Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

NĂM HỌC 2009 – 2010
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CAO LỘC
Chào mừng các thầy cô giáo về tham dự hội giảng
TIẾT 31
? em hãy cho biết quy tắc nắm tay phải dùng để làm gì ?
? Nêu nội dung quy tắc ?
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
TIẾT 31
? Qui tắc bàn tay trái dùng để làm gì ?
? Nêu nội dung qui tắc ?
? Muốn xác định chiều lực
Từ tác dụng lên dây dẫn có
Dòng điện, đặt không song
song với các đường sức từ
ta phải biết những yếu tố nào ?
Bài1:
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Treo thanh nam châm gần một ống dây (hình 30.1). Đóng mạch điện.
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào?
c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả lời trên của em có đúng không.
K
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
=> Cực nam của thanh nam châm bị hút về phía ống dây.
A�p dụng qui tắc nắm tay phải ta có chiều đường sức từ trong lòng ống dây đi từ A -> B
Đầu A là cực nam, đầu B là cực bắc
K
N
S
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào?
Đổi chiều dòng điện thì chiều đường sức từ trong lòng ống dây đổi chiều. Đầu A là cực bắc, đầu B là cực nam.
=> Cực từ nam của Nam châm gần ống dây bị đẩy ra xa
=> Thanh nam châm bị hút về phía ống dây.
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
K
S
N
Cực bắc ở xa ống dây bị hút về phía ống dây.
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả lời trên của em có đúng không.
K
? Hãy cho biết kiến thức cơ bản vận dụng trong bài 1 ?
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây. Hiện tượng:
Thanh nam châm bị hút về phía ống dây.
a) Đóng mạch điện hiện tượng xảy ra với thanh nam châm:
Cực từ gần ống dây của nam châm bị đẩy ra xa
Cực từ của nam châm ở xa ống dây bị hút về phía ống dây.
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Kiến thức cơ bản vận dụng:

- Quy tắc nắm tay phải
Xác định chiều đường sức từ và tên các từ cực của ống dây có dòng điện chạy qua.
Tương tác giữa nam châm và ống dây có dòng điện chạy qua
( tương tác giữa 2 nam châm.)
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài 2:
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện,
Chiều đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp biểu
diễn trên hình 30.2a,b,c
Cho biết kí hiệu chỉ dòng điện có phương vuông góc với
Mặt phẳng trang giấy chiều đi từ phía trước ra phía sau,
kí hiệu tương tự nhưng chiều đi từ phía sau ra phía trước.
S
S
N
S
N
N
+
a)
b)
c)
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài3:
Hình 30.3 mô tả khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh
trục OO`) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều
dòng điện và tên các cực nam châm đã chỉ rõ trên hình.
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại phải
làm như thế nào ?
N
O
O’
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài3:
D
c
N
S
C
B
A
O
O’
a) Lực tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực tác
dụng lên đoạn dây dẫn CD.
b) Khung dây quay ngược chiều kim đồng hồ
c) Để khung dây quay ngược lại phải đổi chiều dòng điện.
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài3:
D
c
N
S
C
B
A
O
O’
S
b) Khung dây quay ngược chiều kim đồng hồ
c) Để khung dây quay ngược lại phải đổi chiều dòng điện, hoặc
Đổi chiều đường sức từ.
TIẾT 31
Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Bài3:
D
c
N
S
C
B
A
O
O’
N
Hãy cho biết ứng dụng thực tế nguyên lý hoạt động của khung dây có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường theo bài tập 3 ?
Hướng dẫn chuẩn bị bài sau:
Yêu cầu: Nhớ nội dung và cách vận dụng hai quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái.
Đọc trước bài "Hiện tượng cảm ứng điện từ"
Bài tập về nhà: 30.1 -> 30.5 SBT