Bài 32. Bắc Sơn

Tiết 161+162
Bắc Sơn
( Trích hồi bốn)
Nguyễn Huy Tưởng
- Bắc Sơn là vở kịch nói đầu tiên sau cách mạng tháng 8
- Vở kịch lấy bối cảnh Từ cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (1940-1941)
I.Đọc - tìm hiểu chung
1. T¸c gi¶, t¸c phÈm:
Nguyễn Huy Tưởng ( 1912- 1960) quê xã Dục Tú - Đông Anh - Hà Nội.
Các tác phẩm của ông đề cao tinh thần dân tộc và giàu cảm hứng lịch sử.
- Là một trong những nhà văn chủ chốt của nền văn học cách mạng.
I.Đọc - tìm hiểu chung
Tác giả, tác phẩm.
* Tác giả:
Nguyễn Huy Tưởng ( 1912- 1960) quê xã Dục Tú - Đông Anh - Hà Nội.
Các tác phẩm của ông đề cao tinh thần dân tộc và giàu cảm hứng lịch sử.
- Là một trong những nhà văn chủ chốt của nền văn học cách mạng.
*. Tác phẩm:
Kịch Bắc Sơn được sáng tác 1946, trong không khí sôi sục của những năm đấu cách mạng, lấy bối cảnh là cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (1940- 1941)
- Trích 2 lớp của hồi 4
I.Đọc - tìm hiểu chung
Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc văn bản.
3. Thể loại:
Kịch
Kịch là một trong ba loại hình văn học ( tự sự, trữ tình, kịch) đồng thời thuộc loại hình nghệ thuật sân khấu.
Phương thức thể hiện của kịch là bằng ngôn ngữ trực tiếp ( đối thoại, độc thoại) và hành động của nhân vật mà không thông qua lời người kể chuyện.
- Kịch phản ánh đời sống qua những mâu thuẫn, xung đột thể hiện ra hành động kịch.
- Các thể loại kịch: ca kịch, kịch thơ, kịch nói, hài kịch, bi kịch, chính kịch, kịch ngắn kịch dài
- Cấu trúc của một vở kịch: hồi, lớp ( cảnh); thời gian và không gian trong kịch.
I.Đọc - tìm hiểu chung
Tác giả, tác phẩm.
2. Đọc văn bản.
3. Thể loại:
Kịch
4. Bố cục:
3 phần
Lớp I: đối thoại giữa hai vợ chồng Thơm - Ngọc. Mâu thuẫn giữa hai người , Thơm dần nhận ra sự thật về Ngọc, cô đau xót ân hận.
Lớp II : Cuộc gặp gỡ giữa ba nhân vật, quyết định của Thơm
- Lớp III: Cuộc nói chuyện giữa hai vợ chồng Thơm - Ngọc. Ngọc chạy theo bọn lính Pháp tiếp tục truy đuổi các chiến sĩ Bắc Sơn.
I.Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu xung đột và hành động kịch.
- Mâu thuẫn : Ta - địch ( lực lượng cách mạng - kẻ thù)
- Tình huống: Thái , Cửu trong lúc lẩn trốn sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn lại chạy vào đúng nhà Ngọc, lúc đó chỉ có Thơm ở nhà
Tình huống bất ngờ, căng thẳng
Buộc Thơm phải có sự lựa chọn dứt khoát, bằng việc che dấu hai người, Thơm đã đứng hẳn về phải cách mạng
I.Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu xung đột và hành động kịch.
2. Diễn biến tâm trạng và hành động của Thơm.
* Hoàn cảnh:
Cuộc khởi nghĩa bị đàn áp cha và em của Thơm hi sinh, mẹ bỏ đi.
Chỉ còn người thân duy nhất là chống - Ngọc ( Việt gian)
- Quen sống an nhàn, được chồng chiều chuộng, thích sắm sửa, ăn diện...
- Sự day dứt ân hận
- Nỗi băn khoăn, nghi ngờ Ngọc ngày càng tăng
I.Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu xung đọt và hành động kịch.
2. Diễn biến tâm trạng và hành động của Thơm.
* Hoàn cảnh:
* Đối với Thái , Cửu.
- Ngạc nhiên tưởng Thái, Cửu đến bắt chồng (Ngọc) nhưng hiểu ra thì bối rối hốt hoảng, lúng túng
- Cứu Thái và Cửu với hành động ngoan ngoãn, mau lẹ, thân mật như anh em
Đứng hẳn về phía cách mạng.
* Đối với Ngọc:
- Đóng kịch với Ngọc để che dấu hai chiến sĩ cách mạng đang ở trong buồng
- Nhận rõ bộ mặt phản động, ham tiền, ham quyền lực, thù hằn nhỏ nhặt của Ngọc
Khi cách mạng gặp khó khăn bị kẻ thù đàn áp khốc liệt, cách mạng vẫn không thể bị tiêu diệt mà vẫn có khả năng thức tỉnh quần chúng
I.Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu xung đọt và hành động kịch.
2. Diễn biến tâm trạng và hành động của Thơm.
3. Các nhân vật khác.
Ngọc
Thái và Cửu
- Săn lùng bắt người cách mạng
- Che giấu bản chất (với vợ ), giả dối, nham hiểm
=> Kẻ phản bội đáng bị trừng trị
- Là các chiến sĩ cách mạng yêu nước hoạt động bí mật
- Bị truy lùng phải chạy trốn
- Dũng cảm, tin vào quần chúng
=>Những người cách mạng trung thành, kiên cường, đáng khâm phục
Bắc sơn
Tiết 161+162.
(Trích hồi 4)
Nguyễn Huy Tưởng
- Địa vị thấp kém, ham muốn quyền lực, tiền tài, làm tay sai cho giặc
- Thái : dày dạn kinh nghiệm, tế nhị.
- Cửu: hăng hái, nóng nảy, thiếu chín chắn
I.Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu xung đọt và hành động kịch.
2. Diễn biến tâm trạng và hành động của Thơm.
3. Các nhân vật khác.
III. Tổng kết.
ý nào sau đây thể hiện đúng và đủ những thành công về nghệ thuật của hồi 4?
A. Thể hiện xung đột giữa các nhân vật và nội tâm nhân vật
B. Xây dựng tình huống éo le, bất ngờ, bộc lộ rõ xung đột và thúc đẩy hành động kịch phát triển.
C. Tổ chức sử dụng ngôn ngữ đối thoại với những nhịp điệu , giọng điệu khác nhau phù hợp với hành động kịch để bộc lộ rõ nội tâm, tính cách nhân vật .
D. Cả A, B, C
Câu hỏi thảo luận

1. Nội dung :
- Hồi 4 cho ta hiểu về cuộc đấu tranh một mất một còn giữa lực lượng cách mạng và bọn phản cách mạng. ở đó những người cách mạng là người yêu nước, dặt lợi ích cách mạng lên trên còn bọn phản cách mạng sẵn sàng bán nước vì lợi ích cá nhân. Thắng lợi của cách mạng gắn liền với đóng góp của quần chúng yêu nước
2. Nghệ thuật
Hồi kịch thành công nổi bật là tạo dựng tình huống để bộc lộ xung đột, tổ chức đối thoại để thể hiện tâm lí và tính cách nhân vật.
-Quan âm Thị Kính
-Trưởng giả học làm sang
-Bắc Sơn
Chính kịch
Bi kịch
Hài kịch
Hãy nối mỗi ô ở cột trái với một ô ở cột phải cho đúng .
Tác phẩm
Thể loại
Chân dung nhà văn: Nguyễn Huy Tưởng