Bài 31. Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt (HK II)

GIÁO VIÊN: HÀ THỊ THANH
MÔN NGỮ VĂN 8
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM
TRƯỜNG THCS XUÂN QUANG
Trong phần Tiếng Việt học kỳ II,
em đã được học những kiểu câu nào?
KIỂM TRA BÀI CŨ
Những kiểu câu đã được học:
Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán,
trần thuật, phủ định.
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định
1. Ôn tập lí thuyết
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Nêu đặc điểm hình thức v� ch?c nang c?a các kiểu câu dó h?c?
1.Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ quá rồi.
- Câu trần thuật ghép, có một vế là dạng câu phủ định ( v? 1).
2.Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất.
- Câu trần thuật đơn
3.Tôi biết vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận.
- Câu trần thuật ghép, vế sau có 1 vị ngữ phủ định ( khụng n? gi?n)
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật
1. Ôn tập lí thuyết
2. Bài tập
Bài tập 1
Vợ tôi không ác, nhưng thị khổ

quá rồi(1).Cái bản tính tốt của

người ta bị những nỗi lo lắng,

buồn đau, ích kỉ che lấp

mất(2).Tôi biết vậy, nên tôi chỉ

buồn chứ không nỡ giận(3).
( Nam Cao)
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Cho biết mỗi câu sau thuộc kiểu câu
nào trong số các kiểu câu nghi vấn,
cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định?
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán,
trần thuật
1. Ôn tập lí thuyết
2. Bài tập
Bài tập 2
Cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng,buồn đau ích kỉ che lấp mất.
? Biến đổi câu trần thuật trên thành câu nghi vấn
*) Đặt điểm hỏi vào những từ: những nỗi lo lắng buồn đau ích kỉ:
? Cái bản tính tốt của người ta có thể bị những gì che lấp mất?
? Những gì có thể che lấp mất cái bản tớnh tốt đẹp của người ta?
? Cái bản tính tốt của người ta có thể bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất không?
? Những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ có thể che lấp mất cái bản tính tốt đẹp của người ta không?
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Bài tập 3
*) V?i t? bu?n có thể đặt được các câu sau:
Chao ôi, buồn!
ễi, bu?n quỏ!
Bu?n th?t!
Bu?n oi l� bu?n!
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Với mỗi từ : vui, buồn, hay, đẹp, tìm cách đặt câu cảm thán?

I- Kiểu câu:
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Bài tập 4
Đọc đoạn trích sau:
Tôi bật cười bảo lão(1):
Sao cụ lo xa quá thế(2)? Cụ còn khoẻ lắm, chưa chết đâu mà sợ(3)!Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay(4)! Tội gì bây giờ nhịn đói mà để tiền lại(5)?
Không, ông giáo ạ(6)! Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu(7)?
(Nam Cao)
a) Xác định kiểu câu
1. Tôi bật cười bảo lão:
Trần thuật
2. Sao cụ lo xa quá thế??
Nghi vấn
3. C? còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ !
Trần thuật
4. Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay!
Cầu khiến
5. Tội gì bây giờ nhịn đói để tiền lại?
Nghi vấn
6. Không, ông giáo ạ!
Trần thuật
7. Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Nghi vấn
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Trong những câu sau câu nào là câu trần thuật, câu nào là câu cầu khiến, câu nào là câu nghi vấn?
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Bài tập 4
a) Xác định kiểu câu
b)Câu nghi vấn dùng để hỏi
Câu 7: Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
c) Câu nghi vấn không dùng để hỏi
Câu 2: Biểu lộ sự ngạc nhiên
Câu 5: dùng để giải thích
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Câu nào trong số những câu nghi vấn trên được dùng để hỏi( điều băn khoăn cần được giải đáp)?
Câu nào trong số những câu nghi vấn trên không được dùng để hỏi? Nó được dùng làm gì?
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
II-Hành động nói
1. Ôn tập lí thuyết
*) Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói
nhằm mục đích nhất định
*) Các nhóm hành động nói:

+) Hành động trình bày:kể, tả, khẳng định.
+) Hành động điều khiển: mời, yêu cầu,ra lệnh, khuyên bảo.
+) Hành động hỏi
+) Hành động bộc lộ cảm xúc: cảm ơn, xin lỗi, than phiền.
+) Hành động hứa hẹn: hứa, đảm bảo, đe dọa.
*) Cách dùng: - Trực tiếp
- Gián tiếp
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Nêu khái niệm hành động nói?
Có bao nhiêu loại hành động nói?
Có mấy cách thực hiện một hành động nói?
Bài 1, 2: Hãy xác định kiểu câu, kiểu hành động nói, cách dùng?
Tiết 126: ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
II) Hành động nói:
HOẠT ĐỘNG NHÓM
NHÓM 1
NHÓM 4
NHÓM 2
NHÓM 3
Kể (trình bày)
Bộc lộ cảm xúc
Nhận định (trình bày)
Đ? ngh? (đi?u khi?n)
Gi?i thích (trình b�y)
Phủ định bác bỏ(trình bày)
Hành động hỏi
Trực tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
Gián tiếp
Trực tiếp
Trực tiếp
Bài 1, 2: Hãy xác định kiểu câu, kiểu hành động nói, cách dùng?
Trần thuật
Câu nghi vấn
Trần thuật
Cầu khiến
Câu nghi vấn
Ph? d?nh
Câu nghi vấn
Tiết 126: ÔN TẬP TIẾNG VIỆT
II) Hành động nói:
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Bài tập 3
Viết câu v?i nội dung yêu cầu sau: Cam kết, hứa.
Cam kết: Em cam kết không vi phạm vào các tai tệ nạn xã hội.
Hứa: Em xin hứa sẽ đi học đúng giờ.
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật
II-Hành động nói
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
I- Kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật
II-Hành động nói
III- Lựa chọn trật tự từ trong câu
1. Ôn tập lí thuyết
*Tác dụng cña viÖc lùa trän trËt tù tõ trong c©u:
ThÓ hiÖn thø tù nhÊt ®Þnh cña sù vËt, hiÖn t­îng, ho¹t ®éng…
NhÊn m¹nh h×nh ¶nh, ®Æc ®iÓm cña sù vËt, hiÖn t­îng.
Liªn kÕt c©u víi nh÷ng c©u kh¸c trong v¨n b¶n.
§¶m b¶o sù hµi hßa vÒ ng÷ ©m cña lêi nãi.
2. Bài tập
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Việc lựa trọn trật tự từ trong câu cú tỏc d?ng gỡ ?
I- Kiểu câu:
II-Hành động nói
III- Lựa chọn trật tự từ trong câu
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Bài tập1
Sứ giả vào, đứa bé bảo: Ông về tâu với vua sắm cho ta một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt, ta sẽ phá tan lũ giặc này. Sứ giả vừa kinh ngạc, vừa mừng rỡ, vội vàng về tâu vua.
(Thánh Gióng)
*Tỏc d?ng của việc sắp xếp trật tự các câu in đậm:
Biểu thị th? tự trước sau của tr?ng thỏi,ho?t d?ng.
Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ của các bộ phận cõu in d?m n?i ti?p nhau trong do?n van sau?
Bài tập 2
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
I- Kiểu câu:
II-Hành động nói
III- Lựa chọn trật tự từ trong câu
Ôn tập lí thuyết
Bài tập
Bài tập 2
Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ của các từ ngữ in đậm?
Các lang ai cũng muốn ngôi báu về mình nên cố làm vừa ý vua cha. Nhưng ý vua cha như thế nào không ai đoán được.
(Bánh chưng bánh giày)
b) Con người của Bác, đời sống của Bác giản dị như thế nào, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống.
(Phạm Văn Đồng)
Câu a: Tác dụng n?i kết câu
- Câu b: Tác dụng nhấn mạnh làm nổi bật d? t�i của câu nói
Bài tập 3
a) Nhớ buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi, khóm tre làng rung lên man mác khúc nhạc đồng quê.
b) Nhớ một buổi trưa nào, nồm nam cơn gió thổi,khóm tre làng rung lên khúc nhạc đồng quê man mác.
- Câu a: Mang tính nhạc rõ hơn
Tiết 126: ôn tập tiếng việt học kì II
Đọc đối chiếu hai câu sau ( chú ý các cụm từ in đậm) và cho biết câu nào mang tính nhạc rõ ràng hơn?
NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN NHỚ
Kiểu câu
Hành động nói
Lựa chọn trật tự từ trong câu
Nghi vấn
cầu khiến
Trần thuật
Cảm thán
Phủ định
Hỏi
Trình bày
Điều khiển
Hứa hẹn
Bộc lộ cảm xúc
Nối kết câu
Nhấn mạnh đặc điểm hình ảnh sự vật,
hiện tượng.
Hướng dẫn về nhà:

- Hoàn thành các bài tập trong sách bài tập chuẩn bị cho giờ sau kiểm tra 1 tiết.
Soạn bài Văn bản tường trình
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM !