Bài 31. Hiện tượng cảm ứng điện từ

Kiểm tra bài cũ.
Trình bày thí nghiệm chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ và không gian xung quanh dòng điện có từ trường?
Đáp án:
- Đặt kim nam châm song song với dây dẫn AB. Khi dây dẫn có dòng điện chạy qua kim nam châm không còn song song với dây dẫn nữa. Chứng tỏ dòng điện chạy qua dây dẫn đã tác dụng lực từ lên kim nam châm.
- Khi di chuyển kim nam châm xung quanh dây dẫn có dòng điện, tại những vị trí nhất định khi kim nam châm ổn định không còn chỉ theo hướng Bắc – Nam. Chứng tỏ không gian xung quanh dòng điện có từ trường.
Nhiệt điện Phú Mỹ
Thủy điện Hòa Bình
Máy phát điện
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở XE ĐẠP.
- Cấu tạo:
Nam châm
Cuộn dây dẫn kín có lõi sắt non
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở XE ĐẠP.
Hoạt động:
Vậy liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra dòng điện không?
?
Khi nam châm quay làm sáng bóng đèn.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
1. Dùng nam châm vĩnh cửu.
* Thí nghiệm 1.
Cuộn dây dẫn kín có mắc 2 đèn LED ngược chiều nhau.
Nam châm
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
1. Dùng nam châm vĩnh cửu.
* Thí nghiệm 1.
Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây dẫn
Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây dẫn
Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây dẫn
Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây dẫn
Đèn không sáng
Đèn không sáng
Đèn sáng
Đèn sáng
Hiện tượng quan sát được.
(Không có dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn kín)
(Không có dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn kín)
(Có dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn kín)
(Có dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn kín)
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Nam châm dịch chuyển lại gần cuộn dây dẫn
Nam châm dịch chuyển ra xa cuộn dây dẫn
* Nhận xét 1: Khi nam châm dịch chuyển lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn kín, trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
1. Dùng nam châm vĩnh cửu.
* Khi ống dây dẫn dịch chuyển ra xa hay lại gần nam châm thì trong cuộn dây dẫn kín cũng xuất hiện dòng điện.
Cuộn dây dẫn dịch chuyển lại gần nam châm
Cuộn dây dẫn dịch chuyển ra xa nam châm.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
1. Dùng nam châm vĩnh cửu.
* Khi nam châm dịch chuyển lại gần hay ra xa cuộn dây, trong cuộn dây xuất hiện dòng điện.
* Khi ống dây chuyển động ra xa hay lại gần nam châm thì trong cuộn dây dẫn cũng xuất hiện dòng điện.
 Nhận xét 1: Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu của cuộn dây dẫn và ngược lại.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
2. Dùng nam châm điện.
* Thí nghiệm 2.
Nam châm điện.
Cuộn dây dẫn kín có mắc 2 đèn LED ngược chiều nhau
Khóa K.
Nguồn điện.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
2. Dùng nam châm điện.
* Thí nghiệm 2.
Trong khi đóng khóa K
Trong khi ngắt khóa K
Khi dòng điện đã ổn định
Sau khi ngắt khóa K
Hiện tượng quan sát được.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN.
2. Dùng nam châm điện.
* Thí nghiệm 2.
Trong khi đóng khóa K
Trong khi ngắt khóa K
Khi dòng điện đã ổn định
Sau khi ngắt khóa K
Hiện tượng quan sát được.
Đèn LED sáng
Đèn LED
không sáng
Đèn LED
không sáng
Đèn LED sáng
 Nhận xét 2: Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng hoặc ngắt mạch của nam châm điện (Trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên).
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
- Dòng điện xuất hiện như các trường hợp trên được gọi là dòng điện cảm ứng
- Hiện tượng làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trên được gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
III. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
III. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Nam châm quay trước cuộn dẫn kín hoặc cuộn dây dẫn kín quay trước nam châm.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
II. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Nam châm quay trước cuộn dây dẫn kín và ngược lại đèn LED sáng(có dòng điện chạy qua cuộn dây dẫn).
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Michael Faraday 1791 - 1867
Hiện tượng cảm ứng điện từ dược Michael Faraday phát hiện ra năm1831. Đây là phát minh vĩ đại trong Vật lí học.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Ghi nhớ:
Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng được gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
BÀI 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ.
Bài tập: Cách làm nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng.
A. Nối hai cực của pin vào hai đầu cuộn dây dẫn.
B. Nối hai cực của nam châm với hai đầu cuộn dây dẫn.
Đưa một cực của acquy từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.
Đưa một cực của nam châm từ xa vào trong một cuộn dây dẫn kín.
Bằng thí nghiệm em hãy tìm xem có trường hợp nào nam châm dịch chuyển so với cuộn dây dẫn kín nhưng trong cuộn dây dẫn kín không có dòng điện.
Hướng dãn về nhà
Xem lại bài và học phần ghi nhớ.
Làm các bài tập từ 31.1 đến 31.4 sách bài tập trang 39.
Xem trước bài 32 Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.