Bài 33. Cấu tạo trong của cá chép

1 - Mục tiêu bài học
a. Kiến thức.
- Biết được vị trí, cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép.
- Giải thích được những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi đời sống ở nước.
b. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng quan sát tranh và mẫu vật.
- Kĩ năng hoạt động nhĩm.
c. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập yêu thích bộ mơn.
2. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh.
a. Giáo viên
- Tranh cấu tạo trong của cá chép.
- Mơ hình não cá
- Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép
- Máy chiếu projector, máy tính.
b. Học sinh:
- Theo nhĩm, mỗi nhĩm 1 con cá chép thả bình thủy tinh.
- Mỗi học sinh kẻ bảng SGK vào vở bài tập.
3. Tiến trình bài giảng.
Ngày soạn: 18/12 Ngày giảng: - Lớp: 7B
21/12/09 - Lớp: 7A - Lớp: 7C
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
1. Miệng
2. Hầu
3. Thực quản
4. Dạ dày
5. Ruột
6. Gan
7. Túi mật
8. Hậu mơn
Cắn, xé, nghiền nát thức ăn
Chuyển thức ăn xuống thực quản
Chuyển thức ăn xuống dạ dày
Co bĩp, nghiền nhuyễn thức ăn
Tiêu hố thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng
Tiết ra dịch mật
Chứa dịch mật- cĩ enzim tiêu hố thức ăn
Thải chất cặn bã
Hoạt động tiêu hố thức ăn diễn ra như thế nào?
Nêu cấu tạo và chức năng của hệ tiêu hố ở cá chép.
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
- Cấu tạo :
+ Ớng tiêu hố: Miệng → hầu → thực quản → dạ dày → ruột → hậu mơn.
+ Tuyến tiêu hố: tuyến gan, mật, tuyến ruột.
- Chức năng: Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng và thải chất cặn bã ra ngoài.

Giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở hình 33.4 và hãy thử đặt tên cho thí nghiệm.
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
- Cấu tạo :
+ Ớng tiêu hố: Miệng → hầu → thực quản → dạ dày → ruột → hậu mơn.
+ Tuyến tiêu hố: tuyến gan, mật, tuyến ruột.
- Chức năng: Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng và thải chất cặn bã ra ngoài.
- Bĩng hơi thơng với thực quản → giúp cá chìm, nổi trong nước.
2/Tuần hoàn và hơ hấp:
a/Hơ hấp:
3. Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh?
1.Cá hơ hấp bằng gì?
2. Hãy giải thích hiện tượng: cá cĩ cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang ?
1.Cá hơ hấp bằng gì ?
2. Hãy giải thích hiện tượng: cá cĩ cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang ?
3. Vì sao trong bể cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh?
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
2/Tuần hoàn và hơ hấp:
a/Hơ hấp:
nhờ các lá mang bám vào xương cung
mang, lá mang mỏng, có nhiều mạch máu.
b/Tuần hoàn:
Hệ tuần hồn gồm những cơ quan nào?
Hệ tuần hồn gồm tim và các mạch. Tim cá cĩ 2 ngăn là:…………. và …………… Nối với các mạch tạo thành một vịng tuần hồn kín
Khi tâm thất co tống máu vào ……………………………từ đĩ chuyển qua……………………………, ở đây xảy ra sự trao đổi khí, máu trở thành đỏ tươi, giàu oxi, theo…………………...............đến ……………………………........ cung cấp oxi và các chất dinh dưỡngcho các cơ quan hoạt động. Máu từ các cơ quan theo …………………… trở về................... Khi tâm nhĩ co dồn máu sang tâm thất và cứ như vậy máu được vận chuyển trong một vịng kín
Tâm nhĩ
Tâm thất
ĐM chủ bụng
Các MM mang
ĐM chủ lưng
Các MM ở các cơ quan
Tĩnh mạch bụng
tâm nhĩ
tâm thất
động mạch chủ bụng
các mao mạch mang
động mạch chủ lưng
mao mạch ở các cơ quan
tâm nhĩ
tĩnh mạch bụng
- Tim 2 ngăn: 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất.
- 1 vịng tuần hồn kín, máu đi nuơi cơ thể là máu đỏ tươi.
Hoạt động : học đoạn 2 SGK trang 108 (Khi tâm thất co……
…………..…một vịng kín
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
2/Tuần hoàn và hơ hấp:
a/Hơ hấp:
b/Tuần hoàn:
3/Bài tiết:
Hệ bài tiết của cá chép nằm ở đâu? Cĩ chức năng gì ?
Thận
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
2/Tuần hoàn và hơ hấp:
a/Hơ hấp:
b/Tuần hoàn:
3/Bài tiết:
Gồm 2 thận màu tím đỏ, nằm sát sống lưng → lọc từ máu các chất độc để thải ra ngồi.
II/Thần kinh và giác quan:
Hệ thần kinh của cá chép gồm những bộ phận nào?
Bợ não.
Tủy sớng.
Các dây thần kinh.
Hành khứu giác
Hành khứu giác
Não trước
Não trung gian
Não giữa( thuỳ thị giác)
Tiểu não
Thuỳ vị giác
Hành tuỷ
Bộ não cá chép gồm những phần nào ?
Nêu vai trị của các giác quan ở cá?
Vì sao thức ăn cĩ mùi lại hấp dẫn cá?
I/C¸c c¬ quan dinh d­ìng:
1/Tiªu hãa:
Bài 33: cÊu t¹o trong cđa c¸ chÐp
2/Tuần hoàn và hơ hấp:
a/Hơ hấp:
b/Tuần hoàn:
3/Bài tiết:
II/Thần kinh và giác quan:
- HTK hình ớng, nằm phía lưng gờm: bợ não (gồm 5 phần),tủy sớng (nằm trong cợt sớng) và các dây thần kinh
- Bợ não phân hóa, có hành khứu giác, thùy thị giác và tiểu não phát triển hơn cả.
- Gíac quan có mắt, mũi (ngửi) và cơ quan đường bên (cảm nhận)
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Hãy khoanh trịn vào câu trả lời đúng nhất ở các câu sau:
1. Tim cá chép cĩ:
2 ngăn b. 3 ngăn c. 4 ngăn d. 1 ngăn
2. Hệ thần kinh cá chép cĩ:
bộ não trong hộp sọ
tuỷ sống trong cột sống
Các dây thần kinh từ bộ não, tuỷ sống đến các cơ quan
Cả a, b, c.
3. Ở cá chép, tiểu não cĩ chức năng:
a. điều khiển các giác quan.
b. điều khiển và phối hợp các hoạt động phức tạp
c. điều khiển hoạt động nội tiết
d. Cả a, b, c. đều sai.
4. Ở cá chép cơ quan đường bên cĩ tác dụng giúp cá biết được:
các kích thích do áp lực của nước
tốc độ dịng nước
các vật cản để tránh
cả a, b, c đều đúng
Học bài, trả lời câu hỏi SGK
Vẽ sơ đồ cấu tạo não cá chép
Sưu tầm tranh ảnh về các lồi cá.
Soạn bài 34.
5. DẶN DỊ:
Mang( Hệ Hơ hấp)
Nằm dưới xương nắp mangtrong phần đầu, gồm các lá mang gần các xương cung mang- cĩ vai trị trao đổi khí.
Tim(Hệ tuần hồn)
Nằm phía dưới khoang thân ứng với vây ngực, co bĩp để đẩy máuvào động mạch-giúp cho sự tuần hồn máu.
Hệ tiêu hố( Thực quản, dạ dày, ruột gan)
Phân hố rõ rệt thành thực quản, dạ dày, ruột, cĩ gan tiết mật giúp cho sự tiêu hố thức ăn.
Bĩng hơi
Trong khoan thân,sát cột sống, giúp cá chìm nổi dễ dàng trong nước
Thận(Hệ bài tiết)
Hai dải, sát cột sống, lọc từ máu các chất khơng cần thiết để thải ra ngồi.
Tuyến sinh dục (hệ sinh dục)
Trong khoan thân, ở cá đực là hai dãi tinh hồn, ở cá cái là 2 buồn trứng phát triễn trong mùa sinh sản.
Não( Hệ thần kinh)
Não nằm trong hộp sọ, ngồi ra cịn tuỷ sống nằm trong các cung đốt sống. Điều khiển, điều hồ hoạt động của cá.