Bài 31. Tổng kết phần Văn

Trường THCS Nguyễn Huệ-Đại Lộc-QN
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
Giáo viên thực hiện: Phạm Thị Kim Anh
Tổ Văn-Nhạc-CD-MT
Tiết 125:
***************************************************
Tiết 125: TỔNG KẾT
PHẦN VĂN
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
ÔN TẬP CỤM VĂN BẢN THƠ
ÔN TẬP CỤM VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
ÔN TẬP CỤM VB VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI VÀ VB NHẬT DỤNG

TI?T 125 . TỔNG KẾT PHẦN VĂN

- Bản lĩnh kiên cường, khí phách hiên ngang cùng phong thái ung dung, ngạo nghễ của nhà chí sĩ yêu nước trong cảnh tù ngục -Âm hu?ng thơ thật mạnh mẽ, khoáng đạt ; cảm hứng lãng mạn thật hào hùng.
1867-1940
I.B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Cảm tác vào nhà ngục Quảng Đông
Phan Bội Châu 1867-1940
Thất ngôn bát cú Đường luật

TI?T 125 . TỔNG KẾT PHẦN VĂN

-Baøi thô neâu baät chí khí laãm lieät,phong thaùi hieân ngang cuøng nieàm laïc quan saâu saéc cuûa nhaø chí só yeâu nöôùc Phan Chaâu Trinh.
-Caûm höùng laõng maïn thaät haøo huøng, gioïng ñieäu thô thaät maïnh meõ,khoaùng ñaït.
I.B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Đập đá
ở Côn Lôn
Phan Châu Trinh1872-1926
Thất ngôn bát cú Đường luật
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
MU?N LÀM
TH?NG CU?I
T?N ĐÀ
1889-1939
Thất ngôn bát
cú Đường luật
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

-Buồn chán trước thực tại đen tối và tầm thường,thi sĩ muốn thoát ly thực tại ấy bằng một ước mộng rất ngông .-Với sự đổi mới về ngôn ngữ,giọng điệu, và cảm xúc, bài thơ thể hiện được tấm lòng yêu nước đáng trọng của tác giả
Chú cuội
TỔNG KẾT PHẦN VĂN

I.B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Hai chữ nước nhà -Trích
Trần Tuấn Khải
1895-1938
Song thất
lục
bát
- Bài thơ nêu bật được nỗi đau mất nước,ý chí phục thù cứu nước của tác giả
-Cách khai thác đề tài lịch sử, lựa chọn thể thơ để diễn tảxúc động tâm trạng của tác giả với giọng thơ thống thiết đã tạo nên sức hấp dẫn cho tác phẩm
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
- Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú, tác giả đã diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại và niềm khao khát tự do mãnh liệt.
- Bài thơ đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy.
I.B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Nhớ rừng
Thế Lữ 1907-1989
Thơ tự do
-8 chữ
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của ông đồ,qua đó bộc lộ niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc của tác giả về cảnh cũ người xưa.
I.B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Ông đồ
Vũ Đình Liên
1913-1996
Thơ tự do-Ngũ ngôn
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
QUÊ HƯƠNG
T? HANH
(1921)
THƠ TỰ DO-TÁM CHỮ
-Bằng nh?ng v?n tho bình d? mà gợi cảm, bài thơ đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển , trong đó nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài.
-Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ
TỔNG KẾT PHẦN VĂN

I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Khi con tu hú
Tố
Hữu
1920 -
2002
Lục bát
Bài thơ đã thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong tù đày, bỡi lời thơ giản dị, thiết tha và giàu sức gợi cảm.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Tức cảnh Pác Bó
Hồ Chí Minh
1890 - 1969
Thất ngôn tứ tuyệt
-Bằng những lời thơ bình dị pha giọng vui đùa,bài thơ đã ngời sáng tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó.
-Bài thơ có sự hòa quyện giữa tính cổ điển và hiện đại, dân tộc và truyền thống sâu sắc.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
Baøi thô giaûn dò maø haøm suùc, cho thaáy tình yeâu thieân nhieân ñeán say meâ vaø phong thaùi ung dung cuûa Baùc Hoà ngay caû trong caûnh nguïc tuø cöïc khoå, toái taêm. – Taùc phaåm ngôøi saùng chaát Theùp vaø chaát Tình trong thô Ngöôøi.

I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Ngắm trăng - Vọng nguyệt
Hồ Chí Minh 1890-1969
Thất ngôn tứ tuyệt
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
Ñaây laø baøi thô töù tuyeät giaûn dò maø haøm suùc, mang yù nghóa tö töôûng, trieát lí saâu saéc : töø vieäc ñi ñöôøng nuùi maø gôïi ra chaân lí ñöôøng ñôøi,con ñöôøng caùch maïng:vöôït qua gian lao choàng chaát seõ tôùi thaéng lôïi veû vang.
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Đi đường-Tẩu lộ
Hồ Chí Minh 1890-1969
Thất ngôn tứ tuyệt
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Thiên đô chiếu-Chiếu dời
đô
Lí Công Uẩn 974-1028
Ngh? lu?n trung đ?i-Chi?u
-Khát vọng của nhân dân về một đất nước độc lập, thống nhất, hùng cường và khí phách của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh.
- Bài Chiếu có sự hài hòa giữa lí và tình, có tính thuyết phục thật mạnh mẽ.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Hịch tướng sĩ
Trần Quốc Tuấn1231-1300
Nghị luận trung đại-Hịch
- Laø moät aùng vaên chính luaän xuaát saéc,vôùi laäp luaän chaët cheõ,lôøi vaên thoáng thieát, coù söùc loâi cuoán maïnh meõ, baøi Hòch ñaõ neâu baät ñöôïc tinh thaàn yeâu nöôùc,loøng caêm thuø giaëc vaø yù chí quyeát chieán,quyeát thaéng keû thuø xaâm löôïc cuûa daân toäcta.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
NướcĐại Việt ta-Trích Bình Ngô Đại cáo
Nguyễn Trãi 1380-1442
Nghị luận trung đại-Cáo
Với cách lập luận chặt chẽvà chứng cứ hùng hồn, tác phẩm có ý nghĩa như một bản Tuyên ngôn độc lập của dân tộc: nước ta là một nước có nền văn hiến lâu đời, có lãnh thổ riêng,phong tục riêng, có chủ quyền,có truyền thống lịch sử lâu đời ; kẻ xâm lược nhất định thất bại.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp 1723-1804
Nghị luận trung đại-Tấu
Mục đích chân chính của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng, nắm cho gọn, đặc biệt, học phải đi đôi với hành.
TỔNG KẾT PHẦN VĂN
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
Thuế máu- Trích Bản án chế độ thực dân Pháp
Nguyễn Ái
Quốc
Nghị luận hiện đại
Tác phẩm đã vạch trần chế độ bắt lính tàn bạo,vô nhân đạo của thực dân Pháp: đã biến người dân nghèo ở các nước thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của chúng trong các cuộc chiến tranh tàn khốc.
1
2
3
4
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

Vào nhà ngục QĐ cảm tác
Phan Bội Châu
TNBC Đường luật
-Bài thơ nêu bật được khí phách kiên cường, phong thái ung dung của nhà chí sĩ yêu nước trong cảnh tù ngục - Cảm hứng hào hùng,lãng mạn,giọng thơ thật mạnh mẽ,khoáng đạt.
Đập đá
ở Côn Lôn
Phan Châu Trinh
TNBC Đường luật
-Baøi thô neâu baät chí khí laãm lieät,phong thaùi hieân ngang cuûa nhaø chí só yeâu nöôùc Phan Chaâu Trinh.
-Caûm höùng haøo huøng,laõng maïn, gioïng ñieäu thô thaät maïnh meõ,khoaùng ñaït.
Muốn làm thằng cuội
Tản
Đà
TNBC Đường luật
-Tâm sự buồn chán trước thực tai; ước muốn thoát ly rất ngông và tấm lòng yêu nước của tác giả
-Bài thơ có sự đổi mới về ngôn ngữ,giọng điệu,ý tứ và cảm xúc .
Hai chữ nước nhà -Trích
Trần Tuấn Khải
Song thất
lục
bát
-Nỗi đau mất nước,ý chí phục thù cứu nước được thể hiện sâu sắc trong đoạn thơ
-Cách khai thác đề tài lịch sử, lựa chọn thể thơ để diễn tảxúc động tâm trạng của tác giả với giọng thơ thống thiết đã tạo nên sức hấp dẫn cho tp
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

5
Nhớ rừng
Thế
Lữ
Thơ tự do
-8 chữ
- Mượn lời con hổ bị nhốt trong vườn bách thú, tác giả diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại và niềm khao khát tự do mãnh liệt. - Bài thơ đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy.
6
7
8
Ông
đồ
Vũ Đình Liên
Thơ tự do-Ngũ ngôn
Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của ông đồ,qua đó bộc lộ niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi nhớ tiếc cảnh cũ người xưa của tác giả.
Quê hương
Tế Hanh
Thơ tự do-8 chữ
-V?i nh?ng v?n tho bình d? mà gợi cảm, bài thơ đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển , trong đó nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. -- Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ
Khi con tu hú
Tố
Hữu
Lục
bát
Khi con tu hú là một bài thơ giản dị, thiết tha, thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong tù đày.
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

9
10
11
12
Tức cảnh Pác Bó
Hồ Chí Minh
-Đây là bài thơ tứ tuyệt bình dị pha giọng vui đùa,cho thấy tinh thần lạc quan, phong thái ung dung của Bác trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó. -Với Người, làm cách mạng và sống hòa hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn.
Thất ngôn tứ tuyệt
Ngắm trăng
Thất ngôn tứ tuyệt
Hồ Chí Minh
Baøi thô giaûn dò maø haøm suùc, cho thaáy tình yeâu thieân nhieân ñeán say meâ vaø phong thaùi ung dung cuûa Baùc Hoà ngay caû trong caûnh nguïc tuø cöïc khoå, toái taêm.
Đi
đường
Ñi Ñöôøng laø baøi thô töù tuyeät giaûn dò maø haøm suùc, mang yù nghóa tö töôûng saâu saéc;töø vieäc ñi ñöôøng nuùi maø gôïi ra chaân lí ñöôøng ñôøi,con ñöôøng caùch maïng:vöôït qua gian lao choàng chaát seõ tôùi thaéng lôïi veû vang.
Hồ Chí Minh
Thất ngôn tứ tuyệt
Chiếudời
đô
Lí Công Uẩn
NL trung d?i-Chi?u
-Phản ánh khát vọng về một đất nước độc lập, thống nhất, về ý chí tự cường của dân tộc. - Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hòa giữa lí và tình.
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM

13
14
15
16
Hịch tướng sĩ
Trần Quốc Tuấn
NL trung đại-Hịch
Tinh thần yêu nước,lòng căm thù giặc và ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược của dân tộc ta.
Đây là một áng văn chính luận xuất sắc,với lập luận chặt chẽ, lời văn thống thiết, có sức lôi cuốn mạnh mẽ.
NướcĐại Việt ta-Trích
Nguyễn
Trãi
Với cách lập luận chặt chẽvà chứng cứ hùng hồn, tác phẩm có ý nghĩa như một bản Tuyên ngôn độc lập: nước ta là một nước có nền văn hiến lâu đời, có lãnh thổ riêng,phong tục riêng, có chủ quyền,có truyền thống lịch sử; kẻ xâm lược nhất định thất bại.
NL trung đại-
Cáo
Bàn luận về phép học
Nguyễn Thiếp
NL trung đại-
Tấu
- Mục đích chân chính của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng, nắm cho gọn, đặc biệt, học phải đi đôi với hành.
Thuế máu- Trích BA.CĐ
TD Pháp
Nguyễn Ái
Quốc
Nghị luận hiện đại
Tác phẩm đã vạch trần chế độ bắt lính tàn bạo,vô nhân đạo của thực dân Pháp: đã biến người dân nghèo ở các nước thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của chúng trong các cuộc chiến tranh tàn khốc.
***************************************************
Câu hỏi thảo luận nhóm:
1/ Nêu sự khác biệt nổi bật về hình thức nghệ thuật giữa các văn bản thơ trong các bài 15,16 và trong các bài 18,19 ?
(Nhóm 1 và 2 )

2/ Vì sao thơ trong các bài 18,19 được gọi là "Thơ mới"? Chúng "mới" ở chỗ nào ?
( Nhóm 3 và 4 )
I. B?NG TH?NG KÊ CÁC VAN B?N VAN H?C VI?T NAM
II. SỰ KHÁC BIỆT NỔI BẬT VỀ HÌNH THỨC NGHỆ THUẬT GIỮA CÁC VĂN BẢN THƠ : Nhóm 1(Bài 15,16) và Nhóm 2 ( Bài 18,19)
- Thể thơ TNBC Đường luật :
+quy định nghiêm ngặt về số câu, số chữ, vần, nhịp, luật B-T, đối.
+ Hình ảnh, ngôn ngữ có tính ước lệ tượng trưng
+ Thể thơ có tính quy phạm
- Xếp ở phạm trù trung đại
- Thơ cũ
-Thể thơ tự do với hình thức phóng khoáng hơn nhiều
Tuy cũng có những quy tắc nhất định(số chữ trong câu,vần
nhịp điệu.)nhưng không quá gò bó như thơ Đướng luật .Lời thơ tự nhiên,gần với lời nói thường, không ước lệ tượng trưng,công thức.
-Thơ hiện đại
-Thơ mới(nghĩa rộng nhất)
***************************************************
*Thơ trong các bài 18,19 được gọi là "Thơ mới" Chúng "mới" ở chỗ nào ?
*Thơ trong các bài 18,19 được gọi là "Thơ mới", vì:
Chúng có sự đổi mới về nghệ thuật, với hình thức tự do, phóng khoáng hơn
Chúng có sự đổi mới về nội dung cảm xúc, tư duy thơ, có tính chất lãng mạn
- Chúng không gò bó, không khuôn khổ cứng nhắc như thơ cũ
Chúng bột phát vào những năm 1932-1933, chấm dứt vào những năm 1945, gắn liền với những nhà thơ tài hoa, tên tuổi như: Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Bính. Chế Lan Viên . . .
MỘT SỐ NHÀ THƠ TIỂU BIỂU CHO PHONG TRÀO "THƠ MỚI"(1932- 1945)
Hàn Mặc Tử
Nguyễn Bính
Lưu Trọng Lư
Thế Lữ
Huy Cận
Xuân Diệu
CHÂN DUNG MỘT SỐ NHÀ VĂN, NHÀ THƠ TRONG BÀI HỌC
PHAN CHÂUTRINH
PHAN BỘI CHÂU
TẢN ĐÀ
TRẦN TUẤN KHẢI
VŨ ĐÌNH LIÊN
THẾ LỮ
CHÂN DUNG MỘT SỐ NHÀ VĂN, NHÀ THƠ TRONG BÀI HỌC
TẾ HANH
TỐ HỮU
BÁC HỒ
LÝ THÁI TỔ
TRẦN HƯNG ĐẠO
NGUYỄN TRÃI
Đuổi hình bắt chữ
Chủ đề : Thơ
? Hình ảnh này liên quan đến bài thơ nào? của ai ?

CHÀO TẠM BIỆT
- Hoàn tất bài ôn tậpvào vở.
Chuẩn bị trước bài Ôn tập Tiếng Việt HK II