chữ cái)
8. Tên gọi chung của những kim loại có khả năng nhiễm từ khi đặt trong từ trường. (9 chữ cái)
9. Đoạn dây AB có dòng điện chạy qua khi đặt trong từ trường sẽ chịu tác dụng của …. (9 chữ cái)
10. Quy tắc xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn. (10chữ cái)
11. Điều kiện để các đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín làm xuất hiện dòng điện. (9 chữ cái)
12. Hình ảnh các đường mạt sắt xung quanh nam châm. (5 chữ cái)
Hiện tượng dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi chuyển động tương đối với nam châm vĩnh cửu. (12 chữ cái)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Ô
CHỮ
ĐIỆN
TỪ
HỌC