Bài 31. Trao đổi chất

Chương VI
Trao đổi chất và năng lượng

Tiết 33 - Bài 31. TRAO D?I CH?T

CƠ THỂ

HỆ HÔ HẤP

HỆ TIÊU HÓA

HỆ BÀI TIẾT
Thức ăn,nước
Ô XI
Muối khoáng
CO2
Phân
Nước tiểu,mồ hôi
Môi trường ngoài
Môi trường ngoài
Hình 31.1.Sơ đồ trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường
Quan sát hình 31.1+hiểu biết bản thân hãy trả lời và hoàn thành phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP
H? hụ h?p cú vai trũ nhu th? n�o trong quỏ trỡnh trao d?i ch?t?
Hệ tiêu hóa có vai trò gì trong việc trao đổi chất ?
Hệ tuần hoàn thực hiện vài trò gì trong quá trình trao đổi chất ?
Hệ bài tiết có vai trò gì trong quá trình trao đổi chất ?
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường NGO�I:
Biến đổi thức ăn cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể và thải các chất cặn bã ra ngoài.
Lấy ôxi từ môi trường cung cấp cho cơ thể và thải CO2 từ cơ thể ra ngoài môi trường.
Lọc máu, thu gom chất thải để bài tiết ra ngoài dưới dạng nước tiểu và mồ hôi.
Vận chuyển ôxi, chất dinh dưỡng tới tế bào và CO2 , các chất thải từ tế bào tới cơ quan bài tiết.
I. TRAO ĐỔI CHẤT GIỮA CƠ THỂ VÀ MÔI TRƯỜNG NGOÀI :
Trao đổi chất cú ý nghĩa nhu th? n�o d?i v?i co th? s?ng?
Cơ thể



Môi trường ngoài
Môi trường ngoài
Hệ hô hấp
Hệ tiêu hoá
Hệ bài tiết
O2
Thức ăn,
nước,
muối khoáng
CO2
Phân
Nước tiểu
Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài thể hiện như thế nào ? Kể tên các chất m� cơ thể dó lấy vào từ môi trường v� th?i ra qua quỏ trỡnh trao d?i ch?t ?
Nếu ta sống trong môi trường bị ô nhiễm thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sự sống của cơ thể ?
- Nếu sống trong môi trường ô nhiễm sẽ gây tác hại rất lớn đến đời sống con người, làm cho cơ thể dễ mắc một số bệnh về đường hô hấp (viêm phổi, viêm phế quản, ..), về dường tiêu hoá (tả, lị, ...), về sức khoẻ sinh sản (vô sinh).
- Ngoài ra còn mắc nhiều căn bệnh hiểm nghèo như: cúm A (H1N1), đột biến cấu trúc di truyền gây bệnh ung thư, quái thai,...
I. Trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường NGO�I:
II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong :
Môi trường trong cơ thể gồm những thành phần nào?
NƯỚC MÔ (huyết tương, bạch cầu, và tiểu cầu)
TẾ BÀO
Mao mạch máu
Mao mạch bạch huyết
O2 và các chất dinh dưỡng
CO2 và các chất thải
Năng lượng cho hoạt động sống của cơ thể
II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong
1. Máu và nước mô cung cấp những gì cho tế bào? ( N1)
2. Hoạt động sống của tế bào tạo ra những sản phẩm gì ? (N2)
3. Những sản phẩm đó được đưa tới đâu? (N3)
4. Sự trao đổi chất giữa tế bào với môi trường trong biểu hiện như thế nào? (N4)
SƠ ĐỒ MỐI QUAN HỆ GIỮA MÁU, NƯỚC MÔ VÀ BẠCH HUYẾT.
THẢO LUẬN 2 phút
Cơ thể
Tế bào
Máu
Môi trường ngoài
Nước mô
O2
Chất dinh dưỡng
Năng lượng
CO2
CO2
Chất thải
Chất thải
O2
Chất dinh dưỡng
Chất thải
Cơ quan bài tiết
Phổi
Môi trường trong
4. Sự trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong biểu hiện như thế nào?
Phân
Chất thải
Chất dinh dưỡng vµ O2 ®­îc sö dông cho c¸c ho¹t ®éng sèng, đồng thời các s¶n phÈm ph©n huû ®­a ®Õn c¸c c¬ quan hô hấp, bài tiết để th¶i ra ngoµi. Sự T§C ë tế bào th«ng qua m«i tr­êng trong .
Cơ thể
Tế bào
Máu
Môi trường ngoài
Cơ thể
Tế bào
Chất
dinh
dưỡng
Nước mô
Thức ăn, nước, muối khoáng
Ôxi trong không khí
Chất dinh dưỡng
Chất dinh dưỡng
O2
O2
Năng lượng
CO2
CO2
Chất thải
Chất thải
Chất thải
Cơ quan bài tiết
Phổi
Nước tiểu
Phân
CO2
Môi trường trong
1.Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể được thể hiện như thế nào?
2.Trao đổi chất ở cấp độ tế bào được thể hiện như thế nào?
3.Nếu 1 trong 2 cấp độ ngừng lại sẽ dẫn đến hậu quả gì?
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất ở cấp độ cơ thể với trao đổi chất ở cấp độ tế bào:
Bài tập 1: Khoanh tròn câu đúng nhất trong các câu sau:
1. Máu và nước mô vận chuyển đến tế bào những chất gì?
a. Prôtêin.
b. Khí CO2 và muối khoáng.
c. Các chất dinh dưỡng và O2.
d. Cả a và b.
* Kiểm tra đánh giá
Bài tập 1: Khoanh tròn câu đúng nhất trong các câu sau:
* Kiểm tra đánh giá
2. Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào được thể hiện như thế nào ?
Tế bào nhận chất dinh dưỡng và O2 từ máu.
Tế bào tổng hợp chất hữu cơ đặc trưng từ những chất đơn giản và tích lũy năng lượng.
Tế bào phân giải chất hữu cơ giải phóng năng lượng và thải những chất không cần thiết ra môi trường.
Cả a, b và c.
3. Những chất nào được máu và nước mô vận chuyển đến tế bào ?
Các chất dinh dưỡng và ôxi.
Khí cacbônic và muối khoáng.
Prôtêin, gluxit và các chất thải.
Cả a và b.
Bài tập 1: Khoanh tròn câu đúng nhất trong các câu sau:
* Kiểm tra đánh giá
Bài tập 2: Dựa vào hình vẽ hãy ghi tên các chất mà cơ thể lấy vào và thải ra môi trường, thay cho các số 1, 2, 3.?
02
- Thức ăn.
- Nước.
- Muối khoáng
C02