Bài 31. Hiện tượng cảm ứng điện từ

HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
VẬT LÝ 9
BÀI 31 – TiẾT 34
GV: Lê Vĩnh Như
Trường THCS Lê Ngọc Hân
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
1. Cấu tạo:
2. Hoạt động:
Gồm có: Núm xoay, trục quay, nam châm và cuộn dây quấn quanh lõi sắt non.
Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng.
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
a. Thí nghiệm 1:
C1: Cho hai đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam hâm vĩnh cửu. Bố trí TN như hình 31.2 SGK để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây:
1/ Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.
2/ Di chuyển nam châm vào trong lòng cuộn dây.
3/ Nam châm nằm yên trong cuộn dây.
4/ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
a. Thí nghiệm 1:
C2: Trong TN trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay xa nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện không?
Hãy làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán.
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
a. Thí nghiệm 1:
b. Nhận xét 1:
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại.
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
a. Thí nghiệm 2:
C3: Đặt một nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều (hình 31.3 SGK). Hãy làm TN để xác định trong những trường hợp nào dưới dây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED.
1/ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện.
2/ Khi dòng điện đã ổn định.
3/ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện.
4/ Sau khi ngắt mạch điện.
2. Dùng nam châm điện:
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
1. Dùng nam châm vĩnh cửu:
2. Dùng nam châm điện:
a. Thí nghiệm 2:
b. Nhận xét 2:
Dòng điện xuất hiện ở cuộn dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện qua nam châm điện biến thiên.
3. Kết luận:
Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một cuộn dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I. Cấu tạo và hoạt động của đinamô ở xe đạp:
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện:
III. Hiện tượng cảm ứng điện từ:
Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong ống dây dẫn kín gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
C4: Nếu ta làm lại TN ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (hình 31.4 SGK) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây?
C5: Hãy trả lời câu hỏi ở phần I: Có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc bài. ÔN TẬP CHƯƠNG I VÀ II ĐỂ THI HKI
Làm bài tập trong SBT
Đọc và chuẩn bị bài 32:
ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
Micheal Faraday (1791-1867) là nhà bác học mà chúng ta phải đặc biệt ghi nhớ vì những công lao của ông bởi ông chính là người có công lớn nhất trong việc biến Từ thành Điện - nguồn năng lượng sạch và phổ biến nhất ngày nay. Nhà khoa học Hemhônxơ ngưòi Đức đã nói một câu mà chúng ta không thể nào quên: “Chừng nào loài người còn sử dụng đến điện, thì chừng đó mọi người còn ghi nhớ công lao của Micheal Faraday”