Bài 31. Hiện tượng cảm ứng điện từ

2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
1
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
2
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
kính chào
quí thầy cô giáo!
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
3
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
BỘ MÔN VẬT LÝ
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
4
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu1: Phát biểu qui tắc bàn tay trái.
TRẢ LỜI :
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
5
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Trước giờ ta đã biết muốn có dòng điện ta phải dùng nguồn điện như pin, ắc-quy. Vừa qua ta cũng đã biết dòng điện sinh ra từ trường . Vậy nếu không dùng nguồn điện mà dùng từ trường ta có thể tạo ra dòng điện được không ?
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
6
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
TIẾT: 34
BÀI 31
TUẦN:17
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG
ĐIỆN TỪ
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
7
Xe đạp của mình không có pin hay acquy mà chỉ có một bình điện, gọi là đinamô. Không hiểu trong đinamô có cái gì mà khi quay cái núm ở trên thì đèn xe đạp lại sáng ?
Thanh
Tốt nhất là tháo vỏ đinamô ra xem trong đó có cái gì ?
H?i
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
8
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ XE ĐẠP:
1. Cấu tạo:
2. Hoạt động :
Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng .
Trong đinamô có 1 nam châm và cuộn dây
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
9
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH

Liệu có phải nhờ nam châm mà ta tạo ra được dòng điện không?
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
10
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
II. DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
Thí nghiệm 1:
C1. Cho hai đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của 1 cuộn dây dẫn (kín) và một thanh nam châm vĩnh cữu.
Bố trí thí nghiệm như hình 31.2 để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào?
+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
+ Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.
+ Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây.
+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
11
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
C2:
Đèn LED
Cuộn dây dẫn
Hình 31.2
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
12
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
C2:
Đèn LED
Cuộn dây dẫn
Thí nghiệm 1:
Hình 31.2
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín trong các trường hợp:
+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
13
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Nếu để nam châm đứng yên cho cuộn dây chuyển động lại gần hoặc ra xa nam châm thì trong cuộn dây cũng xuất hiện dòng điện
C2:
Đèn LED
Cuộn dây dẫn
Hình 31.2
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
14
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Nhận xét 1:
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó và ngược lại.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
15
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Nam châm điện có thể tạo ra dòng điện hay không?
2.Dùng nam châm điện:
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
16
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
2.Dùng nam châm điện:
C3 Đặt 1 nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc 2 đèn LED sông song,ngược chiều (hình 31.3).Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây dẫn có mắc đèn LED?
+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
+ Khi dòng điện đã ổn định.
+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
+ Sau khi ngắt mạch điện.
Thí nghiệm 2:
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
17
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Thí nghiệm 2:
Hình 31.3
Nam châm điện
Lõi sắt
C3
+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
+ Khi dòng điện đã ổn định.
+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
+ Sau khi ngắt mạch điện.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
18
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Thí nghiệm 2:
Hình 31.3
Nam châm điện
Lõi sắt
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
19
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Nhận xét 2:
Hình 31.3
Nam châm điện
Lõi sắt
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
20
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Dòng điện được tạo ra trong hai thí nghiệm vừa rồi gọi là gì?
* Dòng điện xuất hiện như trên gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
III.Hiện tượng cảm ứng điện từ:
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
21
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Qua thí nghiệm 1 và 2, hãy cho biết khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng?
Khi đưa từ cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu của ống dây hay trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên thì xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Nhắc lại
P.22
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
22
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
NHẮC LẠI HAI NHẬN XÉT:
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó và ngược lại.
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
23
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH

♠ Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
♠ Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
24
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Hình 31.4
C4: Nếu ta làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (hình 31.4) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
25
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Hãy trả lời câu hỏi ở phần I:
Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không?
C5
ĐÚNG VẬY! NAM CHÂM CÓ THỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
26
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH

GHI NHỚ
♠ Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
♠ Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Bạn hãy nhớ những điều này nhé!
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
27
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH

CỦNG CỐ

Làm lại thí nghiệm như câu C4 nhưng cho nam châm đứng yên và quay cuộn dây – quan sát xem đèn LED có phát sáng không.
Hiện nay người ta đang nghiên cứu chế tạo loại đèn không cần dây điện dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
28
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
Có thể em chưa biết

Hiện tượng cảm ứng điện từ do nhà bác học người Anh M.Pha-ra-đây(Michael Faraday) phát minh ra năm 1831.Đó được xem như 1 phát minh vĩ đại về Vật lý trong thế kỉ XIX, mở đường cho việc chế tạo máy phát điện & nhiều máy quan trọng khác có ứng dụng rộng rãi trong đời sống & sản xuất.
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
29
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
MỘT VÀI HÌNH ẢNH –TƯ LIỆU

2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
30
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TÂN THẠNH
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
*Nắm vững các cách tạo ra dòng điện cảm ứng.
*Phân biệt rõ giữa dòng điện cảm ứng và “Hiện tượng cảm ứng điện từ”.Liên hệ thực tế.
*Làm Bài tập 31.1 – 31.3 sách BTVL.Xem trước bài 32: “Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.

2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
31
CHÀO TẠM BIỆT
QUÍ THẦY CÔ!
2/20/2011
PHẠM QUỐC HÙNG
32