Bài 32. Tổng kết phần Tập làm văn

Ngữ văn 9
các thầy cô giáo về dự tiết học
Nhiệt liệt chào mừng
GV: NGUYỄN THỊ KIM HOÀN
ÔN TẬP HỌC KÌ II
PHẦN TẬP LÀM VĂN
* Lập dàn bài.
1/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận(sự việc, hiện tượng có vấn đề)
2/ Thân bài:
Nêu bản chất, biểu hiện của vấn đề
Nguyên nhân của hiện tượng
Phõn tớch tỏc h?i
Cách khắc phục( gi?i phỏp)
3/ Kết bài : Liên hệ thực tế, đánh giá, nhận định rút ra bài học cho bản thân
I. NGHỊ LUẬN VỀ SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG:
Nghị luận về một SVHT trong đời sống:
1. Vứt rác bừa bãi
2. Trò chơi điện tử
3. Tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục
4. Tai nạn giao thông
5. Học tủ, học vẹt
Đề bài : Một hiện tượng khá phổ biến hiện tượng nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống… Em hãy đặt nhan đề để gọi ra hiện tượng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩ của mình
Gợi ý :
- Thế nào là một hiện tượng và thói quen xấu trong cuộc sống.
- Hiện tượng và thói quen xấu mà em định bàn luận là hiện tượng gì, thói quen nào?
- Hiện tượng hoặc thói quen xấu ấy có gì đáng phê phán, phê phán ở chổ nào? Vì sao đáng phê phán?…
- Bài học rút ra từ các hiện tượng và thói quen xấu vừa phân tích, phê phán.
Kêu gọi hành động.

,
ĐỀ THAM KHẢO:
Suy nghĩ về sự việc an toàn vệ sinh thực phẩm
I MB: Vệ sinh an toàn thực phẩm là một vấn đề nóng hiện nay.
II.TB:* Nêu thực trang: có nhiều người bị ngộ độc thức ăn (nôn ói , nhức đầu , tiêu chảy...) mắc
các bệnh liên quan đến tiêu hóa, gây nguy hiểm đến tính mạng
*Nguyên nhân :
- Những người làm ra thực phẩm ,chế biến thực phẩm không vệ sinh..., hám lợi mà coi thường tính mạng người sử dụng
Những người dùng thức ăn đường phố thiếu ý thức trong việc ăn uống: ăn ngay ở vỉa hè bụi bặm, bẩn thỉu, ham rẻ mua thức ăn đã quá hạn sử dụng
*Biện pháp khắc phục :...
III KB:
Khẳng định đây là vấn đề nguy cấp đến tính mạng cộng đồng, xã hội. Những người sản xuất và chế biến thực phẩm cần đề cao trách nhiệm, lương tâm để bảo vệ sức khỏe cho người sử dụng cũng như cho chính mình





Nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống xã hội
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Đi từ một sự việc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội => nêu ra những vấn đề tư tưởng
Đi từ những vấn đề tư tưởng đạo lí (lí tưởng,cách sống, mối quan hệ giữa con người với con người…) chứng minh, bàn luận làm sáng tỏ tư tưởng đạo lí=> ý nghĩa quan trọng của tư tưởng đạo lí đó đối với đời sống con người
I. NGHỊ LUẬN MỘT VẤN ĐỀ VỀ TƯ TƯỞNG, ĐẠO LÍ:
1/Mở bài.
-Giới thiệu vấn đề tư tưởng đạo lí cần bàn luận.
2/ Thân bài
-Giải thích, chứng minh nội dung vấn đề tư tưởng đạo lí đó trong bối cảnh cuộc sống riêng, chung.
3/Kết bài�: Kết luận, tổng kết, nêu nhận thức mới tỏ ý khuyên bảo hoặc tỏ ý hành động.
Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí "Uống nước nhớ nguồn"
Dàn ý đại cương
Mở bài:
-Giới thiệu và nêu tư tưởng chung của câu tục ngữ uống nước nhớ nguồn là thể hiện lòng biết ơn.
Thân bài:
-Giải thích nội dung câu tục ngữ (nghĩa đen, nghĩa bóng)
-Đánh giá nội dung câu tục ngữ
Kết bài:
-Khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc
-ý nghĩa của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay
Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí "Uống nước nhớ nguồn"
Dàn ý đại cương
Mở bài:
-Giới thiệu và nêu tư tưởng chung của câu tục ngữ uống nước nhớ nguồn là thể hiện lòng biết ơn.
Thân bài:
-Giải thích nội dung câu tục ngữ (nghĩa đen, nghĩa bóng)
-Đánh giá nội dung câu tục ngữ
Kết bài:
-Khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc
-ý nghĩa của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay
Dàn baứi chi tieỏt
Mở bài:
-Giới thiệu câu tục ngữ" uống nước nhớ nguồn" vaứ vieọc theồ hieọn lòng biết ơn trong cuoọc soỏng
Thân bài
- Giải thích: "nước", "nguồn", "uống nước", "nhớ nguồn"
=> Lòng biết ơn đối với người làm ra thành quả cho mình hưởng

-Giới thiệu caõu tuùc ngửừ và nêu tư tưởng chung của noự.


-Giải thích nội dung câu tục ngữ
- Đánh giá nội dung câu tục ngữ


-Khẳng định truyền thống tốt đẹp của dân tộc
-ý nghĩa của câu tục ngữ đối với ngày hôm nay
b/ Thân bài
c/ Kết bài:
a/ Mở bài:
Dàn baứi đại cương
Đề bài: Suy nghĩ về đạo lí "Uống nước nhớ nguồn"

+ Nêu đạo lí làm người
+ Thể hiện truyền thống tốt đẹp của dân tộc .
+ Là lời nhắc nhở đối với những ai vô ơn .
- Khích lệ mọi người cống hiến cho xã hội , dân tộc
Kết bài:
- Khẳng định giá trị câu tục ngữ
-Đánh giá câu tục ngữ:
=> Lòng biết ơn đối với người làm ra thành quả cho mình hưởng
- Giải thích: "nước", "nguồn", "uống nước", "nhớ nguồn"
Thân bài
Dàn baứi chi tieỏt
Em hãy vieỏt pha�n mụỷ baứi cho ủe� baứi Suy nghú ve� ủaùo lớ "Uoỏng nửụực nhụự nguo�n"
Hết giờ
120
115
110
105
100
95
90
85
75
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
1
Câu hỏi thảo luận:
Thời gian: 120 giây
a.Mở bài (SGK)
+ ẹi từ chung đến riêng�: Trong kho tàng tục ngữ Việt Nam có rất nhiều câu tục ngữ sâu sắc thể hiện truyền thống đạo lí của người Việt. Một trong những câu đó là câu�:�Uống nước nhớ nguồn. Câu tục ngữ này nói lên lòng biết ơn đối với những ai đã làm nên thành quả cho con người hưởng thụ.

+ Đi từ thực tế đến đạo lí�: Đất nước Việt Nam có nhiều đền, chùa và lễ hội. Một trong những đối tượng thờ cúng, suy tôn đó là anh hùng, có vị tổ tiên có công với dân, với làng, với nước. Truyền thống đó được phản ánh vào một câu tục ngữ rất hay và cô đọng�: Uống nước nhớ nguồn
Mở bài tham khaỷo

+ Dẫn một câu danh ngôn�:
Có một câu danh ngôn nổi tiếng�:kẻ nào bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn vào hắn bằng đại bác�!.Thật vậy, nếu nước có nguồn, cây có gốc thì con ngưười có tổ tiên và lịch sử. Không có ai tự nhiên sinh ra ở trên đời này và tự nhiên làm ra mọi thứ để sống. Tất cả những thành quả về vật chất và tinh thần mà chúng ta được thừa hưởng ngày nay đều do mồ hôi lao động và máu xương chiến đấu của cha ông ta tạo dựng. Vì thế câu tục ngữ Uống nước nhớ nguồn ủaừ neõu leõn một ý nghĩa đạo lí rất sâu sắc.
Bài 2. Ca dao có câu
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Theo em, câu ca dao trên có ý nghĩa như thế nào?
G?i ý (ph?n thõn b�i)
1. Giải thích ý nghĩa câu ca dao
. Bầu bí là loại cây khác nhau về hình dáng, màu sắc... nhưng lại cùng là loại thân mềm ..
. Tuy khác giống nhưng lại chung điều kiện sống, chung số phận.
. câu ca dao gứi một lời khuyên đến con người về lòng yêu thương đùm bọc.
2. khẳng định lời khuyên đó đúng với mọi thời đại, mọi dân tộc
Ví dụ minh hoạ
.Cần làm gì để thực hiên lời khuyên đó
. trong gia đình , quan hệ xóm làng, bạn bố với quê hương, đất nước.


D?: Tinh th?n t? h?c
Tìm hiểu đề, tìm ý:
Kiểu bài: nghị luận về một vấn đề tư tưởng,đạo lí
Nội dung: Cách hiểu, đánh giá của cá nhân về đạo lí, tư tưởng
tự học,từ đó rút ra bài học
Tìm ý: Học là gì? Tinh thần tự học là gì? Tại sao phải tự học?
Tự học như thế nào? ý nghĩa của việc tự học
2. Dàn bài:
Mở bài: Giới thiêu đạo lí, tư tưởng tự học.
Thân bài:
+ Giải thích: Học là hoạt động thu nhận kiến thức và hình thành
kĩ năng. Mọi sự học luôn luôn là tự học
+ Đánh giá: Ai học thì người đó có kiến thức. Không có chuyện
ai học hộ ai.Tự học là phải vượt qua mọi khó khăn, trở ngại, để
tự học có hiệu quả.Tự học có hiệu quả thì phải có phương pháp
phù hợp,luôn khiêm tốn học hỏi bạn bè và mọi người.
Kết bài:Cần nêu cao tinh thần tự học, ý nghĩa của việc tự học
với bản thân
Bài tập 2: Sắp xếp lại thứ tự các ý sau để có phần thân bài cho đề văn sau: Ca dao có câu
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Theo em, câu ca dao trên có ý nghĩa như thế nào?
1. Giải thích ý nghĩa câu ca dao
2. câu ca dao gửi một lời khuyên đến con người về lòng yêu thương đùm bọc.
3.làm gì để thực hiên lời khuyên đó
4.khẳng định lời khuyên đó đúng với mọi thời đại, mọi dân tộc
Ví dụ minh hoạ
5. Bầu bí là loại cây khác nhau về hình dáng, màu sắc... nhưng lại cùng là loại thân mềm ..
6. với quê hương, đất nước.
7. trong gia đình ,quan hệ xóm làng, bạn bè
8. Tuy khác giống nhưng lại chung điều kiện sống, chung số phận
Bài 2. Ca dao có câu
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
Theo em, câu ca dao trên có ý nghĩa như thế nào?
1. Giải thích ý nghĩa câu ca dao
5. Bầu bí là loại cây khác nhau về hình dáng, màu sắc... nhưng lại cùng là loại thân mềm ..
8. Tuy khác giống nhưng lại chung điều kiện sống, chung số phận.
2. câu ca dao gứi một lời khuyên đến con người về lòng yêu thương đùm bọc.
4. khẳng định lời khuyên đó đúng với mọi thời đại, mọi dân tộc
Ví dụ minh hoạ
3.Cần làm gì để thực hiên lời khuyên đó
7. trong gia đình , quan hệ xóm làng, bạn bè
6.với quê hương, đất nước.

A/. Mở bài: Giới thiệu tác giả  giới thiệu tác phẩm  nêu ý kiến đánh giá sơ bộ về tác phẩm
B/. Thân bài: Lần lượt phân tích các luận điểm
* Luận điểm 1:
Nêu luận điểm  Phân tích, chứng minh (qua tác phẩm)  Khái quát chung.
* Luận điểm 2:
Nêu luận điểm  Phân tích, chứng minh (qua tác phẩm)  Khái quát chung.
* Luận điểm n
C/. Kết bài : Nêu nhận định, đánh giá chung về tác phẩm truyện ( đoạn trích )
III. NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN, ĐOẠN TRÍCH:
* Các luận điểm:
- Phương Định có một thời hồn nhiên, vô tư bên mẹ, ở thành phố bình yên của mình
- Đối diện với thử thách và nguy hiểm hằng ngày vân hồn nhiên, yêu đời, hay mơ ước và thích ca hát.
- Có ý thức trách nhiệm cao đối với công việc, bình tĩnh gan dạ
- Có tình cảm yêu mến sẵn lòng giúp đỡ những người trong tổ, trong đơn vị
Đề 1: Cảm nhận về vẻ đẹp tâm hồn và cuộc sống chiến đấu của Phương Định trong truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
I/. Mở bài:
Giới thiệu đôi nét về Lê Minh Khuê  Giới thiệu về nội dung của tác phẩm  Giới thiệu khái quát về nhân vật Phương Định.
II/. Thân bài:
Lần lượt phân tích các luận điểm ( ở trên )
III/. Kết bài:
Nêu nhận định, đánh giá chung về nhân vật Phương Định.
Dàn bài chung
A/. Mở bài : Giới thiệu tác giả  Giới thiệu bài thơ (đoạn thơ )  Nêu nhận xét, đánh giá sơ bộ về bài thơ ( đoạn thơ )
B/. Thân bài : Lần lượt trình bài các luận điểm (những suy nghĩ, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của từng đoạn thơ )
* Luận điểm 1 :
Trích dẫn câu thơ ( hoặc khổ thơ )
 Nêu nội dung – nghệ thuật của câu thơ ( đoạn thơ)  Phân tích  Khái quát chung
* Luận điểm n
C/. Kết bài : Khái quát giá trị, ý nghĩa của bài thơ, đoạn thơ.
IV. NGHỊ LUẬN VỀ BÀI THƠ, ĐOẠN THƠ:
Đề 1: Phân tích bài thơ mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải
I/. Mở bài:
Giới thiệu đôi nét về nhà thơ Thanh Hải  Giới thiệu khái quát về bài thơ
II/. Thân bài :
Lần lượt phân tích mạch cảm xúc của nhà thơ theo từng đoạn trong bài thơ. Đảm bảo các nội dung sau:.
- Bắt đầu từ những cảm xúc, hồn nhiên, trong trẻo trước vẻ đẹp và sức sống của mùa xuân thiên nhiên.
- Hình ảnh mùa xuân của đất nước.
- Biểu hiện suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ
- Cảm xúc thiết tha, tự hào về quê hương, đất nước qua điệu dân ca xứ Huế
III/. Kết bài:
Khái quát ý nghĩa, giá trị của bài thơ.
Đề 2: Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương
I/. Mở bài :
Giới thiệu đôi nét về Viễn Phương  Giới thiệu khái quát về bài thơ Viếng lăng Bác.
II/. Thân bài : Lần lượt phân tích nội dung và nghệ thuật từng khổ thơ .
- Khổ 1: Đến lăng viếng Bác, từ xa nhà thơ đã nhận ra khung cảnh nơi lăng.
- Khổ 2: Nhà thơ theo đoàn người từ từ vào trong lăng viếng Bác.
- Khổ 3: Vào trong lăng, được thấy Bác, nhà thơ xúc động dâng trào.
- Khổ 4: Ra khỏi lăng, nhà thơ quyến luyến không muốn rời xa.
III/. Kết bài: Khái quát ý nghĩa và giá trị của bài thơ.
Các bước làm bài :
1 / Tìm hiểu đề và tìm ý .
2 / Lập dàn bài( xem lại ghi nhớ sgk)
3 / Viết bài .
4 / Đọc lại bài viết và sửa chữa.


* CỦNG CỐ