Bài 31. Hiện tượng cảm ứng điện từ

1
lớp 9b chào mừng các thày giáo,cô giáo !
THCS Khiếu năng tĩnh
Gv:Nguyễn văn Khoa
I-CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở XE ĐẠP
II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
III- HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
IV- VẬN DỤNG
V- CỦNG CỐ- DĂN DÒ
HIỆN TƯỢNG
CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
Trong đinamo có một nam châm và cuộn dây có thể quay quanh trục .
I- CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA ĐINAMÔ Ở XE ĐẠP
núm
Trục quay
Nam châm
Lõi sắt non
Cuộn dây
Bóng đèn
Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng
II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
1. Dùng nam châm vĩnh cửu
a.Thí nghiệm 1
C1: Cho 1 điện kế mắc vào hai đầu của 1 khung dây và 1 thanh nam châm vĩnh cửu. Bố trí thí nghiệm như hình sau để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong khung dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây :
Điện kế
Khung dây
TH1: di chuyển nam châm lại gần cuộn dây
TH2: đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây


TH3:đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây
TH4:di chuyển nam châm ra xa cuộn dây
II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
Vậy, trong cuộn dây dẫn xuất hiện dòng điện cảm ứng khi :
- Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
- Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
TN2:nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần nam châm
TH: Cuộn dây chuyển động ra xa nam châm
II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN

C2
Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đúng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện
II-DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
b. Nhận xét1:

Dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi ta đưa một cực nam châm lại gần hay ra xa một đầu cuộn dây đó hoặc ngược lại
II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN
a. Thí nghiệm 3:

C3: Đặt một nam châm điện nằm yên trước khung dây dẫn có mắc một điện kế. Bố trí thí nghiệm như hình sau, hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện làm quay kim điện kế
2. Dùng nam châm điện
Nam châm điện
Lõi sắt
TH1: trong khi đóng mạch điện của nam châm điện
TH2: khi dòng điện đã ổn định
TH3: trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện
TH4: sau khi ngắt mạch điện
II- DÙNG NAM CHÂM ĐỂ TẠO RA DÒNG ĐIỆN

Dòng điện xuất hiện ở khung dây dẫn kín trong thời gian đóng và ngắt mạch của nam châm điện, nghĩa là trong thời gian dòng điện của nam châm điện biến thiên.
b. Nhận xét 2:
III- HI?N TU?NG C?M ?NG DI?N T?
Dòng điện xuất hiện như trên gọi là dòng điện cảm ứng. Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ
C4: Làm thí nghiệm như trên nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây.
III- HI?N TU?NG C?M ?NG DI?N T?
C4
Làm thí nghiệm như trên nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng thì trong cuộn dây có dòng điện cảm ứng xuất hiện.
C5
Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không ?
Trả lời: đúng là nhờ nam châm ta có thể tạo ra dòng điện
IV- VẬN DỤNG
31.1 Cách nào dưới đây có thể tạo ra dòng điện cảm ứng :
A. Nối hai cực của pin vào hai đầu cuộn dây dẫn.
B. Nối hai cực của nam châm với hai đầu cuộn dây dẫn.
C. Đưa một cực của acquy từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.
D. Đưa một cực của nam châm từ ngoài vào trong một cuộn dây dẫn kín.

IV- VẬN DỤNG
31.2 Đưa một cực của nam châm lại gần một cuộn dây dẫn kín ( nghĩa là nam châm chuyển động tương đối so với cuộn dây) thì trong cuộn dây dẫn có dòng điện cảm ứng. Hãy làm thí nghiệm để tìm xem có trường hợp nào nam châm chuyển động so với cuộn dây mà trong cuộn dây không xuất hiện dòng điện .
Trả lời: Có. Trường hợp nam châm quay quanh một trục trùng với trục của cuộn dây.
IV- VẬN DỤNG
31.3 Trong thí nghiệm ở hình 31.3 SGK, làm thế nào để có thể tạo ra dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín nếu để công tắc của nam châm điện luôn đóng?
Trả lời: đưa nam châm điện lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn kín
IV- VẬN DỤNG
IV- VẬN DỤNG
IV- VẬN DỤNG
31.4 Hãy nghĩ ra một cách khác so với những cách đã nêu trong SGK và trong các bài tâp trên khi dùng nam châm điện(hoặc nam châm vĩnh cửu ) để tạo ra dòng điện cảm ứng.
Trả lời: cho nam châm điện quay,cho cuộn dây quay
IV- VẬN DỤNG
V-CỦNG CỐ - DẶN DÒ
? Có nhiều cách dùng nam châm để tạo ra dòng điện trong một khung dây dẫn kín. Dòng điện được tạo ra theo cách đó gọi là dòng điện cảm ứng.
? Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
1.Củng cố
V-CỦNG CỐ - DẶN DÒ
2. Dặn dò
? Học bài.
? Đọc thêm phần " có thể em chưa biết " .
? Đọc trước bài " Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng".
cám ơn thầy cô và các bạn