Bài 32. Bắc Sơn

Câu hỏi 1 :
- Hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả Nguy?n Huy Tu?ng và xuất xứ của đoạn trích "B?c Son" ?
- Nêu những hiểu biết của em về thể loại kịch (khái niệm, phân loại, cấu trúc)?
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
- Nguyễn Huy Tưởng (1912 - 1960), quê ở Hà Nội.
- Sáng tác của ông đề cao tinh thần dân tộc và lịch sử; là nhà văn chủ chốt của nền VHCM.
2. Tác phẩm:
Văn bản được trích hồi bốn Vở kịch "Bắc sơn", được sáng tác và đưa lên sân khấu đầu 1946.
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3.Thể loại:
- Kịch: là một trong 3 loại hình nghệ thuật ngôn từ. Kịch thuộc loại hình nghệ thuật sân khấu.
- Phương thức biểu hiện: Bằng ngôn ngữ trực tiếp (đối thoại, độc thoại); cử chỉ hành động nhân vật.
- Các thể loại trong kịch:
+ Ca kịch (kịch hát: chèo, tuồng, .).
+ Kịch thơ.
+ Kịch nói (bi kịch, hài kịch, chính kịch).
- Cấu trúc của kịch: Hồi. Lớp (cảnh).
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
Câu hỏi 2 :
Hãy trình bày sự xung đột và tình huống kich của đoạn trích hồi bốn vở kịch "B?c Son" - Nguyễn Huy Tưởng?
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
- Thái, Cửu đang chạy trốn trước sự truy lùng của Ngọc và đồng bọn lại chạy đúng ngay vào nhà của Thơm (vợ của Ngọc).
- Buộc Thơm phải có thái độ chuyển biến đứng về phía cách mạng.
- Mặt khác, tình huống ấy giúp cho Thơm thấy rõ bộ mặt phản động của chồng.
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
2. Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
- Hoàn cảnh: Cha, em trai: hy sinh; Mẹ: bỏ đi.
- Cuộc sống an nhàn, được chồng chiều chuộng.
- Thái độ với chồng: Băn khoăn; Nghi ngờ chồng làm Việt gian.
- Hành động:
+ Che dấu Thái và Cửu (chiến sĩ cách mạng) ngay trong buồng của mình.
+ Khôn ngoan, che mắt Ngọc để bảo vệ hai chiến sĩ cách mạng.
? Là người có bản chất trung thực, lòng tự trọng, nhận thức về cách mạng nên đã đứng hẳn về phía cách mạng.
Cách mạng sống giữa lòng dân, không thể bị tiêu diệt.
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
2. Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
3. Nhân vật Ngọc:
- Qua việc khắc họa ngôn ngữ, ý nghĩ, hành động, NHT đã khắc họa Ngọc là tên ham muốn địa vị, quyền lực, tiền tài ? làm tai sai cho giặc (Việt gian).
- Tên việt gian bán nước, đê tiện.
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
2. Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
3. Nhân vật Ngọc:
4.Nhân vật Thái & Cửu:
- Thái: bình tĩnh, sáng suốt, tạo được niềm tin cho Thơm.
- Cửu: hăng hái, nóng nảy.
? Những chiến sĩ cách mạng kiên cường, trung thành với tổ quốc, cách mạng, đất nước.
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
2. Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
3. Nhân vật Ngọc:
4.Nhân vật Thái & Cửu:
5. Nghệ thuật:
- Thành công trong tạo dựng tình huống để bộc lộ xung đột.
- Ngôn ngữ đối thoại để thể hiện tâm lí, tính cách nhân vật.

Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Xung đột và tình huống kịch:
2. Tâm trạng và hành động của nhân vật Thơm:
3. Nhân vật Ngọc:
4.Nhân vật Thái & Cửu:
5. Nghệ thuật:
Tuần 35, Bài 32 - Phần văn bản
Tiết 161, 162: BẮC SƠN
(Trích hồi bốn) - Nguyễn Huy Tưởng-
III. TỔNG KẾT
- Xây dựng một tình huống làm bộc lộ xung đột cơ bản của vở kịch giữa cách mạng và kẻ thù; đồng thời thể hiện diễn biến nội tâm của nhân vật Thơm - một cô gái có chồng theo giặc, từ chỗ thờ ơ với cách mạng, sợ liên lụy đến chỗ đứng hẳn về phía cách mạng. Qua đó, tác giả khẳng định sức thuyết phục của chính nghĩa cách mạng.
- Thành công trong vở kịch là: tạo dựng tình huống để bộc lộ xung đột, tổ chức đối thoại và thể hiện tâm lí, tính cách nhân vật.
THẢO LUẬN: Qua tìm hiểu đoạn trích hồi bốn vở kịch "Bắc Sơn" của Nguyễn Huy Tưởng, em thấy nhân vật nào đáng yêu, đáng quý? Nhân vật nào đáng trách, đáng phê phán? Vì sao?
* Dặn dò:
- Về nhà đọc lại văn bản theo vai của các nhân vật và học những nội dung đã phân tích; nhất là nắm vững thể loại kịch.
Đọc và chuẩn bị trước bài mới: Tiết 165, 166 - đoạn trích cảnh ba vở kịch: "Tôi và chúng ta" của Lưu Quang Vũ theo câu hỏi gợi ý trong SGK trang 180.