Bài 31. Trao đổi chất

CHƯƠNG VI:
TRAO ĐỔI CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG
Bài 31: TRAO ĐỔI CHẤT
I. Trao đổi chất giữa cơ thể người và môi trường ngoài


CƠ THỂ

Hệ hô hấp

Hệ tiêu hóa

Hệ bài tiết

O2
CO2
Thức ăn, nước, muối khoáng
Phân
Nước tiểu, mồ hôi
Môi trường ngoài
Môi trường ngoài
Môi trường ngoài cung cấp cho cơ thể thức ăn, muối khoáng. Qua quá trình tiêu hoá, cơ thể tổng hợp nên những sản phẩm đặc trưng của mình, đồng thời thải ra các sản phẩm thừa ra ngoài qua hậu môn.

-Hệ hô hấp lấy ôxi từ môi trường ngoài để cung cấp cho các phản ứng sinh hoá trong cơ thể và thải ra ngoài khí cacbonnic.


Sự trao đổi chất giữa cơ thể và môi trường ngoài biểu hiện như thế nào?
Đó là sự trao đổi chất ở cơ thể. Sự trao đổi chất đảm bảo cho cơ thể tồn tại và phát triển. Nếu không có sự trao đổi chất, cơ thể không tồn tại được. Ở vật vô cơ, sự trao đổi chất chi dẫn tới biên tính và hủy hoại. Vì vậy, trao đổi chất ở sinh vật là đặc trưng cơ bản của sự sống.
KẾT LUẬN
Hệ tiêu hoá gồm:
+ Khoang miệng
+ Ống tiêu hoá
+Các tuyến tiêu hoá.
Giúp cơ thể tiêu hoá thức ăn và hấp thụ chất dinh dưỡng để thực hiện quá trình trao đổi chất.
Hệ hô hấp gồm:
- Đường dẫn khí
+ Mũi
+ Họng
+ Thanh quản
+ Khí quản
+ Phế quản

- Hai lá phổi.
Giúp cơ thể
+ Cung cấp khí oxi để phân giải thành các chất dinh dưỡng tạo thành nặng lượng cho mọi hoạt động sống của tế bào.
+ Loại bỏ khí cacbonic ra ngoài môi trường
Hệ tuần hoàn gồm: tim và hệ mạch.
. Thực hiện vai trò tuần hoàn máu, lưu thông bạch huyết, đổi mới nước mô. Hệ tuần hoàn vận chuyển các chất trong cơ thể tới nơi cần thiết, giúp cho quá trình trao đổi chất ở tế bào.
Hệ bài tiết gồm: thận, ống dẫn nước tiểu và bóng đái.
.
Có vai trò lọc máu, bài tiết nước tiểu, duy trì tính ổn định của môi trường trong.
II. Trao đổi chất giữa tế bào và môi trường trong
Máu và nước mô cung cấp chất dinh dưỡng và chất khí cho tế bào chất và thải ra khỏi cơ thể phân, khí cacbonic, nước tiểu ...

Hoạt động sống của tế bào đã tạo ra những sản phẩm là chất thải, thải ra khỏi cơ thể là khí cacbonic, nước tiểu ...

- Những sản phẩm đó của tế bào đổ vào nước mô rồi vào máu và được dưa tới cơ quan bài tiết là phổi, thận, da...
III. Mối quan hệ giữa trao đổi ở cấp độ cơ thể người với trao đổi chất ở cấp độ tế bào.
Thức ăn, nước, muối khoáng
O2
CO2
Phân
Nước tiểu
+ Trao đổi chất ở cấp độ tế bào là quá trình trao đổi vật chất giữa tế bào với môi trường trong (máu, nước mô). Máu đem chất dinh dưỡng đã được hấp thụ và ôxi cung cấp cho tế bào, đồng thời nhận từ tế bào các sản phẩm bài tiết và khí cacbonic đưa tới các hộ cơ quan bài tiết và hô hấp để từ đó thải ra môi trường ngoài qua hoạt dộng trao đổi chất ở cấp độ cơ thể.
- Trao đổi chất là sự trao đổi vật chất giữa cơ thể với môi trường diễn ra ở hai cấp độ:
+ Trao đổi chất ở cấp độ cơ thể là quá trình cơ thể tiếp nhận từ môi trường ngoài thức ăn, nước, ôxi và thải ra môi trường ngoài các sản phẩm bài tiết, khí cacbonic do sự hoạt động của các hệ cơ quan tiêu hoá, hô hấp, bài tiết. Trong cơ thể, thức ăn được biến đổi thành chất dinh dưỡng đơn giản, có thể được hấp thụ vào máu.
KẾT LUẬN
Mối quan hệ trao đổi chất ở cơ thể cung cấp chất dinh dưỡng và ôxi cho tế bào và nhận từ tế bào các sản phẩm bài tiết, khí CO2 để thải ra môi trường. Trao đổi chất ở tế bào giải phóng năng lượng cung cấp cho các cơ quan trong cơ thể thực hiện các hoạt động trao đổi chất...
Như vậy, hoạt động trao đổi chất ở hai cấp độ gắn bó mật thiết với nhau không thể tách rời.