Bài 30. Chữa lỗi diễn đạt (lỗi lô-gíc)

KIỂM TRA BÀI CŨ
1- Trật tự từ là gì?
a- Là các từ ngữ có mặt trong một câu.
b-Là trình tự sắp xếp các từ trong một chuỗi lời nói.
c-Là các từ trong một ngôn ngữ.
d-Là các từ ngữ có mặt trong một đoạn văn.
2-Câu:”Lom khom dưới núi tiều vài chú́” bộ phận nào được thay đổi trật tự?
a-Chủ ngữ.
b- Vị ngữ.
c- Phụ ngữ sau của cụm danh từ.
d-Phụ ngữ sau của cụm động từ.
O
O
Ngữ văn - lớp 8
Tiết 125: chữa lỗi diễn đạt (lô-gíc)

CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập :
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
A
quần áo, giày dép

B
đồ dùng học tập

(đồ dùng sinh hoạt)
Chúng em đã giúp các bạn học sinh những vùng bị bão lụt quần áo,dày dép và nhiều đồ dùng học tập khác
(bút, sách, vở…)
=>A và B không cùng loại.
* Chữa:
Có thể có 1 số cách chữa như sau:
- Chúng em..dép và nhiều đồ dùng sinh hoạt khác.
- Chúng em...bão lụt giấy bút, sách vở và nhiều đồ dùng htập khác.
- Khi viết câu có kiểu kết hợp "A và B khác"thì
A và B phải cùng loại trong đó B là từ ngữ
có nghĩa rộng, A là từ ngữ có nghĩa hẹp.
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
b. Trong thanh niên nói chung và trong bóng đá nói riêng, niềm say mê là nhân tố quan trọng dẫn đến thành công
* Chữa:
- Cách 1: trong thanh niên nói chung và trong sinh viên nói riêng...thành công.
- Cách 2: Trong thể thao nói chung và trong bóng đá nói riêng.. .. thành công.
-Khi viết câu có kiểu kết hợp A nói chung và
B nói riêng thì A phải là từ ngữ có nghĩa rộng hơn
từ ngữ B
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
c. Lão Hạc, Bước đường cùng và Ngô Tất Tố đã giúp chúng ta hiểu sâu sắc thân phận của người nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám 1945
A
“Lão Hạc”, “Bước đường cùng”
( Tên tác phẩm)
B
Ngô Tất Tố
(Tên tác giả)
Sai : Không cùng trường từ vựng
*Chữa:
-C1: Lão Hạc, Bước đường cùng và Tắt đèn. Tháng 8/1945.
-C2: Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô Tất Tố đã giúp.tháng 8/1945.
Khi viết câu có kiểu kết hợp A, B và C
( các yếu tố có quan hệ đẳng lập) thì A, B, C phải là
những từ ngữ thuộc cùng 1 trường từ vựng ,
biểu thị những khái niệm thuộc cùng một phạm trù.
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
d. Em muốn trở thành một người trí thức hay một bác sĩ
A B
trí thức hay bác sĩ
(giai cấp) (nghề nghiệp)
quan hệ lựa chọn: hai vế phải bình đẳng về nghĩa.
*Chữa:
-C1: Em muốn trở thành một trí thức hay một thuỷ thủ?
-C2: Em muốn trở thành một giáo viên hay một bác sĩ?
Trong câu hỏi lựa chọn A hay B thì A và B
không bao giờ là những từ ngữ có quan hệ
nghĩa rộng- hẹp với nhau, nghiã là A không
bao hàm và B cũng không bao hàm A
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
e. Bài thơ không chỉ hay về nghệ thuật mà còn sắc sảo về ngôn từ
A
nghệ thuật
B
ngôn từ
A bao hàm B vì trong giá trị nghệ thuật của một tp VH có giá trị ngôn từ.
*Chữa:
-C1: Bài thơ không chỉ hay về NT mà còn sắc sảo về ND.
-C2: Bài thơ không chỉ hay về bố cục mà còn sắc sảo về ngôn từ.
-C3: Bài thơ hay về NT nói chung, sắc sảo về ngôn từ nói riêng.
-Khi viết câu có kiểu kết hợp không chỉ A mà còn B
thì A và B không bao giờ là từ ngữ có qhệ nghĩa
rộng- hẹp với nhau (giống d)
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
g. Trên sân ga chỉ còn lại hai người. Một người thì cao gầy ,còn một người thì mặc áo ca rô
A
Cao gầy
(hình dáng)
B
Áo ca rô
(trang phục)
=>Avà B không cùng trường từ vựng
*Chữa:
-C1: Trên sân ga.một người thì lùn và mập.
-C2: Trên sân ga.một người thì mặc áo trắng, còn một người.ca rô.
Khi m/t? các dấu hiệu đặc trưng phải được biểu
thị bằng những từ ngữ thuộc cùng một trường từ
vựng, đối lập nhau trong phạm vi một phạm trù.
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
h. Chị Dậu rất cần cù và chịu khó nên chị rất mực
yêu thương chồng con.
A B
Cần cù Yêu thương
chịu khó chồng con
Sai vì Avà B không phải là quan hệ nhân-quả
*Ch÷a: Chị Dậu cần cù, chịu khó và rất mực yêu thương chồng con.
"nên" là một qhệ từ nối các vế có mối quan hệ nhân quả.
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
Nếu không phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa thì người phụ nữ Việt Nam ngày nay không thể có được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó .
=>Hai vế không thể nối với nhau bằng nếu…thì
i/ Nhờ phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa nên người phụ nữ Việt Nam ngày nay đã hoàn thành được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó.
*Chữa:
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
1. Bài tập : Ho?t d?ng nhúm
Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ rõ lý do sai và các cách sửa
k. Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khỏe, vừa làm giảm tuổi thọ của con người
*Chữa:
-Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khoẻ, vừa tốn kém về tiền bạc.
Sai:Cặp phụ̣ từ vừa…vừa không kết hợp A và B cùng một phạm trù.
Không cùng bình diện.
Bài tập nhanh
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
Bài tập 1/127: Ho?t d?ng nhúm
Bài tập 2/128
Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng.
a/Tố Hữu là một nhà thơ lớn vì ông hđ CM từ thời thơ ấu.
*Lỗi: Hai vế là qhệ nhân quả nối với nhau bởi từ "vì". Phần nguyên nhân giải thích không phù hợp với kq.
*Chữa: TH là .lớn vì ông là một tài năng lớn, lại được rèn luyện trong cuộc đấu tranh CM
b/HS không được uống rượu và hút thuốc lá
*Lỗi: nghĩa của vế thứ 2 không rõ.
*Chữa: HS không được uống rượu và không được hút thuốc lá.
CHỮA LỖI DIỄN ĐẠT
Tiết 125 :
(Lỗi lô-gíc)
Bài tập 1/127: Ho?t d?ng nhúm
Bài tập 2/128
Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các phương tiện thông tin đại chúng.
c/ Gần trưa, đường phố tấp nập, xe cộ ngược xuôi càng ngày càng
thưa dần.
*Lỗi: Dùng từ "tấp nập" không phù hợp với ND của câu.
*Chữa:
d/Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả đi dã ngoại nữa.
*Lỗi: văn nghệ và dã ngoại không thuộc cùng một trường từ vựng, không biểu thị những khái niệm thuộc cùng một phạm trù.
*Chữa:
d/ Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả thể thao nữa.
c/ Gần trưa, đường phố vắng vẻ , xe cộ ngược xuôi càng ngày càng thưa dần.
Bài tập về nhà
-Hoàn thành BT SGK. Sửa những lỗi diễn đạt mắc phải trong bài vi?t TLV
-Chuẩn bị viết bài TLV số 7: lập dàn ý 3 đề bài
trong SGK /128