Bài 34. Đa dạng và đặc điểm chung của các lớp Cá

Bài 34:
ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG
CỦA CÁC LỚP CÁ
ĐA DẠNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG
Trên thế giới có khoảng 25415 loài cá. Ở Việt Nam đã phát hiện 2753 loài.
Chia thành 2 lớp chính: Lớp Cá sụn và lớp Cá xương
Em hãy quan sát hình ảnh 2 đại diện lớp cá sụn và lớp cá
xương, rút ra các đặc điểm khác biệt của 2 lớp để hoàn
thành phiếu học tập.
Phân biệt cá sụn và cá xương
CÁ SỤN
CÁ XƯƠNG
Sự phân bố của cá theo độ sâu
Dựa vào tìm hiểu thông tin sách giáo khoa và hiểu biết của bản thân, em hãy hoàn thành bảng sau:
Thon
dài
Bình
thường
Khỏe
Nhanh
Ngắn
Bình
thường
Yếu
Chậm
Dài
Tiêu
biến
Nhỏ
Rất kém
Dẹt,
mỏng
Lớn hoặc
nhỏ
Nhỏ
Kém
Qua quan sát hình ảnh và hiểu biết của bản thân em hãy cho biết đặc điểm chung về môi trường sống của cá.
Cá hoàn toàn sống trong nước
Có thể ở nước ngọt, nước lợ hoặc nước mặn
Ở trong môi trường nước, cá di chuyển bằng gì?
- Cá di chuyển bằng vây
Bằng những kiến thức đã học, em hãy nêu các đặc điểm chung về hệ tuần hoàn của lớp cá
Cá có tim 2 ngăn: tâm thất và tâm nhĩ. Chứa máu đỏ thẫm
Vòng tuần hoàn kín
Máu đi nuôi cơ thể màu đỏ tươi
Bằng các kiến thức đã học em hãy cho biết đặc điểm chung về hệ hô hấp của cá.
Cá hô hấp bằng mang
Cá đã hình thành não, điều hòa và phối hợp các hoạt động phức tạp khi bơi
Bằng các kiến thức đã học em hãy cho biết đặc điểm về hệ thần kinh của cá
Nhiệt độ cơ thể của cá thay đổi phụ thuộc nhiệt độ của môi trường. Do không có khả năng điều hoà nhiệt độ cơ thể nên chúng thường phải tìm đến những nơi có nhiệt độ thích hợp, đặc biệt là về mùa đông hoặc những ngày có nhiệt độ cao. Khi đó chúng ẩn trong các hang hốc ở bờ sông, bờ ao hoặc dưới cây thuỷ sinh
? Từ thông tin trên em có nhận xét gì về thân nhiệt của cá?
Cá là động vật biến nhiệt
Hình thức sinh sản của cá: con cái bơi trước đẻ trứng, con đực bơi sau bơm tinh trùng của mình vào trứng
? Đây là hình thức sinh sản gì?
Cá đẻ trứng, thụ tinh ngoài
Một số trường hợp có hiện tượng noãn thai sinh (cá mập)
II. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁ

Cá hoàn toàn sống trong nước
Di chuyển bằng vây
Hô hấp bằng mang
Vòng tuần hoàn kín, tim 2 ngăn, chứa máu đỏ thẫm, máu đi nuôi cơ thể đỏ tươi.
Hệ thần kinh dạng ống phân hóa thành não bộ và tủy sống
Cá là động vật biến nhiệt
Cá đẻ trứng, thụ tinh ngoài
Cá là nguồn thực phẩm thiên nhiên giàu đạm, nhiều vitamin, dễ tiêu hóa vì có hàm lượng mỡ thấp.
Cá dùng làm thuốc bổ và thuốc chữa bệnh như:
Dầu gan cá nhám, cá thu có nhiều vitamin A và D
Chất tiết từ buồng trứng và nội quan cá nóc được dùng để chế
thuốc chữa bệnh thần kinh, sưng khớp và uốn ván
Vi cá mập vừa là loại thực phẩm bổ dưỡng cao cấp vừa được
coi là thần dược có nhiều tác dụng đặc biệt.
Một số sản phẩm từ cá được dùng làm thức ăn trong chăn nuôi, làm phân bón
VD: Thức ăn gia súc từ bột cá tôm
Bã mắm dùng làm thức ăn gia súc, phân bón
Một số bộ phận của cá được sử dụng trong công nghiệp
VD: Da cá nhám dùng đóng dày, làm cặp,…
Xương và răng cá mập có thể chế tác thành đồ trang sức hay những món quà lưu niệm
Cá được dùng làm cảnh
VD: Cá la hán, cá bảy màu,…
Một số loài cá ăn bọ gậy, sâu bọ hại lúa
Chú ý: Gan cá nóc có thể gây ngộ độc
Một số loài cá dữ ăn thịt cá con gây thiệt hại cho ao nuôi.

Chúng ta phải làm gì để góp phần bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá?
Cấm đánh bắt cá bằng thuốc nổ
Cấm đánh bắt cá bằng điện
Tránh ô nhiễm nguồn nước
Cấm đánh bắt cá bằng các
biện pháp mang tính tận
diệt.
Tránh làm ô nhiễm nguồn
nước.
Em hãy chọn các ý phù hợp để điền vào 2 cột sau:
Xương bằng chất sụn
Xương bằng chất xương
Khe mang trần
Có xương nắp mang
Da nhám
Da có vảy bao phủ
Miệng nằm ở mặt bụng
Miệng nằm ở phía trước
Em hãy chọn câu trả lời đúng cho các câu trả lời sau:
Loài nào sau đây không phải là cá:
Cá bơn
Cá voi
Cá diêu hồng
Cá chuồn
2. Cá đuối cơ thể dẹp giúp chúng thích nghi với môi trường:
Tầng mặt
Tầng giữa
Tầng đáy
Chui rúc
BÀI HỌC CỦA CHÚNG TA ĐÃ KẾT THÚC!