Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

?Giáo viên: Trang Văn Nam?
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ

VỀ TRƯỜNG DỰ GIỜ
Tiết 32 - Bài 30:
BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM
TAY PHẢI VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
KIỂM TRA BÀI CŨ
Phát biểu quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái?
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
Đáp án:
Quy tắc nắm tay phải:
Quy tắc bàn tay trái:
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón cái choải ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
Đóng mạch điện.
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm?
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào?
c) Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra.
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 1
Treo thanh nam châm gần ống dây (hình bên)
Giải:
Đóng mạch điện
- Đầu B của ống dây là từ cực Bắc, đầu A của ống dây là từ cực Nam.
- Kết quả từ cực Bắc (N) của ống dây hút từ cực Nam (S) của nam châm, nên nam châm bị ống dây dẫn hút vào.
A
B
N
S
nam châm bị ống dây dẫn hút vào
a) Thì:
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
A
B
S
N
b) Khi đổi chiều dòng điện thì:
- Các đường sức từ trong lòng ống đổi chiều.
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của nam châm ra xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam châm lại gần ống dây
Từ cực Nam của ống dây dẫn đẩy từ cực Nam của nam châm ra xa và đồng thời hút từ cực Bắc của nam châm lại gần ống dây.
- Nên các từ cực của ống dây thay đổi, đầu A là cực Bắc đầu B là cực Nam.
Do vậy:
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều đường sức từ và tên từ cực trong các trường hợp sau:
Ký hiệu:
Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và chiều đi từ phía trước ra phía sau.
Chỉ chiều dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và chiều đi từ phía sau ra phía trước.
S
N


S



N









a)
b)
c)
BÀI 2
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
S
N
a)
Giải:


S



N

b)
c)
.


N



N



N



S

Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
BÀI 3
Cho khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh trục oo’) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều của dòng điện và tên các cực của nam châm như hình vẽ.
a) Hãy vẽ lực tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực tác dụng lên đoạn dây CD.
O
O’
b) Cặp lực , làm cho khung dây quay theo chiều nào?
c) Để khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào?
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
Giải:
D
A
B
C
b) Cặp lực , làm cho khung dây quay theo chiều ngược kim đồng hồ.
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì:
- Đổi chiều của dòng điện chạy trong khung dây ABCD
Đổi chiều của đường sức từ.
hoặc
D
A
B
C
O
O’
a) Lực tác dụng lên dây AB.
- Lực tác dụng lên dây CD.
(có chiều như hình vẽ)
Tiết 32-Bài 30: BÀI TẬP VẬN DỤNG QUY TẮC NẮM TAY PHẢI
VÀ QUY TẮC BÀN TAY TRÁI
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải:
Bước 1: Xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây.
Bước 2: Xác định chiều của dòng điện chạy qua dây dẫn.
Bước 3: Vẽ chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện.
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán.
* Các bước giải bài tập vận dụng quy tắc bàn tay trái:
Bước 1: Vẽ và xác định được chiều đường sức từ của nam châm.
Bước 2: Đặt bàn tay phải theo đúng quy tắc.
Bước 3: Đặt bàn tay trái theo đúng quy tắc.
Bước 4: Rút ra kết luận của bài toán.
Dặn dò
- Về nhà ôn lại các bước giải bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải, quy tắc bàn tay trái.
- Làm các bài tập trong sách bài tập.
- Đọc và nghiên cứu trước bài: Hiện tượng cảm ứng điện từ.
HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI 30.5 SBT
s
N
Vận dụng quy tắc nắm tay phải, xác định tên các cực của nam châm điện.
Sau đó vận dụng quy tắc bàn tay trái để xác định chiều của lực điện từ tác dụng lên dây dẫn có dòng điện.
?Giáo viên: Trang Văn Nam?
CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHỎE - HẠNH PHÚC!
TRƯỜNG THCS NHƠN PHÚ