Bài 32. Chuyển hóa

Chào mừng các thầy giáo- cô giáo
VỀ DỰ GIỜ MÔN SINH HỌC LỚP 8B
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Quá trình trao đổi chất ở cấp độ tế bào diễn ra như thế nào?
Trả lời:
Ở cấp độ tế bào, các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ máu và nước mô được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống; đồng thời các sản phẩm phân hủy được thải vào môi trường trong, đưa tới cơ quan bài tiết, còn khí C02 được đưa tới phổi để thải ra ngoài.
Phân biệt sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào ? Nêu mối quan hệ về sự trao đổi chất ở hai cấp độ này ?
Vì sao tế bào vừa là đơn vị cấu tạo vừa là đơn vị chức năng của cơ thể?
Mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể đều cần yếu tố nào?
Năng lượng đó được tạo ra như thế nào?
Con người lấy chất hữu cơ từ đâu?
Cơ thể hấp thụ chất hữu cơ dưới dạng nào?
Thành phần nào là chất xây dựng nên tế bào?
Thế nào là chuyển hoá vật chất và năng lượng?
Chuyển hoá vật chất và năng lượng là quá trình biến đổi
các chất đơn giản đã được hấp thụ thành các chất đặc
trưng có cấu trúc phức tạp và tích luỹ năng lượng,đồng
thời xảy ra sự oxi hoá các chất phức tạp thành các chất
đơn giản và giải phóng năng lượng.
Chuyển hoá vật chất và năng lượng là quá trình biến đổi
các chất đơn giản đã được hấp thụ thành các chất đặc
trưng có cấu trúc phức tạp và tích luỹ năng lượng,đồng
thời xảy ra sự oxi hoá các chất phức tạp thành các chất
đơn giản và giải phóng năng lượng.
Enzim
Axít béo và glixerin
Enzim
Giọt lipít nhỏ
Lipít đặc trưng
Tích luỹ năng lượng
Tích luỹ
năng lượng
Lipít đặc trưng
Oxi hoá
Giải phóng năng lượng
CO2
Chất cặn bã
Oxi hoá
Giải phóng năng lượng
Chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Ôxi
TẾ BÀO
Chuyển hoá vật chất và năng lượng
* Tổng hợp chất
* Tích luỹ năng lượng

* Phân giải chất
* Giải phóng năng lượng


Khí cacbonic
Chất thải
Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng
Đồng hoá
Dị hoá
Sơ đồ quang hợp ở lá cây.
Nước + Khí cacbônic
Tinh bột + Khí oxi
ánh sáng
(rễ hút từ đất)
(lá lấy từ không khí)
chất diệp lục
(trong lá)
( lá nhả ra ngoài
môi trường )
Sơ đồ hô hấp ở cây.
Chất hữu cơ + Khí oxi
Năng lượng + Khí cacbônic + Hơi nước
Chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Ôxi
TẾ BÀO
Chuyển hoá vật chất và năng lượng
* Tổng hợp chất
* Tích luỹ năng lượng

* Phân giải chất
* Giải phóng năng lượng


Khí cacbonic
Chất thải
Sơ đồ quá trình trao đổi chất ở tế bào
Đồng hoá
Dị hoá
TẾ BÀO
Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng
Tổng hợp các chất
Phân giải các chất
Tích luỹ năng lượng
Giải phóng năng l­îng
Giống nhau
X?y ra trong tế bào
X?y ra trong tế bào
Khác nhau
Phiếu học tập 1: So sánh đồng hoá và dị hoá
Phiếu học tập 2: Tỷ lệ đồng hoá-dị hoá trong cơ thể
Biểu hiện
Chuyển hoá cơ bản là năng lượng tiêu dùng khi cơ thể ở trạng thái hoàn toàn "nghỉ ngơi".
Chuyển hoá cơ bản là gì?
Cơ thể ở trạng thái "nghỉ ngơi" có sử dụng năng lượng không? Tại sao ?
Chuyển hoá vật chất và năng lượng chịu sự điều khiển của yếu tố nào?
- Chuyển hoá vật chất và năng lượng chịu sự điều khiển của thần kinh và thể dịch.
Cơ chế hoạt động của các yếu tố trên?
- Cơ chế thần kinh: Các trung khu thần kinh ở não bộ phát ra các xung thần kinh điều khiển quá trình tăng, giảm quá trình tổng hợp hay phân huỷ các chất trong tế bào.
- Cơ chế thể dịch: Các tuyến nội tiết tiết hoocmon đổ vào máu điều tiết các quá trình trên.
Glucagôn
Bài tập 1: Khoanh tròn vào nội dung em cho là sai:
Đồng hoá tích luỹ năng lượng còn dị hoá giải phóng năng
lượng.
b. Đồng hoá tổng hợp chất còn dị hoá phân giải các chất.
Đồng hoá xảy ra trong tế bào còn dị hoá xảy ra ngoài cơ thể
Đồng hoá và dị hoá liên quan mật thiết đến quá trình trao đổi chất
e. Đồng hoá và dị hoá đều chịu sự điều hoà của cơ chế thần kinh và thể dịch
Kiểm tra - đánh giá
Bài tập 2: ghộp cỏc s? 1,2,3,..? c?t A v?i ch? cỏi a,b,c,. ? c?t B d? cú cõu tr? l?i dỳng.
1.b
2.d
3.a
4.c
Trao đổi chất là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng. Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng bao gồm hai mặt đối lập nhưng thống nhất là đồng hoá và dị hoá. Đồng hoá là quá trình tổng hợp từ các chất đơn giản thành các chất phức tạp đặc trưng của cơ thể và tích luỹ năng lượng. Dị hoá là quá trình phân giải các chất phức tạp thành các sản phẩm đơn giản và giải phóng năng lượng. Tương quan giữa đồng hoá và dị hoá phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính và trạng thái cơ thể.
Quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng được điều hoà bằng hai cơ chế: thần kinh và thể dịch.
Ghi nhớ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Học b�i v� trả lời câu hỏi cuối b�i
-Dọc mục " Em có biết"
-Tìm thêm các phương pháp phòng chống nóng lạnh.
Chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Ôxi
TẾ BÀO
Chuyển hoá vật chất và năng lượng
* Tổng hợp chất
* Tích luỹ năng lượng

* Phân giải chất
* Giải phóng năng lượng


Khí cacbonic
Chất thải
Sơ đồ quá trình trao đổi chất ở tế bào
Đồng hoá
Dị hoá
TẾ BÀO
Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng
Trao đổi chất ở tế bào diễn ra như thế nào ?
Năng lượng được giải phóng trong quá trình dị hoá của tế bào: Một phần được sử dụng vào hoạt động co cơ, còn lại biến thành nhiệt. Ngay cả phần năng lượng dùng cho co cơ cuối cùng cũng biến thành nhiệt.Vì vậy, muốn xác định cường độ trao đổi chất của cơ thể có thể dùng "phòng đo nhiệt lượng" để tính nhiệt lượng toả ra của người được thí nghiệm,theo nguyên tắc xác định nhiệt độ tăng lên của khối nước chảy qua phòng đo nhiệt.(Hình 32.2)
Giải thích nguyên tắc hoạt động của phòng đo nhiệt?Mục đích của việc thiết kế phòng đo nhiệt?
Em có biết
Chất dinh dưỡng đã hấp thụ
Ôxi
TẾ BÀO
Chuyển hoá vật chất và năng lượng
* Tổng hợp chất
* Tích luỹ năng lượng

* Phân giải chất
* Giải phóng năng lượng


Khí cacbonic
Chất thải
Hình 32-1. Sơ đồ chuyển hoá vật chất và năng lượng
Hãy cho biết sự chuyển hoá vật chất và năng lượng ở tế bào gồm những quá trình nào?
Đồng hoá
Dị hoá
-Đồng hoá là quá trình tổng hợp từ các chất đơn giản
thành các chất phức tạp đặc trưng của cơ thể và tích
luỹ năng lượng.
-Dị hóa là quá trình phân giải các chất phức tạp thành
các sản phẩm đơn giản và giải phóng năng lượng.
Bài tập 4:Chọn từ (cụm từ) thích hợp điền vào chỗ trống:
là biểu hiện bên ngoài của quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng. Sự chuyển hoá vật chất và năng lượng bao gồm hai mặt đối lập nhưng thống nhất là và Đồng hoá là quá trình tổng hợp từ các chất thànhcác chất đặctrưngcủa cơ thể và .Dị hoá là quá
trình các chất phức tạp thànhcác sản phẩm đơn giản và .Tương quan giữa đồng hoá và dị hoá phụ thuộc vào độ tuổi, giới tính và trạng thái cơ thể.
Quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng được điều hoà bằng hai cơ chế: và
...(2)..
.(1).
…..(3)….
.(4).
.(5).
..…(6)…….
.(7).
……(8)……
.(9).
.(10).
Trao đổi chất
đồng hoá
dị hoá.
đơn giản
phức tạp
tích luỹ năng lượng
phân giải
giải phóng năng lượng
thần kinh
thể dịch.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo
và các em học sinh về dự tiết học !