Bài 31. Trao đổi chất

nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo,
cô giáo về dự Giờ thăm lớp
Môn Sinh học 8
Môi trường ngoài
Cơ thể


Môi trường ngoài
O2
Thức ăn, nước,
muối khoáng
CO2
Phân
Nước tiểu, mồ hôi
Hình 31-1. Sơ đồ trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường
Hệ hô hấp
Hệ tiêu hoá
Hệ bài tiết
Thảo luận nhóm:
? Tìm hiểu vai trò của hệ hô hấp, hệ tiêu hoá và hệ bài tiết trong sự trao đổi chất, hoàn thành bảng sau:
Biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng và thải các chất thừa, các chất cặn bã ra ngoài qua hậu môn.
Lấy O2 cho cơ thể và loại bỏ CO2 ra khỏi cơ thể.
Lọc các chất thải, chất độc từ máu để bài tiết qua nước tiểu và mồ hôi.
Đáp án:
Hình 13-2. Quan hệ của máu, nước mô và bạch huyết
Nước mô
Các tế bào
Mao mạch
máu
Mạch
bạch huyết
Mao mạch bạch huyết
Mao mạch bạch huyết
Nước mô
(huyết tương, bạch cầu, và tiểu cầu)
O2 và các chất dinh dưỡng
CO2 và các chất thải
Tế bào
Mao mạch máu
Sơ đồ trao đổi chất giữa tế bào với môi trường trong của cơ thể
MôI trường trong
của cơ thể









Mao mạch máu
Nước mô
(huyết tương, bạch cầu, và tiểu cầu)
Mao mạch bạch huyết
? Tế bào nhận những chất gì từ môi trường trong của cơ thể và thải vào môi trường trong của cơ thể những sản phẩm gì.
O2 và các chất dinh dưỡng
CO2 và các chất thải
Tế bào
Hình 31-2. Sơ đồ mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào
Thảo luận nhóm:
? Ôxi và các chất dinh dưỡng được đưa vào tế bào qua những hệ cơ quan nào.
Tế bào sử dụng ôxi và các chất dinh dưỡng để làm gì.
Hình 31-2. Sơ đồ mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào
Hình 31-2. Sơ đồ mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào
trong
bài tiết
hệ hô hấp
tiêu hoá
Bài tập:
Điền từ thích hợp vào chỗ trống trong bảng thông tin sau:
hô hấp
ngoài
trong
Thảo luận nhóm: Hãy chỉ ra và phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào ?
Trao đổi chất ở cơ thể cung cấp chất dinh dưỡng và ôxi cho tế bào và nhận từ tế bào các sản phẩm bài tiết, khí CO2 để thải ra môi trường ngoài. Trao đổi chất ở tế bào giải phóng năng lượng cung cấp cho các cơ quan trong cơ thể thực hiện các hoạt động trao đổi chất. Như vậy, hoạt động trao đổi chất ở hai cấp độ gắn bó mật thiết với nhau không thể tách rời.
Đáp án:
Mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với môi trường ngoài và trao đổi chất của tế bào với môi trường trong:
Hình 31-2. Sơ đồ mối quan hệ giữa trao đổi chất của cơ thể với trao đổi chất ở tế bào
Hãy chỉ ra và phân tích mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể và trao đổi chất ở cấp độ tế bào ?
Thảo luận nhóm:
Từ mối quan hệ giữa hai cấp độ trao đổi chất nói trên em hãy giải thích hiện tượng sau:
* Một người xuống vét đáy của 1 giếng sâu thì bị ngất, nếu không cấp cứu kịp thời có thể bị tử vong.
Ghi nhớ:
Sự trao đổi chất diễn ra ở hai cấp độ:
* ở cấp độ tế bào, các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ máu và nước mô được tế bào sử dụng cho các hoạt động sống; đồng thời các sản phẩm phân huỷ được thải vào môi trường trong, đưa tới cơ quan bài tiết, còn khí cacbônic được đưa tới phổi để thải ra ngoài.
* ở cấp độ cơ thể, môi trường ngoài cung cấp thức ăn, nước, muối khoáng và ôxi qua hệ tiêu hoá, hệ hô hấp, đồng thời tiếp nhận chất bã, sản phẩm phân huỷ và khí cacbônic, từ cơ thể thải ra.
Trao đổi
chất
..... (1): Cơ thể
.......... (3): Khí CO2, các chất thải
Cấp độ tế bào: Tế bào
Lấy từ môi trường ngoài:................ (2)
Thải vào môi trường trong: .............. (5)
........... (4): Khí O2 và các chất dinh dưỡng
Cấp độ cơ thể
Khí O2, thức ăn, nước, muối khoáng
Thải ra môi trường ngoài
Nhận từ môi trường trong
Khí CO2, các sản phẩm phân huỷ
Bài tập:
Điền các cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong sơ đồ sau:
Chọn ý trả lời đúng nhất trong các câu sau:
1/ Sự trao đổi chất ở cấp độ cơ thể được biểu hiện như thế nào ?
a/ Cơ thể lấy O2, thức ăn, nước, muối khoáng từ môi trường ngoài.
b/ Cơ thể loại thải khí CO2, chất cặn bã ra môi trường ngoài.
c/ Cơ thể lấy khí CO2 từ môi trường.
d/ Cả ý a và b.
2/ Những chất nào được máu và nước mô vận chuyển đến tế bào ?
a/ Các chất dinh dưỡng và O2.
b/ Khí CO2 và muối khoáng.
c/ Prôtêin, Gluxit và các chất thải.
d/ Cả a và b.
Bài tập
Công việc về nhà
1. Học bài và trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 SGK/101.
2. Nghiên cứu trước bài 32: Chuyển hoá SGK/102
Xin chân thành cảm ơn Ban giám khảo, các thầy giáo, cô giáo và các em học sinh !