Bài 30. Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái

1
V
Â
T
L
Ý
9
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
PHÒNG GD HUYỆN PHÙ CÁT * TRƯỜNG THCS CÁT HANH *
GD
PHÙ CÁT
* NIÊN KHOÁ 2012-2013*
BÀI GIẢNG
Các em hãy cố gắng học thật tốt
2
* Phát biểu quy tắc bàn tay trái?
Câu 1
Câu 2
Đặt bàn tay trái sao cho đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa chỉ chiều dòng điện thì chiều ngón tay cái choải ra 900 chỉ chiều của lực điện từ
*Quy tắc nắm tay phải để xác định :
A: Chiều của dòng điện trong ống dây.
B: Chiều đường sức từ trong ống dây khi có dòng điện chạy qua.
C: Chiều của dòng điện trong ống dây và chiều đường sức từ của ống dây.
D: Chiều của dòng điện trong ống dây hoặc chiều đường sức từ của ống dây.
Hôm nay chúng ta vận dụng hai quy tắc đã học nhằm xác định kết quả cho một số bài tập trong tiết tiếp theo.
3
Tiết 32
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
4
Qui tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều đường sức từ trong lòng ống dây.
Hãy phát biểu lại quy tắc nắm tay phải?
5
Bài 1( SGK)
A
B
+
_
K
H30.1
Treo thanh nam châm gần một ống dây (H 30.1), đóng mạch điện:
a. Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
b. Đổi chiều dòng điện chạy qua ống dây, hiện tượng xảy ra như thế nào ?
c. Làm thí nghiệm kiểm tra các câu trả lời trên.
S
N
S
N
Chiều đường sức từ trong ống dây
Chiều dòng điện
Tên các từ cực của ống dây
Tương tác giữa NC với ống dây
a. Nam châm bị hút vào ống dây.
b. Lúc đầu nam châm bị đẩy ra, sau đó nó xoay đi và khi cực bắc của nam châm hướng về đầu B của ống dây thì nam châm bị hút vào ống dây.
Giải
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
6
Qui tắc bàn tay trái
Hãy phát biểu lại quy tắc bàn tay trái?
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
7
Hãy nối một câu ở cột bên trái với một câu tương ứng ở cột bên phải để được câu trả lời đúng
c.Chiều dòng điện
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
8
Bài 2 (SGK)
- Xác định chiều lực điện từ (H30.2a, )
Xác định chiều dòng điện chạy trong dây dẫn (H 30.2b)
Xác định tên các cực từ của nam châm (H 30.2C)
N
S


S



N









+
.
N
S
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
9
N
A
B
C
D
o
o
S
- H 30.3a
B�i 3 (T84 - SGK )
a. Vẽ lực điện từ F1 tác dụng lên AB va F2 lên CD ?
a. Vận dụng qui tắc bàn tay trái xác định lực từ tác dụng lên:
+ Đoạn AB: Lực điện từ F1 hướng xuống dưới.
+ Đoạn CD: Lực điện từ F2 hướng lên trên ( H30. 3a ).
b. Cặp lực từ F1, F2 làm khung dây ABCD quay ngược chiều kim đồng hồ.
b. Cặp lực từ F1F2 làm khung dây ABCD quay theo chiều nào ?
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
10
S
N
B
C
D
- H30.3b
o
o`
A
B�i 3 (T84 - SGK )
c. Để khung dây ABCD quay ngược lại thì phải làm thế nào ?
* Có 2 cách:
- Cách 1: + Đổi chiều đường sức từ ( 2 cực từ đổi chỗ cho nhau ), giữ nguyên chiều dòng điện (H30.3b ).
+ Lực tác dụng lên CD: F2 hướng xuống dưới ( cặp lực từ F1, F2 đổi chiều ). Khung dây ABCD quay ngược lại ( H 30.3 b ).
+ Lúc này lực tác dụng lên AB: F1 hướng lên trên.
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
11
N
S
A
B
C
D
- H 30.3c
o
o
B�i 3 (T84 - SGK )
+ Cách 2: Đổi chiều dòng điện, giữ nguyên chiều đường sức từ,
+ Cạnh CD: F2 hướng xuống dưới, cặp lực điện từ F1, F2 làm khung quay ngược lại ( H30. 3c )
+ Lúc này cạnh AB: lực điện từ F1 hướng lên trên,
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
12
I
F
I
Bài tập 4
Dây dẫn thẳng AB đặt ở đầu M của 1 ống dây có dòng điện chạy qua như H30.1, cho dòng điện chạy từ A đến B thì lực điện từ tác dụng lên AB có:
A. Phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên trên.
B. Phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống dưới.
C. Phương song song với trục của ống dây, chiều hướng ra xa đầu M của ống dây.
M
D. Phương song song với trục của ống dây, chiều hướng tới đầu M của ống dây.
H30. 1
Chiều đường sức từ: Dựa vào từ trường của ống dây có dòng điện
Muốn biết chiều lực điện từ tác dụng lên AB cần phải biết:
Chiều dòng điện qua dây AB ( đầu bài đã cho )
A
B
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
13
Bài tập 5
Xác định cực của nguồn điện trong hình vẽ sau:
S
N
A
B
+
-
?
?
Bài tập vận dụng
QUY TẮC NẮM TAY PHẢI VÀ BÀN TAY TRÁI
14
Các bước giải bài tập vận dụng qui tắc nắm tay phải và qui tắc bàn tay trái cơ bản như sau:
Xác định các yếu tố đã biết và chưa biết mà đề bài đề ra.
Vận dụng các qui tắc một cách phù hợp để tìm những yếu tố chưa biết mà bài toán yêu cầu.
Nhận xét kết quả ( nếu cần thiết hoặc đề bài yêu cầu).
Ghi nhớ
15
Học kỹ bài và xem trước bài 31 trang 85, 86 SGK
Làm bài tập 30.1 đến 30.12
Đọc trước bài : Dòng điện cảm ứng
16
Các em hãy cố gắng học tốt
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
TRƯỜNG THCS CÁT HANH
Hãy yêu thích việc mình làm
bạn sẽ cảm thấy thú vị hơn
và việc mình làm sẽ có hiệu quả hơn.