Bài 3. Tức nước vỡ bờ

ngữ văn 8
Tức nước vỡ bờ
Thực hiện: Phan thị Lan
Thứ ngày tháng năm 2010
Tiết 9 - Văn bản
I.Đọc- tìm hiểu chú thích:
Tức nước vỡ bờ
1, Tác giả

Tên thật: Ngô Tất Tố                                                      
Sinh năm: 1893 -Mất năm: 1954
Nơi sinh: Từ Sơn - Bắc Ninh (nay là huyện
Đông Anh,ngoại thành Hà Nội)
Bút danh: Lộc Hà, Phó Chi, Thục Điểu.
Thể loại: tiểu thuyết, văn học dịch.       
Các tác phẩm:
    Tắt đèn (1939)  ,Lều chõng (1939) 
  Việc làng (1940) ,Lão Tử (1942)
    Mặc tử (1942), Trong rừng nho  
    Văn học Việt Nam (1942)
    Hoàng Lê nhất thống chí
    Phiên chợ trung du
Giải thưởng văn chương:
Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật
đợt I  năm 1996.
Tác giả :Ngô Tất Tố 
Thứ ngày tháng năm 2010
Tiết 1 - Văn bản
I.Đọc- tìm hiểu chú thích:
II.Đọc- tìm văn bản:
Tức nước vỡ bờ
1, Tác giả : Ngô Tất Tố (1893-1954 )
Nhà văn hiện thực xuất sắc, chuyên viết về nông thôn trước CM Tháng tám,
-Trích "Tắt đèn" ( 26 chuong) Do?n trích ? Chương XVIII
- PTBD: Tự sự, kết hợp miêu tả, biểu cảm
2. Tác phẩm
- Bố cục: 2 ý
+ Cảnh chị Dậu chăm sóc chồng
+ Cảnh chị Dậu đối mặt với bọn tay sai

Mở đầu tác phẩm là không khí căng thẳng, ngột ngạt của làng Đông Xá trong những ngày sưu thuế. Cổng làng đóng lại, công việc cày bừa đình đốn, bọn Lý trưởng, trương tuần chửi bới, quát tháo om sòm; mấy tên cai lệ, lính cơ tay thước, roi song, dây thừng đi tróc người thiếu thuế. Tiếng trống, mõ, tù và inh ỏi, tiếng thét ,tiếng đánh đập, tiếng kêu khóc thảm thiết vang lên như trong một cuộc săn người. Gia đình chị Dậu thuộc loại "nhất nhì trong hạng cùng đinh" nên chị phải chạy vạy ngược xuôi để có tiền nộp suất sưu cho anh Dậu. Bọn nhà giàu chẳng những không cho chồng chị vay mượn mà còn nhiếc móc, đe doạ. Anh Dậu đang ốm cũng bị bọn tay sai xông đến đánh trói, lôi ra đình cùm kẹp. Chị đành phải rứt ruột đem cái Tí, đứa con gái đầu lòng lên bảy tuổi bán cho lão Nghị Quế bên thôn Đoài. Vợ chồng lão giàu có mà keo kiệt, tàn ác, đã lợi dụng tình cảnh khốn cùng của chị, mua cái Tí và cả một ổ chó mà chỉ trả hai đồng bạc! Cộng với mấy hào bán gánh khoai, chị tưởng vừa đủ nộp suất sưu và chồng sẽ được tha về; ngờ đâu, bọn lý dịch lại bắt chị phải nộp cả suất sưu của người em chồng đã chết từ năm ngoái! Thật là cùng đường.
Tóm tắt tác phẩm
Giữa đình làng, tiếng kêu uất ức của chị vang lên thảm thiết. Đêm hôm ấy, người ta cõng anh Dậu rũ rượi như một xác chết ở ngoài đình về trả cho chị. Gọi mãi anh không tỉnh, chị vô cùng hoảng sợ, đau đớn. May sao, nhờ bà con xung quanh xúm đến cứu giúp,
anh Dậu đã tỉnh lại. Một bà lão hàng xóm ái ngại cảnh nhà chị nhịn đói suốt từ hôm qua, mang đến cho chị bát gạo để nấu cháo. Sáng sớm hôm sau khi anh Dậu vừa cố ngồi dậy cầm bát cháo, chưa kịp đưa lên miệng thì tên cai lệ và gã đầy tớ lý trưởng lại xộc vào định trói anh mang đi. Van xin thiết tha cũng không được, chị Dậu đã liều mạng chống lại quyết liệt, đánh ngã cả hai tên tay sai vô lại. Chị bị bắt lên huyện. Lão quan phủ Tư Ân lợi dụng tình cảnh của chị, cho chị tiền và giở trò bỉ ổi. Chị đã kiên quyết cự tuyệt, giằng nắm bạc ném vào mặt hắn và du hắn ngã kềnh. Cuối cùng, để có tiền nộp thuế cho chồng, chị đành gửi con, nhận lời lên tỉnh đi ở vú. Chủ của chị là một quan phủ già, dâm đãng, trong một đêm "tắt đèn" đã mò vào buồng chị…Chị Dậu gạt mạnh bàn tay của lão, vùng chạy ra ngoài sân, giữa lúc trời tối đen như mực "tối như cái tiền đồ của chị"…
Tóm tắt đoạn trích
Chị Dậu bưng bát cháo đến bên chồng "Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột". Anh Dậu mới kề bát cháo đến miệng thỡ cai lệ và người nhà lí trưởng ập đến thúc sưu. Chị Dậu từ tốn van xin khất số tiền sưu còn thiếu. Cai lệ quát mắng chị sa s? nhưng chị vẫn cố chịu nhẫn nhục van xin. Cai lệ không nghe lời van xin của chị Dậu, hắn đánh chị và sấn đến trói anh Dậu. Chị Dậu liều cự lại đánh tên cai lệ và người nhà lí trưởng với cơn giận không nguôi "Thà ngồi tù. dể cho chúng làm tỡnh làm tội mãi thế, tôi không chịu được."
Thứ ngày tháng năm 2010
Tiết 1 - Văn bản
I.Đọc- tìm hiểu chú thích:
II.Đọc- tìm văn bản:
Tức nước vỡ bờ
1.Cảnh chị Dậu chăm sóc chồng:
- Quạt cháo cho chóng nguội
- Rón rén bưng. đến chỗ chồng nằm
- Ngồi. chờ xem chồng ăn có ngon miệng không
=> Đảm đang, dịu dàng, yêu thương chồng con
2.Cảnh chị Dậu đối mặt với bọn tay sai

Thứ ngày tháng năm 2010
Ti?t 1 - Van b?n
II.Đọc- tìm văn bản:
Tức nước vỡ bờ
2.Cảnh chị Dậu đối mặt với bọn tay sai
* Cai lệ
* Chị Dậu
Nhiệm vụ: Tróc nã sưu thuế.
+Sầm sập tiến vào.Gõ.thét
+ Giọng hầm hè.giật phắt cái thừng. chạy l?i ch? anh Dậu
+ Bịch.Chị Dậu mấy bịch.
+Tát.chị.nh?y vào anh Dậu
+ Ngã nhaứo . miệng nham nhaỷm thét
Kẻ hống hách thô bạo không có nhân tính
Xã hội phong kiến đầy rẫy bất công, tàn ác vô nhân đạo.
+Run run: "Nhà cháu.khất
Tình cảnh: Thiếu sưu
+ Tha thiết: "Khốn nạn.lại"
+ Xám mặt: "Cháu van ông."
+ Liều cự lại: "Chồng tôi.ông"
+ Nghiến rang: "Mày.bà.xem"
+ Túm lấy cổ.ấn dúi ra cửa
+Túm tóc lẳng.nhào ra thềm
Tức nước vỡ bờ- Có áp bức có đấu tranh.
* đối lập,diễn biến tâm lí nhất quán.
? Thương chồng,sức mạnh phản
kháng tiềm tàng, m?nh m?.

Thứ ngày tháng năm 2010
Tiết 1 - Văn bản
I.Đọc- tìm hiểu chú thích:
II.Đọc- tìm văn bản:
Tức nước vỡ bờ
Khắc họa nhân vật điển hỡnh, nghệ thuật tương ph?n nổi bật tính cách nhân vật.
- Ngòi bút hiện thực sinh động ngôn ng ng? đối thoại đặc sắc, chi tiết giàu kịch tính.
* Nội dung
*Nghệ thuật
- Vạch trần bộ mặt tàn ác bất nhân của xã hội phong kiến đương thời.
- Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nửừ nông dân, vừa giàu tỡnh yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.
Tổng kết

Thứ ngày tháng năm 2010
Ti?t 1 - Van b?n
II.Đọc- tìm văn bản:
Tức nước vỡ bờ
2.Cảnh chị Dậu đối mặt với bọn tay sai
* Cai lệ
* Chị Dậu
Nhiệm vụ: Tróc nã sưu thuế.
+Sầm sập tiến vào.Gõ.thét
+ Giọng hầm hè.giật phắt cái thừng. chạy l?i ch? anh Dậu
+ Bịch.Chị Dậu mấy bịch.
+Tát.chị.nh?y vào anh Dậu
+ Ngã nhaứo . miệng nham nhaỷm thét
Kẻ hống hách thô bạo không có nhân tính
Xã hội phong kiến đầy rẫy bất công, tàn ác vô nhân đạo.
+Run run: "Nhà cháu.khất
Tình cảnh: Thiếu sưu
+ Tha thiết: "Khốn nạn.lại"
+ Xám mặt: "Cháu van ông."
+ Liều cự lại: "Chồng tôi.ông"
+ Nghiến rang: "Mày.bà.xem"
+ Túm lấy cổ.ấn dúi ra cửa
+Túm tóc lẳng.nhào ra thềm
Tức nước vỡ bờ- Có áp bức có đấu tranh.
* đối lập,diễn biến tâm lí nhất quán.
? Thương chồng,sức mạnh phản
kháng tiềm tàng, m?nh m?.

III. Ghi nhớ :
SGK/33
ngữ văn 8
Tức nước vỡ bờ
Thực hiện: Phan thị Lan