Bài 30. Ôn tập về truyện

ôn tập về truyện
tiết 153
1.Hãy lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học:
01.
Qua tâm trạng đau xót, tủi hổ của ông Hai ở nơi tản cư khi nghe tin đồn làng mình theo giặc, Truyện thể hiện tình yêu làng quê sâu sắc thống nhất với lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người dân
Xây dựng tình huống nhân vật, nghệ thuật miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật
02.
Cuộc gặp gỡ tình cờ của ông họa sĩ, cô kĩ sư mới ra trường với người thanh niên làm việc một mình tại trạm khí tượng trên núi cao Sa Pa. Qua đó truyện ca ngợi những ngời lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất nước.
Truyện xây dựng được tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận
03.
Câu chuyện éo le và cảm động về hai cha con: Ông Sáu và bé Thu trong lần ông về thăm nhà và ở khu căn cứ. Qua đó truyện ca ngợi tình cha con thắm thiết trong hoàn cảnh chiến tranh
Truyện thành công trong việc miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.
04.
Qua những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giường bệnh, truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống, của quê hương.
Sự miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng, cách xây dựng tình huống, trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật.
05.
Cuộc sống, chiến đấu của ba cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đường trường sơn trong những năm chi tranh chống Mĩ cứu nước. Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ.
Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động và thành công trong miêu tả tâm lí nhân vật
Cố hương
Lỗ Tấn
TQ
1923
Trong chuyến về quê, "Tôi" đã chứng kiến cảnh đổi thay đáng buồn của quê hương-> Hy vọng vào tương lai tốt đẹp.
Những
đứa trẻ
Gor-ki
Nga
1914
Tình bạn trong sáng của Aliosa và những đứa con ông đại tá bất chấp mọi cản trở.
Rô-bin-xơn.
Đi-phô
Anh
1719
Qua bức chân dung tự hoạ, ta thấy rõ cuộc sống khổ cực nhưng tràn đầy tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn.
Bố của Xi-mông
Mô-Pát-xăng
TK 19
Tâm trạng đau khổ của Xi-mông không có bốvà sự gặp gỡ của em với bác Phi-lip-> em có bố và em rất tự tin. Truyện đề cao lòng nhân ái
Pháp
2. Sắp xếp các truện ngắn theo các thời kì lịch sử:
Thời kì
kháng chiến
chống TD
Pháp
( 1946- 1954)
Làng - Kim Lân
Thời kì K/c
Chống Mĩ
( 1964- 1975 )
Sau 1975
Bến quê - Nguyễn Minh Châu
3. Những phẩm chất chung và những nét tính cách nổi bật của những con người Việt Nam yêu nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ:
Những phẩm chất chung:
Các tác phẩm trên đã phản ánh được một phần nét tiêu biểu của đời sống xã hội và con người Việt Nam,với tư tưởng và tình cảm của họ trong những thời kì lịch sử có nhiều biến cố lớn lao từ sau CM tháng tám năm 1945. Chủ yếu là 2 cuộc K/c chống Pháp và Mĩ.
4. Hỡnh ảnh đất nước và con người Việt nam .
Làng:
Kháng chiến chống Pháp
Ông Hai yêu làng yêu nước, quyết tâm trung thành với cụ Hồ, với kháng chiến.
Lặng lẽ Sa Pa :
Kháng chiến chống Mĩ và xây dựng CNXH ở miền Bắc
Anh thanh niên khiêm tốn , thầm lặng cống hiến cho đời.
Chiếc lược ngà:
K/C chống Mĩ giải phóng miền Nam
Tỡnh cảm cha con ông Sáu,bé Thu sâu nặng , mãnh liệt.
Nh?ng ngôi sao xa xôi:
K/C chống Mĩ,bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam
Ba cô gái TNXP đầy n? tính và đậm chất anh hùng
Bến quê:
Dất nước thống nhất, thời kỡ đổi mới
Nh?ng suy nghĩ về cuộc đời và quê hương.
5. Một vài đặc điểm nghệ thuật của các truyện đã học trong chương trình lớp 9.
- Trần thuật ở ngôi thứ nhất (nhân vật xưng hô “ Tôi ” ) có các truyện “ Chiếc lược ngà ”,“ Cố hương ” , “ Rô- bin xơn ngoài đảo hoang ”, “ Những ngôi sao xa xôi ”, “ Những đứa trẻ ”.
Trần thuật ngôi thứ ba: trần thuật chủ yếu theo cái nhìn và giọng điệu của một nhân vật, thường là nhân vật chính ( tuy không xuất hiện trực tiếp nhân vật kể chuyện xưng tôi ) Các Truyện như: Làng, lặng lẽ Sa Pa, Bến Quê, Con chó bấc, Bố của Xi mông.
- Phương thức trần thuật ngôi thứ nhất xưng tôi giúp người kể đi sâu vào tâm tư tình cảm của nhân vật, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật. Song nó cũng trong việc miêu tả bao quát các đối tượng khách quan, khó có cái nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật.
- Phương thức trần thuật ngôi thứ nhất xưng tôi giúp người kể đi sâu vào tâm tư tình cảm của nhân vật, miêu tả được những diễn biến tâm lí tinh vi phức tạp đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật. Song nó cũng trong việc miêu tả bao quát các đối tượng khách quan, khó có cái nhìn nhiều chiều, dễ gây sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật.
- Truyện kể ở ngôi thứ ba người kể dường như thấy hết, biết hết và biết tất cả mọi việc, mọi người, mọi tâm tư tình cảm của nhân vật… có khi miêu tả lạnh lùng, khách quan , tạo ra cái nhìn nhiều chiều, tránh được sự đơn điệu trong giọng văn trần thuật.
6. Tình huống truyện đặc sắc.
Ở truyện làng
- Tác giả đặt ông Hai vào tình huống gay cấn để làm bộc lộ sâu sắc tình cảm yêu làng, yêu nước của ông. Tình huống ấy là cái tin làng ông theo giặc….
Ở truyện
chiếc lược ngà
- Tình huống hai cha con gặp nhau trong 8 năm xa cách nhưng bé thu không nhận cha, đến lúc em nhận cha và biểu lộ tình cảm thì anh Sáu phải ra đi.
ở Bến quê
- Đặt nhân vật Nhĩ trong một hoàn cảnh đặc biệt lúc trẻ có điều kiện đi khắp nơi trên thế giới mà không cảm nhận được vẻ đẹp của quê hương và tình yêu của gia đình. Khi cuối đời bị căn bệnh hiểm nghèo Nhĩ mới nhận ra điều đó nhưng không bao giờ anh làm được.
7. Phát biểu cảm nghĩ về nhân vật.
Trong các truyện trên , em thấy ấn tượng với nhân vật nào ? Nêu cảm nghĩ của em về nhân vật đó bằng bài nói ngắn gọn.