Bài 33. Cấu tạo trong của cá chép

Tr�n tr?ng kính ch�o
Qu� th?y cơ c�ng
C�c em h?c sinh

TRU?NG THCS BÌNH AN
DI AN - BÌNH DUONG
Gi�o vi�n th?c hi?n: NGUY?N VAN THU?
Mang( Hệ Hô hấp)
Trao đổi khí.
Tim(Hệ tuần hoàn)
Co bóp để đẩy máuvào động mạch-giúp cho sự tuần hoàn máu.
Hệ tiêu hoá( Thực quản, dạ dày, ruột gan)
Giúp cho sự tiêu hoá thức ăn.
Bóng hơi
Giúp cá chìm nổi dễ dàng trong nước
Thận(Hệ bài tiết)
Lọc từ máu các chất không cần thiết để thải ra ngoài.
Tuyến sinh dục (hệ sinh dục)
Ở cá đực là hai dãi tinh hoàn, ở cá cái là 2 buồn trứng. Duy trì nòi giống
Não( Hệ thần kinh)
Điều khiển, điều hoà hoạt động của cá.
Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA
CÁ CHÉP
Nêu cấu tạo của hệ tiêu hoá ở cá chép?
Ống tiêu hoá: Miệng  hầu  thực
quản  dạ dày  ruột  hậu môn.
Tuyến tiêu hoá: Tuyến gan, tuyến ruột
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
1. Miệng
2. Hầu
3. Thực quản
4. Dạ dày
5. Ruột
6. Gan
7. Túi mật
8. Hậu môn
Cắn, xé, nghiền nát thức ăn
Chuyển thức ăn xuống thực quản
Chuyển thức ăn xuống dạ dày
Co bóp, nghiền nhuyễn thức ăn
Tiêu hoá thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng
Tiết ra dịch mật
Chứa dịch mật- có tác dụng tiêu hoá thức ăn
Thải chất cặn bã
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Hoạt động tiêu hoá thức ăn diễn ra như thế nào?
Thức ăn được nghiền nát nhờ răng hàm và dạ dày dưới ngoài ra thức ăn còn chịu tác dụng của enzim tiêu hoá thức ăn. Thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng ngấm qua thành ruột vào máu.
Các chất cặn bã được thải ra ngoài qua hậu môn.
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Em hãy tìm hiểu và giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở hình 33.4 và hãy thử đặt tên cho thí nghiệm.
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Ở hình A : Bóng hơi phồng to, thể tích của cá tăng  khối lượng riêng của cá giảm và nhỏ hơn khối lượng riêng của nước  cá nổi. Đồng thời khi thể tích của cá tăng  mỰc nước trong bình dâng lên.
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Ở hình B: Bóng hơi xẹp xuống  thể tích của cá giảm  khối lượng riêng của cá tăng, lớn hơn của nước  cá chìm, đồng thời thể tích của cá giảm  mực nước trong bình hạ xuống
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Tên của thí nghiệm có thể là gì?
“ Thí nghiệm về tác dụng của bóng hơi” là tên của thí nghiệm.
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Bóng hơi có vai trò gì đối với đời sống của cá chép?
Tạo điều kiện cho cá chìm nổi rễ ràng
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
- Hệ tiêu hóa có sự phân hóa
Ống tiêu hoá: Miệng  hầu  thực quản  dạ dày 
ruột  hậu môn.
Tuyến tiêu hoá: Tuyến gan, tuyến ruột
- Chức năng: Biến đổi thức ăn thành chất dinh
dưỡng, thải cặn bã.
Bóng hơi: thông với thực quản giúp cá chìm nổi
trong nước
1. Tiêu hóa
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Câu hỏi 1: Cá hô hấp bằng gì?
Câu hỏi 2: Hãy giải thích hiện tượng: cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang?
Câu hỏi 3: Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh?
Thảo luận các câu hỏi sau:
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Hô hấp:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Cá hô hấp bằng bộ phận nào?
Cá hô hấp bằng mang.
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Hô hấp:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Câu 2: Cá cử động há miệng để nước mang theo khí O2 vào các lá mang, lúc này nắp mang khép lại để giữ nước cho các lá mang trao đổi khí. Sau đó nắp mang mở để nước cùng CO2 ra ngoài. Và cứ tiếp tục như vậy giúp cá hô hấp.
Câu hỏi 2: Hãy giải thích hiện tượng: Cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang?
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Hô hấp:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh trong các bể cá để khi quang hợp, cây lấy khí CO2 và nhả khí O2 giúp cá hô hấp tốt hơn.
Câu hỏi 3: Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh?
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Hô hấp:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Cơ quan hô hấp của cá là các lá mang bám vào xương cung mang.
Lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu trao đổi khí
2. Tuần hoàn và hô hấp:
a. Hô hấp:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Hệ tuần hoàn gồm bộ phận nào?
Tuần hoàn của cá chép gồm:
- Tim và mạch máu
Tim có 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất
1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
2. Tuần hoàn và hô hấp:
b. Tuần hoàn:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Dựa vào hình 33.1, em hãy hoàn chỉnh thông tin dưới đây:
Hệ tuần hoàn gồm tim và các mạch. Tim cá có 2 ngăn là:…………. và …………… Nối với các mạch tạo thành một vòng tuần hoàn kín.
Khi tâm thất co tống máu vào ……………………………từ đó chuyển qua……………………………, ở đây xảy ra sự trao đổi khí, máu trở thành đỏ tươi, giàu oxi, theo…………………..........đến ……………………………........ cung cấp oxi và các chất dinh dưỡngcho các cơ quan hoạt động. Máu từ các cơ quan theo …………………… trở về................... Khi tâm nhĩ co dồn máu sang tâm thất và cứ như vậy máu được vận chuyển trong một vòng kín.
Tâm nhĩ
Tâm thất
ĐM chủ bụng
Các MM mang
ĐM chủ lưng
Các MM ở các cơ quan
Tĩnh mạch bụng
tâm nhĩ
tâm thất
động mạch chủ bụng
các mao mạch mang
động mạch chủ lưng
các mao mạch ở các cơ quan
tâm nhĩ
tĩnh mạch bụng
2. Tuần hoàn và hô hấp:
b. Tuần hoàn:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
2. Tuần hoàn và hô hấp:
b. Tuần hoàn:
Tuần hoàn của cá chép gồm:
- Tim và mạch máu
Tim có 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất
1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
3. Bài tiết:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
I- CÁC CƠ QUAN DINH DƯỠNG:
3. Bài tiết:
Hệ bài tiết của cá chép nằm ở đâu? Có chức năng gì?
- Hai dải thận màu tím đỏ, nằm sát sống lưng, 2 bên cột sống
Chức năng: lọc từ máu các chất độc để thải ra ngoài.
Hệ thần kinh của cá gồm
những bộ phận nào?
Cá có hệ thần kinh hình ống bao gồm:
Trung ương thần kinh:
+ Não: nằm trong hộp sọ
+ Tuỷ sống:nằm trong cột xương sống.
b. Dây thần kinh: Đi từ trung ương thần kinh đến các cơ quan.
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Hành khứu giác
Não trước
Não trung gian
Não giữa( thuỳ thị giác)
Tiểu não
Thuỳ vị giác
Hành tuỷ
Bộ não cá chia làm mấy phần?
Mỗi phần có chức năng như thế nào?
Cấu tạo não cá gồm 5 phần:
Não trước: kém phát triển
Não trung gian
Não giữa: Lớn, trung khu thị giác
Tiểu não: phát triển: phối hợp các cử động phức tạp.
Hành tuỷ: điều khiển nội quan
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Hệ thần kinh hình ống nằm ở phía lưng gồm bộ não, tủy sống và các dây thần kinh
Bộ não phân hóa (não trước, não trung gian, não giữa, tiểu não, hành tủy), trong đó có hành khứu giác, thùy thị giác và tiểu não phát triển hơn cả.
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Nêu các giác quan của cá?
Mắt( thị giác):
Mũi( khứu giác):
Cơ quan đường bên:
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Giác quan
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Giác quan
Nêu vai trò của các giác quan ở cá?
Mắt( thị giác): không có mí nên chỉ nhìn gần, định hướng khi bơi.
Mũi( khứu giác): đánh hơi, tìm mồi.
Cơ quan đường bên: chạy từ sau xương nắp mang đến đuôi cá, giúp cá nhận biết áp lực, tốc độ dòng nước, vật cản trên đường đi.
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Giác quan
Vì sao thức ăn có mùi lại hấp dẫn cá?
Vì cá có mũi để đánh hơi và tìm mồi  khứu giác phát triển
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Giác quan
Tiết 33: Bài 33:
CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP
II- THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN CỦA CÁ:
Thần kinh:
Giác quan
. Mắt( thị giác): không có mí nên chỉ nhìn gần, định hướng khi bơi.
Mũi( khứu giác): đánh hơi, tìm mồi.
Cơ quan đường bên: chạy từ sau xương nắp mang đến đuôi cá, giúp cá nhận biết áp lực, tốc độ dòng nước, vật cản trên đường đi.
4. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
Hãy sắp xếp các cặp ý tương ứng về chức năng của các hệ cơ quan
4. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ:
Hãy dánh dấu V vào cho ý trả lời đúng nhất ở các câu sau:
1. Tim cá chép có:
Hai ngăn
Ba ngăn
Bốn ngăn
Một ngăn
2. Hệ thần kinh cá chép có:
Bộ não trong hộp sọ
Tuỷ sống trong cột sống
Các dây thần kinh từ bộ não, tuỷ sống đến các cơ quan
Cả a, b, c.
3. Ở cá chép, tiểu não có chức năng:
a. Điều khiển các giác quan.
b. Điều khiển và phối hợp các
hoạt động phức tạp
c. Điều khiển hoạt động nội tiết
d. Cả a, b, c. đều sai.
4. Ở cá chép cơ quan đường bên có tác dụng giúp cá biết được:
Các kích thích do áp lực của nước
Tốc độ dòng nước
Các vật cản để tránh
Cả a, b, c đều đúng
V
V
V
V
5. DẶN DÒ:
Học bài, trả lời câu hỏi SGK
Vẽ sơ đồ cấu tạo não cá chép
Sưu tầm tranh ảnh về các loài
cá.