Bài 30. Silic. Công nghiệp silicat.

Phòng giáo dục - đào tạo lục ngạn
Trường THCS Phong Vân
Tiết 38:
Giáo viên: Dương Quốc Trọng
Viết PTHH thực hiện dãy biến hóa, ghi rõ điều kiện phản ứng:
C ? CO2 ? CaCO3 ? CO2
Tiết 38
Kí hiệu hoá học: Si
Nguyên tử khối: 28
I. Silic
1. Trạng thái thiên nhiên:
Silic chiếm 1/4 khối lượng vỏ trái đất, ch? đứng sau oxi là nguyên tố phổ biến nhất.
Si tồn tại dạng hợp chất (cát trắng, đất sét)
Quan sát tranh nhận xét về mức độ phổ biến của Si trong vỏ trái đất?
2. Tính chất
a. Tính chất lý học :
Si là Chất rắn, màu xám, có vẻ sáng của kim loại.
Khó nóng chảy
Dẫn điện kém
Tinh thể Si tinh khiết là chất bán dẫn
b. Tính chất hoá học:
Si + H2 không có phản ứng
ánh sáng
500 0C
Ni
t0
Tính phi kim của Si yếu hơn C và Clo. ������
Cl2 + H2 2 HCl
C + 2H2 CH4
Mức độ hoạt động của phi kim dựa vào khả năng pư của PK với H2 và kim loại. Em hãy quan sát 3 pư sau và nhận xét về mức độ hoạt động của Si so với Cl và C
Tác dụng với oxi
Si + O2 ? SiO2
Si còn có tính chất hoá học nào?
Silic được dùng làm nguyên liệu để sản xuất các linh kiện bán dẫn.
Đọc thông tin trong SGK và cho biết những ứng dụng của Si trong SX?
Si dùng để sản xuất pin mặt trời
II. Silic đioxit (SiO2)
Si là một phi kim vậy SiO2 thuộc loại hợp chất nào?
SiO2 là oxit axit.
SiO2 Không phản ứng với nước.
SiO2 là Oxit axit, không phản ứng với nước. Vậy SiO2 còn những tính chất hoá học nào?
Tác dụng với kiềm.
SiO2(R) + 2NaOH(R) -> Na2SiO3(R) + H2O(H)
Tác dụng với oxit bazơ.
SiO2 + CaO -> CaSiO3
III. Sơ lược về công nghiệp Silicat
1. Sản xuất đồ gốm, sứ.
Em hãy cho biết đồ gốm gồm những gì?
a. Nguyên liệu chính.
- Đất sét, thạch anh, fenpat
b. Các công đoạn chính.
Nhào đất sét, thạch anh và fenpat
Tạo hình
Sấy khô
Nung
Quan sát tranh và nêu các công đoạn chính để sản xuất đồ gốm sứ.
c. Các cơ sở sản xuất.
- Các cơ sở sản Xuất gốm sứ truyền thống của Việt Nam: Bát Tràng(Hà Nội), Phù Lãng (Bắc Ninh), Thổ Hà(Bắc Giang)
Em hãy quan sát tranh và cho biết nước ta có những cơ sở sản xuất gốm sứ nào?
2. Sản xuất Ximăng.
Xi măng là nguyên liệu kết dính trong xây dựng. Thành phần chính của Xi măng là: CaSiO3 và Ca(AlO2)2
a. Nguyên liệu chính.
Đất sét
Em hãy quan sát tranh và cho biết nguyên liệu chính để sản xuất xi măng là gì?
- Nguyên liệu chính dùng để sản xuất Xi măng là: đất sét, đá vôi, cát, ...
Minh hoạ lò quay sản xuất clanhke
Đất sét, đá vôi, cát...
Khí thải
Chất đốt
Clanhke
THCS Phong V©n – Lôc Ng¹n
Nhà máy xi măng Tam Điệp
Nghiền nhỏ nguyên liệu
b. Các công đoạn sản xuất.
Ximăng: CaSiO3 ; Ca(AlO2)2
- Nghiền và nhào trộn nguyên liệu.
- Nung hỗn hợp tạo clanhke.
- Nghiền clanke tạo ra ximăng
c. Các cơ sở sản xuất.
Em hãy kể tên các cơ sở sản xuất Xi măng ở nước ta.
- Nhà máy xi măng Hương Sơn(Bắc Giang), Hoàng Thạch(Hải Dương), Tam Điệp(Ninh Bình) ...
3. Sản xuất thuỷ tinh.
Thành phần chính của Thuỷ Tinh gồm hỗn hợp của: Na2SiO3 và CaSiO3.
a. Nguyên liệu chính.
Em hãy quan sát tranh và nêu nguyên liệu chính để sản xuất thuỷ tinh.
- Thạch anh, đá vôi, sôđa
b. Các công đoạn chính.
- Trộn hỗn hợp: Cát, đá vôI, sôđa theo một tỉ lệ nhất định
- Nung hỗn hợp ở 900oC thành thuỷ tinh dạng nhão.
- Làm nguội từ từ được thuỷ tinh dẻo. ép, thổi thuỷ tinh dẻo thành đồ vật.
Các PTHH:

CaCO3 CaO + CO2
CaO + SiO2 CaSiO3
Na2CO3+ SiO2 Na2SiO3+ CO2

Thuỷ tinh: Na2SiO3 ; CaSiO3
t0
t0
t0
c. Các cơ sở sản xuất chính.
- Nh� máy sản xuất thuỷ tinh Hải Phòng, Bắc Ninh, Đà Nẵng, .
Dãy các nguyên tố phi kim có tính hoạt động hoá học giảm dần là:

A.� Si; C; C C.� Cl; C; Si
B.�C; Si; Cl D.� Si; Cl; C


2. Dung dịch chất nào sau đây không thể chứa trong bình thuỷ tinh:

A. HNO3
B. HCl
C. H2SO4
D. HF


Em hãy đọc phần Em có biết? để làm bài tập sau: