Bài 32. Chuyển hóa

TIẾT 33
BÀI 32
CHUYểN HOá
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
HS: quan sát tranh phóng to, tìm hiểu đọc  SGK trả lời các câu hỏi phần ▼trang 102 sgk dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Tiết 33 – Bài 32: CHUYỂN HÓA
Chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Ôxi
TẾ BÀO
Chuyển hoá vật chất và năng lượng
Đồng hoá
* Tổng hợp chất
* Tích luỹ năng lượng
Dị hoá
* Phân giải chất
* Giải phóng năng lượng


Khí cacbonic
Chất thải
Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng
- Cho biết sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào?
- Phân biệt trao đổi chất ở tế bào với sự chuyển hoá vật chất và năng lượng.
- Sự trao đổi chất ở tế bào là quá trình trao đổi chất giữa tế bào với môi trường
- Chuyển hoá là quá trình biến đổi có tích luỹ và giải phóng năng lượng
- Năng lượng giải phóng ở tế bào được sử dụng vào những hoạt động nào?
- Năng lượng do dị hoá giải phóng được sử dụng vào hoạt động co cơ để sinh công, cung cấp cho quá trình đồng hoá, tổng hợp nên chất mới và sinh ra nhiệt bù đắp vào phần nhiệt của cơ thể mất đi do toả nhiệt vào môi trường.
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Tiết 33 – Bài 32: CHUYỂN HÓA
- Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào diễn ra như thế nào?
- Yêu cầu 1 HS đọc to thông tin thứ 2/103 sgk
- Đồng hoá là gì? Dị hoá là gì ?
Thảo luận nhóm
- Lập bảng so sánh đồng hoá và dị hoá. Nêu mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá.




- Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau thay đổi như thế nào?
Giống nhau
Khác nhau
- Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào diễn ra như thế nào?
- Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào bao gồm 2 mặt là đồng hóa và dị hóa.
- Đồng hoá là gì? Dị hoá là gì ?
Đồng hóa là quá trình tổng hợp từ các chất đơn giản thành các chất phức tạp đặc trưng của cơ thể và tích lũy năng lượng.
- Dị hóa là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các sản phẩm đơn giản và giải phóng năng lượng.
Tổng hợp các chất
Phân giải các chất
Tích luỹ năng lượng
Giải phóng năng lượng
Xảy ra trong TB
Xảy ra trong TB
Mối quan hệ:
Các chất được tổng hợp từ đồng hoá là nguyên liệu cho dị hoá. Năng lượng được tích luỹ ở đồng hoá sẽ được giải phóng trong quá trình dị hoá để cung cấp trở lại cho hoạt động tổng hợp các chất của đồng hoá. Hai quá trình này trái ngược nhau, mâu thuẫn nhưng thống nhất với nhau.
+ Nếu không có đồng hoá thì không có nguyên liệu cho dị hoá.
+ Nếu không có dị hoá thì không có năng lượng cho hoạt động đồng hoá.
Giống nhau
Khác nhau
- Lập bảng so sánh đồng hoá và dị hoá. Nêu mối quan hệ giữa đồng hoá và dị hoá.
- Tỉ lệ giữa đồng hoá và dị hoá trong cơ thể ở những độ tuổi và trạng thái khác nhau:
- Lứa tuổi: Trẻ em: Đồng hoá  Dị hoá
Người già: Dị hoá  Đồng hoá
Trạng thái: Lúc lao động: Dị hoá  Đồng hoá
Lúc nghỉ ngơi: Đồng hoá  Dị hoá
- Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống?
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Tiết 33 – Bài 32: CHUYỂN HÓA
Trao đổi chất là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng.
Sự chuyển hoá bao gồm 2 mặt đối lập nhưng thống nhất là đồng hóa và dị hóa.
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Tiết 33 – Bài 32: CHUYỂN HÓA
II. Chuyển hóa cơ bản:
- Ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể có tiêu dùng năng lượng không? Tại sao?
- Ở trạng thái nghỉ ngơi, cơ thể vẫn tiêu dùng năng lượng để duy trì các hoạt động như: hoạt động của tim, hô hấp và duy trì thân nhiệt.
- Chuyển hóa cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn nghỉ ngơi. Đó là năng lượng duy trì sự sống.
- Vậy, chuyển hoá cơ bản là gì? Có ý nghĩa như thế nào?
I. Chuyển hóa vật chất và năng lượng:
Tiết 33 – Bài 32: CHUYỂN HÓA
II. Chuyển hóa cơ bản:
III. Điều hòa sự chuyển hóa vật chất và năng lượng:
- Sự điều hoà chuyển hoá vật chất và năng lượng phụ thuộc vào những yếu tố nào?
Sự điều hòa chuyển hoá vật chất và năng lượng phụ thuộc vào những yếu tố:
+ Sự điều khiển của hệ thần kinh: các trung khu ở não bộ điều khiển trao đổi gluxit, lipit, nước, muối khoáng và tăng giảm nhiệt độ cơ thể.
+ Các hoocmôn điều tiết: insulin, glucagon.
- Quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng được điều hòa bởi 2 cơ chế: thần kinh và thể dịch.
BÀI 32
CHUYỂN HOÁ
Củng cố:
1: Vì sao nói thực chất của quá trình trao đổi chất là sự chuyển hoá vật chất và năng lượng?
Chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào gồm quá trình tổng hợp các sản phẩm đặc trưng cho tế bào của cơ thể, tiến hành song song với quá trình dị hoá để giải phóng năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống.
- Trao đổi chất, chuyển hoá vật chất và năng lượng liên quan chặt chẽ với nhau
2. Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của sự sống ?
- Mọi hoạt động sống của cơ thể đều cần năng lượng, năng lượng được giải phóng từ quá trình chuyển hoá. Nếu không có chuyển hoá thì không có hoạt động sống.
Dặn dò
Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi 1,2,3,4/ 104 sgk
Chuẩn bị bài mới: Thân nhiệt
Chào tạm biệt quý thầy cô và các em!
CHÚC
THẦY
CÔ
SỨC
KHỎE
CHÚC CÁC
EM
HỌC
TỐT