Bài 31. Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

TIẾT 39: SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
Men-đê-lê-ép 1834 - 1907
Năm 1869, Men-đê-lê-ép đã tìm ra được định luật tuần hoàn và công bố bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học. Ở thời kì của ông, chỉ có 63 nguyên tố được tìm thấy, nên ông phải để trống một số ô trong bảng và dự đoán các tính chất của các nguyên tố này trong các ô đó. Sau này các nguyên tố đó đã được tìm thấy với các tính chất đúng với các dự đoán của ông.
Theo Men-đê-lê-ép các nguyên tố được sắp xếp như thế nào trong bảng tuần hoàn ?
Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
Kim loại
Phi kim
Khí hiếm
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- Nguyên tắc sắp xếp bảng tuần hoàn các nguyên tố: Sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn
1. Ô nguyên tố
Số hiệu nguyên tử
Tên nguyên tố
Nguyên tử khối
Kí hiệu hoá học
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- Nguyên tắc sắp xếp bảng tuần hoàn các nguyên tố: Sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
Số hiệu nguyên tử
Tên nguyên tố
Nguyên tử khối
Kí hiệu hoá học
11
Na
Natri
23
6
C
Cacbon
12
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
- Nguyên tắc sắp xếp bảng tuần hoàn các nguyên tố: Sắp xếp các nguyên tố theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
Ô nguyên tố cho biết: - Số hiệu nguyên tử - Kí hiệu hoá học - Tên nguyên tố - Nguyên tử khối
Số hiệu nguyên tử có số trị bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và bằng số electron trong nguyên tử. Số hiệu nguyên tử trùng với số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
Bài tập 1: Quan sát bảng tuần hoàn, điền số liệu thích hợp vào bảng sau:
Bo
B
5+
5
5
Ca
Canxi
20
20+
20
Kali
K
19
19
19
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
Bảng tuần hoàn các nguyên tố gồm 7 chu kì. Trong đó có: - 3 chu kì nhỏ ( chu kì 1, 2, 3) - 4 chu kì lớn ( chu kì 4, 5, 6, 7)
1
1
Chu kì 1: - Gồm 2 nguyên tố ( H, He)
- Có 1 lớp e trong nguyên tử(Số thứ tự của chu kỳ =số lớp e)
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
Chu kì 2: - Gồm 8 nguyên tố ( Từ Li ? Ne)
- Có 2 lớp e trong nguyên tử (Số thứ tự của chu kỳ =số lớp e )
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
2
2
2
2
2
2
2
2
Chu kì 1: - Gồm 2 nguyên tố ( H, He)
- Có 1 lớp e trong nguyên tử(Số thứ tự của chu kỳ =số lớp e)
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
Chu kì 3: - Gồm 8 nguyên tố ( Từ Na ? Ar)
- Có 3 lớp e trong nguyên tử (số thứ tự của chu kỳ =số lớp e )
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
3
3
3
3
3
3
3
3
Chu kì 2: - Gồm 8 nguyên tố ( Từ Li ? Ne)
- Có 2 lớp e trong nguyên tử(Số thứ tự của chu kỳ =số lớp e)
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố gồm 7 chu kì. Trong đó có: - 3 chu kì nhỏ ( chu kì 1, 2, 3) - 4 chu kì lớn ( chu kì 4, 5, 6, 7)
2. Chu kì
- Chu kì là dãy nguyên tố mà nguyên tử của chúng có .......................... và được xếp theo chiều .............................tăng dần. - Số thứ tự của chu kì bằng......................
cùng số lớp electron
điện tích hạt nhân
số lớp electron
2
4
4
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
3. Nhóm:
1
1
1
1
1
1
19+
3+
11+
55+
37+
87+
- Nhóm I: + Gồm các nguyên tố kim loại hoạt động mạnh
+ Điện tích hạt nhân tăng từ Li(3+) đến Fr(87+)
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố gồm 8 nhóm.
+ Đều có 1 electron lớp ngoài cùng.
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
3. Nhóm
7
7
7
7
7
35+
9+
17+
85+
53+
- Nhóm VII: + Gồm các nguyên tố phi kim hoạt động mạnh
+ Điện tích hạt nhân tăng từ F(9+) đến At(85+)
9
F
Flo
17
Cl
Clo
85
At
Atatin
35
Br
Brom
53
I
Iot
VII
+ Đều có 7 electron lớp ngoài cùng.
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
3. Nhóm
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố gồm 8 nhóm.
- Nhóm gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có số electron lớp ngoài cùng .................... và do đó có ............... tương tự nhau được xếp thành cột theo chiều tăng của..................................nguyên tử.
- Số thứ tự của nhóm bằng ................. lớp ngoài cùng của nguyên tử.
bằng nhau
tính chất
điện tích hạt nhân
số electron
3
2
1
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
1. Ô nguyên tố
- Số hiệu nguyên tử có số trị bằng số đơn vị điện tích hạt nhân và bằng số electron trong nguyên tử. Số hiệu nguyên tử trùng với số thứ tự của nguyên tố trong bảng tuần hoàn.
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
- Ô nguyên tố cho biết: - Số hiệu nguyên tử - Kí hiệu hoá học - Tên nguyên tố - Nguyên tử khối
2. Chu kì
- Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được sắp xếp theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron.
3. Nhóm
- Nhóm gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số electron lớp ngoài cùng và do đó chúng có tính chất tương tự nhau, được sắp xếp thành cột, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. Số thứ tự của nhóm bằng số electron lớp ngoài cùng.
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
3. Nhóm
Bài tập 2: Xét nguyên tố ở ô thứ 35 trong bảng tuần hoàn. Điền số thích hợp vào bảng sau:
Brom
Br
80
4
35+
7
Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
I/ Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn
II/ Cấu tạo bảng tuần hoàn.
1. Ô nguyên tố
2. Chu kì
3. Nhóm
Bài tập 3: Nguyên tố A có cấu tạo nguyên tử như sau: Điện tích hạt nhân 15+, có 3 lớp e và 5 e lớp ngoài cùng. Hãy xác định vị trí của A trong bảng tuần hoàn, tên, kí hiệu của A.
Lời giải:
- A có điện tích hạt nhân là 15+ A ở ô 15
- A có 3 lớp e A ở chu kì 3
- A có 5 e lớp ngoài cùng A ở nhóm 5
Vậy A là Photpho kí hiệu là P
Hướng dẫn về nhà
Làm bài tập 1, 2 SGK trang 101
Bài 31.2 trang 35 sách bài tập
- Học bài phần ghi nhớ 1, 2.
Chúc các em học sinh mạnh khoẻ
Chúc các em học sinh mạnh khoẻ