Bài 34. Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hoá học hữu cơ

Chương IV
HIDRO CACBON
NHIÊN LIỆU

Töø tröôùc ñeán nay , chuùng ta ñaõ hoïc qua hoùa voâ cô . Nay böôùc sang hoùa höõu cô .Maø töø xöa, con ngöôøi ñaõ bieát söûõ duïng vaø cheá bieán hôïp chaát höõu cô ñeå phuïc vuï cho cuoäc soáng .Vaäy hôïp chaát höõu cô laø gì ? Hoùa hoïc höõu cô laø gì ?
Baøi hoïc hoâm nay seõ giaûi quyeát vaán ñeà ñoù
Tiết 43 :
KHÁI NIỆM
VỀ HỢP CHẤT HỮU
CƠ VÀ
HOÁ HỌC HỮU CƠ
(I) Khaùi nieäm veà hôïp chaát höõu cô :
1. Hôïp chaát höõu cô coù ôû ñaâu ?
Theo doõi hình 4.1/106 (SGK )
Nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi sau ( 5ph )
_ Kể tên một số chất có chứa hợp chất hữu cơ ?
_ Hợp chất hữu cơ có ở đâu ?
(I) Khái niệm về hợp chất hữu cơ :
1.Hợp chất hữu cơ có ở đâu ?
*Các vật dụng chứa hợp chất hữu cơ là :
Thịt cá , quần áo , sửa trứng quả , củ, cây cối . . .Bàn ghế , khăn bàn, sách vở . . ..
*Có ở mọi nơi xung quanh chúng ta
2. Hợp chất hữu cơ là gì ?
Trước khi làm thí nghiệm ,một em đọc to phần thí nghiệm như trong sách Giáo khoa .
Gọi học sinh lên làm thí nghiệm như trong SGK /106
Một học sinh lên làm thí nghiệm trong sách giáo khoa .
Nêu :
_Hiện tượng thí nghiệm ?
_Sản phẩm trong ống nghiệm ?
_ Bông gòn chứa nguyên tố gì ?

Trả lời :
*Hiện tượng : Ống nghiệm mờ đi .
* Trong ống nghiệm chứa khí CO2 vì làm đục nước vôi trong
* Vậy chất bông gòn có chứa nguyên tố cacbon


Tương tự khi đốt cháy cồn ,nến.đều tạo ra khí CO2. Các hợp chất đó gọi là hợp chất hữu cơ .( vậy hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon)

Các chất sau : CO2 , CO , H2CO3 , NaHCO3 , CaCO3 . . . Có phải là hợp chất của cacbon không ? =>Vậy là hợp chất gì ?
+ Là hợp chất của cacbon ,vì thành phần phân tử có nguyên tố cacbon . Đó là hợp chất vô cơ , không phải là hợp chất h?u cơ
Vậy hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon tr? CO,CO2, H2CO3, cac mu?i cacbonat kim lo?i . . .
+ Số lượng hợp chất hữu cơ như thế nào so với hợp chất vô cơ ?
Hợp chất hữu cơ so với vô cơ thì rất nhiều chất.

+ Các chất khác như : cồn , nến , vải , sách vở. . . khi cháy cũng tạo ra sản phẩm khí CO2 .
Ví dụ: những sản phẩm nào cháy tạo ra khí CO2 ?

Giấy , quần áo . . . khi cháy tạo ra
sản phẩm khí CO2 , đều có chứa ng/ tố
Cacbon

Các chất sau : CO2 , CO , H2CO3 , NaHCO3 , CaCO3 . . . Có phải là hợp chất của cacbon không ? Vậy các chất đó có phải là hợp chất hữu cơ không? Tại sao ?

_Là hợp chất của cacbon .
_Đó không phải là hợp chất hữu cơ .Vì các chất trên không cháy được , nếu có cháy được thì không tạo ra CO2 và nước
2. Hợp chất hữu cơ là gì ?
Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon (trừ CO2 , CO , H2CO3 , các muối cacbonat kim loại . . . )

Thảo luận nhóm ( 5 phút )
Các chất : CH4, CH3Cl, Ba(NO3)2 Mg(HCO3)2 , C2H6O , CH3NO3, CH3COONa , Na 2CO3 , CO, NaNO3
Đâu là hợp chất hữu cơ ?

Trả lời :
Hợp chất hữu cơ là : CH4,CH3Cl, C2H6O, CH3NO3,
CH3COONa
Nhóm thứ (1)có chứachấtCH4 , C2H4. .. Nhóm thứ(2)có chứachất CH4O, CH3Cl.. .
So sánh thành phần phân tử của 2 nhóm chất trên ?
*Trả lời :
_Giống : Đều chứa nguyên tố H và C.
_Khác : Nhóm 2 có thêm nguyên tố khác là O , Cl ,N . . .
_ Dựa vào thành phần phân tử của hợp chất hữu cơ, hãy cho biết hợp chất hữu cơ được chia làm mấy loại ? Đó là loại gì?
Trả lời :
Hợp chất hữu cơ được chia làm hai loại .
* Loại mà thành phần phân tử có chứa
2 ng/ tố : H , C
* Loại mà thành phần phân tử ngoài 2 ng/ tố
H & C có thêm ng/tố khác như Cl, O ,N.

Thảo luận nhóm (4 phút)
_Thế nào là loại hợp chất hữu cơ hidrocacbon ? Ví dụ ?
_Thế nào là loại hợp chất hữu cơ dẫn xuất của hidrocacbon ?Ví dụ ?

3. Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào ?
Hợp chất hữu cơ được phân làm 2 loại
+ Loại mà phân tử chỉ chứa ng/tố C & H gọi là hidro cacbon : CH4 , C2H4 , C6H6 C2H2 . . .
+ Loại mà phân tử ngoài ng/tố C&H ra còn có chứa thêm ng/ tố khác O, Cl, N , ... Gọi là dẫn xuất của hidro cacbon : CH4O , CH 3Cl . . .

Cho phiếu học tập ,
Cho các chất sau : C3H6 ,,C2H4O2 , NaHCO3 ,C2H6O ,CO(NH2)2, C6H6 ,, NaNO3
Hãy điền nội dung vào ô chấm sau :
_Chất hidrocacbon là: ...........
_Chất dẫn xuất của hidrocacbon là .... . . . . ........
_Chất vô cơ : ..........
II) Khaùi nieäm veà hoùa hoïc höõu cô
*Thảo luận nhóm và trả lời các ý sau (4phút)
Hóa học vô cơ là ngành như thế nào ? Nghiên cứu về gì ?
Hóa học hữu cơ là ngành nghiên cứu về cái gì ?






Ngaøy xöa quan nieäm veà HCHH laø hôïp chaát coù trong cô theå soáng . Ngaøy nay , Töø nhöõng hôïp chaát höõu cô coù saün , coù theå saûn xuaát ra nhöõng HCHH phuïc vuï cho cuoäc soáng .
Học sinh đọc phần em có biết
( Sách giáo khoa trang 108 )
Kể tên các ngành hóa học mà em biết như :
1. Ngành hóa học dầu mỏ ?.
2. Ngành hóa học polime.?
3. Ngành hóa học chất tự nhiên .?
Ngành hóa học dầu mỏ sản xuất ra sản phẩm gì?
Ngành hóa học polime sản xuất ra gì ?
Trả lời :
Sản phẩm : Xăng , dầu , nhựa đường . . .
Sản xuất chất dẽo , nhựa. . .
(II) Khái niệm về hóa học hữu cơ :
(SGK )
Luyện tập ( Phiếu học tập từng nhóm .Làm trong vòng 7 phút )
Bài 4/108(sgk )
Axit axetic có công thức C2H4O2 . Hãy tính thành phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong axit trên ?
Tính thành phần % của các nguyên tố ( cụ thê` là của ng/tố cacbon và hidro và oxi ta làm như thế nào? ) Dựa vào công thức tính như thế naò ?
Thu bài các nhóm và chấm
chéo theo kết quả sau


Phần trăm của cacbon là :
Phần trăm của hidro là :


%O = 100 - ( 40+6,6) = 53,4%
Phần trăm của oxi là :
Bài tập về nhà : 5/108(một em đọc đề bài
Để phân loại các chất trên chúng ta phải dựavào định nghĩa đã học

Bài học kết thúc _ các em về nhà học bài và làm bài tập trong SGK /108