Bài 33. Cấu tạo trong của cá chép

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
MÔN SINH HỌC LỚP 7
Giáo viên thực hiện: Nguy?n Dình Hung
Tru?ng THCS Nguy?n Vi?t Xu�n
















TIẾT 33:
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Hãy nêu tên các cơ quan dinh dưỡng của cá ?
I) Các cơ quan dinh dưỡng
I) Các cơ quan dinh dưỡng
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Mang
Bóng hơi
Thận
Ruột
Dạ dày
Tim
gan
Quan sát các cơ quan dinh dưỡng cá chép

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
Đáp án:
Thức ăn được nghiền nát nhờ răng hàm, dưới tác dụng của enzim tiêu hoá thức ăn.
Thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng ngấm qua thành ruột vào máu.
Các chất cặn bã được thải ra ngoài qua hậu môn.
- Hoạt động tiêu hoá thức ăn của cá diễn ra như thế nào?

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
Quan sát hình và nêu vai trò bóng hơi trong đời sống của cá
?
Bóng hơi thông với thực
quản, giúp cá chìm nổi
trong nước dễ dàng
-Em hãy quan sát và giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở hình 33.4.
Đáp án:
Ở hình A : Bóng hơi phồng to, thể tích của cá tăng khối lượng riêng của cá giảm và nhỏ hơn khối lượng riêng của nước cá nổi. Đồng thời khi thể tích của cá tăng mưc nước trong bình dâng lên.
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
Ở hình B: Bóng hơi xẹp xuống thể
tích của cá giảm khối lượng riêng
của cá tăng, lớn hơn của nước cá
chìm, đồng thời thể tích của cá giảm
mực nước trong bình hạ xuống
Dựa vào phần thảo luận và tranh hãy nêu rõ thành phần của hệ tiêu hóa và chức năng của mỗi thành phần?
1)Cơ quan tiêu hóa
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Miệng
Dạ dày
Ruột
Hậu môn
Đáp án:
-Cấu tạo:
Ống tiêu hoá:

Tuyến tiêu hoá:
-Chức năng:

Dựa vào phần thảo luận và tranh hãy nêu rõ thành phần của hệ tiêu và chức năng của mỗi thành phần?
1)Cơ quan tiêu hóa
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Miệng hầu
thực quản dạ dày ruột hậu môn.
Tuyến gan, tuyến ruột
Biến đổi thức ăn thành chất dinh
dưỡng, thải cặn bã.

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
-Hệ tiêu hoá có sự phân hoá .
-Các bộ phận :
+Ống tiêu hoá: Miệng hầu thực quản dạ dày ruột hậu môn.
+Tuyến tiêu hoá:gan,mật,tuyến ruột
-Chức năng: Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng,thải cặn bã
-Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước.
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1)Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Tuần hoàn:
Câu hỏi 1:
Hệ tuần hoàn gồm những cơ quan nào?
Đáp án:
Tuần hoàn của cá chép gồm:
- Tim và mạch máu
Tim có 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất
1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG
1.Tiêu hoá
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Tuần hoàn:
Dựa vào hình 33.1, em hãy hoàn chỉnh thông tin dưới đây:

Hệ tuần hoàn gồm tim và các mạch. Tim cá có 2 ngăn là:…………. và …………… Nối với các mạch tạo thành một vòng tuần hoàn kín.
Khi tâm thất co tống máu vào ……………………………từ đó chuyển qua……………………………, ở đây xảy ra sự trao đổi khí, máu trở thành đỏ tươi, giàu oxi, theo…………………..........đến ……………………………........ cung cấp oxi và các chất dinh dưỡngcho các cơ quan hoạt động. Máu từ các cơ quan theo …………………… trở về................... Khi tâm nhĩ co dồn máu sang tâm thất và cứ như vậy máu được vận chuyển trong một vòng kín.
Tâm nhĩ
Tâm thất
ĐM chủ bụng
Các MM mang
ĐM chủ lưng
Các MM ở các cơ quan
Tĩnh mạch bụng
tâm nhĩ
tâm thất
động mạch chủ bụng
các mao mạch mang
động mạch chủ lưng
các mao mạch ở các cơ quan
tâm nhĩ
tĩnh mạch bụng

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
- H? tu?n ho�n ? cỏ thu?c h? tu?n ho�n kớn, mỏu di nuụi co th? l� mỏu d? tuoi.
- Tim : Hai ngan Tõm th?t
Tõm nhi
- Ho?t d?ng: SGK.

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
b)Hô hấp
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
Trả lời Cá cử động há miệng để nước mang theo khí O2 vào các lá mang, lúc này nắp mang khép lại để giữ nước cho các lá mang trao đổi khí. Sau đó nắp mang mở để nước cùng CO2 ra ngoài. Và cứ tiếp tục như vậy giúp cá hô hấp.

Câu hỏi : Hãy giải thích hiện tượng: cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang?
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
Câu hỏi 3:? Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh

Các cây thủy sinh thải khí ôxi
góp phần cung cấp cho ca hô hấp
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
a) Tuần hoàn:
b)Hô hấp
Cá hô hấp bằnng mang,lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu để trao đổi khí
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
3) Bài tiết
Thận cá
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
3) Bài tiết
Hai dải thận màu đỏ,nằm sát sống lưng lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài
3) Bài tiết
Hai dải thận màu đỏ,nằm sát sống lưng lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài

















I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
3) Bài tiết
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
3) Bài tiết
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Hãy thảo luận nhóm(2 phút)chọn các thông tin về các cơ quan dinh dưỡng cá chép(dùng chữ cái đầu dòng: A, B,C....) để hoàn thành vào nội dung vào bảng sau:
B) Gồm ống tiêu hoá và tuyến tiêu hoá
I ) Tiêu hoá thức ăn và có bóng hoi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước
C) Gồm tim và mạch máu
E ) Tuần hoàn máu trong cơ thể
D )Cá hô hấp bằng mang,lá mang là những lớp da mỏng có nhiều mạch máu
G ) Trao đổi khí
A ) Có hai thận màu tím đỏ nằm hai bên cột sống.
H ) Lọc máu ,thải các chất không cần thiết

















BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
3) Bài tiết
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
3) Bài tiết
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Tuần hoàn và hô hấp
1)Cơ quan tiêu hóa
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
B. Gồm ống tiêu hoá và tuyến tiêu hoá
I. Tiêu hoá thức ăn và có bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm nổi trong nước
C. Gồm tim và mạch máu
E. Tuần hoàn máu trong cơ thể
D. Cá hô hấp bằng mang,lá mang là những lớp da mỏng có nhiều mạch máu
G. Trao đổi khí
A. Có hai thận màu tím đỏ nằm hai bên cột sống.

H. Lọc máu ,thải các chất không cần thiết

Bảng hoàn chỉnh
BÀI 33 : CẤU TẠO TRONG CÁ CHÉP
I) Các cơ quan dinh dưỡng
1)Cơ quan tiêu hóa
2)Tuần hoàn và hô hấp
3) Bài tiết
II)Thần kinh và giác quan
3) Bài tiết
Câu hỏi 1: Dựa vào bài tập đã làm cho biết hệ thần kinh của cá gồm
những bộ phận nào?
Đáp án:
Cá có hệ thần kinh ống bao gồm:
Trung ương thần kinh:
+ Não: nằm trong hộp sọ
+ Tuỷ sống:nằm trong cột xương sống.
Dây thần kinh: Đi từ trung ương thần kinh đến các cơ quan.
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- thần kinh và giác quan của cá:
1. Thần kinh:
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- thần kinh và giác quan của cá:
1. Thần kinh:
Hành khứu giác
Não trước
Não trung gian
Não giữa( thuỳ thị giác)
Tiểu não
Thuỳ vị giác
Hành tuỷ
I) Các cơ quan dinh dưỡng
Câu hỏi 2:
Bộ não cá chia làm mấy phần?
Mỗi phần có chức năng như thế nào?
Đáp án:
Cấu tạo não cá gồm 5 phần:
Não trước: kém phát triển
Não trung gian
Não giữa: Lớn, trung khu thị giác
Tiểu não: phát triển: phối hợp các cử động phức tạp.
Hành tuỷ: điều khiển nội quan



Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- thần kinh và giác quan của cá:
1. Thần kinh:
I) Các cơ quan dinh dưỡng
-Hệ thần kinh gồm:
+ Trung ương thần kinh: Não tủy sống.
+ Dây thần kinh: Đi từ trung ương dến các cơ quan.
-Cấu tạo não: gồm 5 phần:
+ Não trước: kém phát triển.
+ Não trung gian.
+ Não giữa: lớn, là trung khu thị giác.
+Tiểu não: phát triển, phối hợp các cử động phức tạp.
+ Hành tủy: điều khiển nội quan.
Câu hỏi 1: Cá có những giác quan quan trọng nào?Nêu vai trò của các giác quan đó?
Đáp án:
Mắt( thị giác): không có mí nên chỉ nhìn gần, định hướng khi bơi.
Mũi( khứu giác): đánh hơi, tìm mồi.
Cơ quan đường bên: chạy từ sau xương nắp mang đến đuôi cá, giúp cá nhận biết áp lực, tốc độ dòng nước, vật cản trên đường đi.
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- thần kinh và giác quan của cá:
1. Thần kinh:
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Giác quan
Tiết 32: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- thần kinh và giác quan của cá:
1. Thần kinh:
I) Các cơ quan dinh dưỡng
2)Giác quan
-M?t
-Mui
-Co quan du?ng bờn
BÀI TẬP CỦNG CỐ
A
B
Hãy sắp xếp các cặp ý tương ứng về chức năng của các hệ cơ quan
Hãy đánh dấu V vào cho ý trả lời đúng nhất ở các câu sau:
1. Tim cá chép có:
hai ngăn
ba ngăn
bốn ngăn
một ngăn
2. Hệ thần kinh cá chép có:
bộ não trong hộp sọ
tuỷ sống trong cột sống
Các dây thần kinh từ bộ não, tuỷ sống đến các cơ quan
Cả a, b, c.
V
V
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Hãy dánh dấu V vào cho ý trả lời đúng nhất ở các câu sau:
3. Ở cá chép, tiểu não có chức năng:
a. điều khiển các giác quan.
b. điều khiển và phối hợp các hoạt động phức tạp
c. điều khiển hoạt động nội tiết
d. Cả a, b, c. đều sai.

4. Ở cá chép cơ quan đường bên có tác dụng giúp cá biết được:
các kích thích do áp lực của nước
tốc độ dòng nước
các vật cản để tránh
cả a, b, c đều đúng
V
V
BÀI TẬP CỦNG CỐ
1. Học bài cũ, ghi nhớ.
2.Nội dung ôn tập kiểm tra học kỳ:
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP (tự luận và trắc nghiệm)