Bài 3. Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng

Bài giảng điện tử
Ứng dụng định luật
truyền thẳng của ánh sáng
Biết
Nhận biết được bóng tối và bóng nửa tối
Mô tả được hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực
Mô tả được những sự việc, hình ảnh đã quan sát
Mục tiêu
Hiểu
Trình bày được thí nghiệm đã làm
Xác định được mục tiêu của các thí nghiệm để đưa ra các nhận xét và kết luận
Xác định được nguyên nhân của hiện tượng Nhật thực và Nguyệt thực
Bày tỏ quan điểm của cá nhân với nhóm, với tập thể về vấn đề thảo luận
Vận dụng
Giải thích được các hiện tượng, tình huống đặt ra ở đầu bài và trong phần vận dụng SGK

Giải thích được nguyên nhân của hiện tượng Nhật Thực và Nguyệt Thực

Phân tích
Phân biệt sự khác nhau giữa hiện tượng Nhật Thực và Nguyệt Thực
Mục đích của hoạt động 1
Giúp các em nhớ lại các hiện tượng thường quan sát được trong tự nhiên

Rèn luyện khả năng quan sát, tư duy trực quan bằng hình ảnh
Vấn đề đặt ra
Ban ngày trời nắng, không có mây, ta nhìn thấy bóng của cột điện in rõ nét trên mặt đất. Khi có một đám mây mỏng che khuất Mặt Trời thì bóng đó bị nhòe đi. Vì sao có sự biến đổi đó
Bóng tối - Bóng nửa tối
1. Thí nghiệm 1:
2. Thí nghiệm 2:
II. Nhật Thực – Nguyệt Thực
III. Vận dụng – Củng cố
Ứng dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng
Câu hỏi thảo luận
Hãy chỉ ra trên màn hình vùng sáng, vùng tối.
Giải thích vì sao các vùng đó lại tối họăc sáng?
Khi nào có sự tạo thành bóng tối?
Mục đích hoạt động 2
Định hướng kiến thức HS cần đạt được và công việc HS cần phải làm
Rèn luyện các kỹ năng: Thực hành thí nghiệm, quan sát, chia sẻ thông tin với nhóm để đưa ra ý kiến thống nhất
Chia nhóm làm thí nghiệm: Nhóm 4 HS cho thí nghiệm 1

Phần màu đen hoàn toàn không nhận được ánh sáng từ nguồn tới vì ánh sáng truyền theo đường thẳng, bị vật chắn chặn lại.
Hãy chỉ ra trên mà chắn vùng sáng, vùng tối?
Giải thích vì sao vùng đó lại tối hoặc sáng?
Nhận xét
nguồn sáng
Trên màn chắn đặt phía sau vật cản có một vùng không nhân được ánh sáng từ . . . . . . . . . . . tới gọi là bóng tối.
Minh họa bằng hình vẽ
Mục đích của hoạt động 3:
Định hướng kiến thức đạt được cho học sinh
Rèn luyện khả năng quan sát, dự đoán hiện tượng xảy ra.
Chia nhóm 2 HS chia se thông tin từ TN của giáo viên làm (TN 2)
Làm việc tập thể cùng thống nhật nhận xét về bóng tối và bóng nửa tối

Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng nào là bóng tối, vùng nào được chiếu sáng đầy đủ.
Nhận xét độ sáng của vùng còn lại so với 2 cùng trên ?
Giải thích vì sao có sự khác nhau đó
Nhận xét
Trên màn chắn đặt phía sau vật cản, có 1 vùng nhận được ánh sáng từ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . truyền tới gọi là bóng nửa tối.
một phần của nguồn sáng
Minh hoạ bằng hình vẽ
Minh hoạ bằng hình vẽ
Mục đích của hoạt động 4:

Thông qua hình vẽ, học sinh quan sát mô tả chu kỳ quay của Trái Đất và Mặt Trăng
Tìm hiểu nguyên nhân của hiện tương Nhật Thực và Nguyệt Thực
Làm việc cá nhân, chia sẻ các ý kiến với cả lớp thông qua các câu hỏi của giáo viên
Hãy mô tả sự quay của Trái Đất và Mặt Trăng đối với Mặt Trời?
Hiện tượng
Nhật thực
Giải thích vì sao đứng ở nơi có Nhật Thực toàn phần, ta không nhìn thấy Mặt Trời và thấy trời tối lại?

Khi nào xảy ra hiện tượng Nhật Thực?
Hiện tượng Nguyệt Thực
Khi nào xảy ra hiện tượng Nguyệt Thực?
CHINH PHỤC KIẾN THỨC
Mục đích của hoạt động 6
Củng cố, khắc sâu kiến thức cho HS thông qua các bài tập trắc nghiệm.
Ngày 24/10/1995 ở Phan Thiết (VN), đã có nhật thực toàn phần. Tại thời gian đó tỉnh Phan Thiết:
Đang là ban ngày và hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trời
Đang là ban ngày và nhìn thấy một phần Mặt Trời
Đang là ban đêm và hoàn toàn không nhìn thấy Mặt Trăng
Đang là ban đêm và chỉ nhìn thấy một phần Mặt Trăng
Chỉ ra câu trả lời đúng.

Một địa phương Z nào đó có hiện tượng Nguyệt thực hoàn toàn xảy ra, tại thời gian đó, địa phương đó:
đang là ban ngày và không nhìn thấy Mặt Trời.
đang nằm trong vùng bóng đen của Mặt Trăng và không được Mặt Trời chiếu sáng.
đang là ban đêm và chỉ nhìn thấy một phần Mặt Trăng.
đang là ban đêm, cả Mặt Trăng và địa phương đó không được chiếu sáng.
Trong các phòng mổ bệnh viện, người ta thường dùng một hệ thống gồm nhiều đèn. Theo em mục đích chính của việc này là gì?
Để thu được ánh sáng mạnh phát ra từ các bóng đèn.
Để tránh hiện tượng xuất hiện các bóng đen.
Cả A và B đều đúng.
Cả A và B đều sai.
Chọn câu trả lời đúng.
Khi xảy ra hiện tượng Nhật thực, có phải tất cả mọi người đứng trên Trái Đất đều có thể quan sát được không? Giải thích.
Chỉ có những người đứng trong vùng bóng đen của Mặt Trăng trên Trái Đất và những người đứng trong vùng lân cận (vùng bóng mờ) mới có thể quan sát được hiện tượng. Những người không đứng trong vùng này thì không thể quan sát được hiện tượng nhật thực.
Với sự chiếu sáng của Mặt Trời như hình vẽ thì phần nào của Mặt Trăng được chiếu sáng?
Cám ơn quý thầy cô
đã chú ý đón xem