Bài 31. Hiện tượng cảm ứng điện từ

VẬT LÝ LỚP 9
CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN
HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
Kiến thức cần nhớ :
Hiện tượng cảm ứng điện từ là hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong dây dẫn kín
Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng
Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của dây biến thiên
Dòng điện cảm ứng xuất hiện khi thõa mãn các điều kiện sau :
+ Khi mạch điện kín hay một phần mạch điện kín chuyển động trong từ trường và cắt các đường sức từ
+ Khi mạch điện kín không chuyển đông trong từ trường nhưng từ trường xuyên qua mạch điện đó là từ trường biến đổi theo thời gian
3. Dòng điện xoay chiều
Dòng điện xoay chiều là dòng điện luân phiên đổi chiều
Dòng điện xoay chiều có tác dụng : tác dụng nhiệt , tác dụng quang , tác dụng từ
4. Máy phát điện xoay chiều
Khi cho cuộn dây dẫn kín quay trong từ trường của một nam châm hay nam châm quay trước cuôn dây thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện xoay chiều cảm ứng
Giải :
Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây thì một đèn sáng
Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây thì đèn còn lại sáng , đèn ban đầu tắt
Nam châm đứng yên cả hai đèn đều tắt

II) BÀI TẬP VẬN DỤNG
Bài tập 1 : Mắc hai bóng đèn LED song song , ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm bố trí như hình sau . Hãy cho biết đèn sẽ sáng trong các trường hợp sau :
Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây
Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây
Nam châm đứng yên

Bài tập 2 : Mắc hai bóng đèn LED song song , ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và nam châm châm điện bố trí như hình sau . Hãy cho biết đèn sẽ sáng trong các trường hợp sau :
Đóng khóa K trong mạch điện
Khi dòng điện ổn định
Ngắt khóa K trong mạch điện

Giải :
Khi đóng khóa K thì một đèn sáng
Khi dòng điện ổn định cả hai đèn đều tắt
Khi ngắt khóa K đèn còn lại sáng , đèn ban đầu tắt

Bài tập 3
Giải thích vì sao khi cho nam châm quay thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng
Khi nam châm quay, các cực của nam châm lúc gần, lúc xa cuộn dây nên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây lúc tăng, lúc giảm làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây
Bài tập 4
Hình bên là cấu tạo của một đinamo xe đạp đã tháo bỏ phần vỏ ngoài . Hãy giải thích vì sao quay núm đinamô thì đèn xe đạp lại sáng ?
Giải
Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo , các cực của nam châm lúc gần, lúc xa cuộn dây nên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây lúc tăng, lúc giảm làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây
Bài tập 5
Hình bên là cấu tạo của các máy phát điện . Hãy chỉ ra các bộ phận chính của máy ?
Máy phát điện có nam châm quay
Thanh quét
Vành khuyên
S
N
Máy phát điện có cuộn dây quay
Nam châm
Khung dây
stato
Rôto
CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
220V
K
PHẦN BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM