Bài 3. Tức nước vỡ bờ

I. Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm
Tác giả:
Ng« TÊt Tè: (1893-1954) Quª nay thuéc huyÖn §«ngAnh Hµ Néi
¤ng xuÊt th©n trong mét gia ®×nh nhµ nho gèc n«ng d©n
¤ng lµ mét häc gi¶, nhµ b¸o, nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c chuyªn viÕt vÒ n«ng th«n tr­íc C¸ch m¹ng
§­îc nhµ n­íc trao tÆng gi¶i th­ëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt (1996)
T¸c phÈm chÝnh: T¾t ®Ìn (1939), LÒu châng(1940)ViÖc lµng (1940
Ng« tÊt tè
2. T¸c phÈm
§o¹n trÝch “Tøc n­íc vì bê” n»m trong ch­¬ng XVII cña t¸c phÈm T¾t §Ìn (1939)
II. Đọc và tìm hiểu văn bản
Đọc:
Tìm hiểu văn bản

: Tiểu thuyết
Tự sự, miêu tả, kết hợp biểu cảm.
2 sự việc chính:
+Đ1: từ đầu...có ngon miệng hay không. Chị Dậu ân cần chăm sóc người chồng ốm yếu giữa vụ sưu thuế.
+Đ2: Còn lại. :Chị Dậu khôn ngoan và can đảm đương đầu với bọn tay sai phong kiến, như: cai lệ, người nhà lí trưởng.
ThÓ lo¹i
Phương thức biểu đạt:
Tóm tắt nội dung:
III. T×m hiÓu chi tiÕt V¨n b¶n
Hoµn c¶nh gia ®×nh chÞ DËu:
Vô thuÕ trong thêi ®iÓm gay g¾t: TiÕng trèng mâ, tï vµ inh ái, tiÕng thÐt l¸c, ®¸nh ®Ëp, tiÕng kªu khãc.
ChÞ DËu ph¶i b¸n con, b¸n chã, b¸n c¶ g¸nh khoai ®Ó nép s­u cho chång =>kh«ng ®ñ
Anh DËu bÞ ®¸nh trãi gÇn chÕt vµ s¾p bÞ ®em ra tra tÊn tiÕp
 ChÞ D©u cÇn ph¶i b¶o vÖ tÝnh m¹ng cho chång

đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" trong tiểu thuyết tắt đèn
Nhân vật cai lệ:
Vai trß: Lµ tªn quan chØ huy tèp lÝnh lÖ ë n«ng th«n thêi tr­íc C¸ch m¹ng, chuyªn b¾t ng­êi thiÕu thuÕ.
Cö chØ: Gâ roi xuèng ®Êt, thÐt, trîn m¾t, qu¸t, ch¹y sËp ®Õn, võa nãi võa ®¸nh...=>Hèng h¸ch, th« b¹o, kh«ng cã nh©n tÝnh.
 Cai lÖ lµ nh©n vËt ®iÓn h×nh cho x· héi cò ®Çy rÉy bÊt c«ng, tµn ¸c. Tån t¹i trªn c¬ së cña lÝ lÏ vµ hµnh ®éng b¹o ng­îc.
Hình ảnh chị Dậu.
a. Trước khi cai lệ đến
Cử chỉ: "Quạt cho cháo chóng nguội,rón rén bưng một bát đến cho chồng, chờ xem chồng ăn có ngon miệng hay không."
=>Chị Dậu là người phụ nữ đảm đang, hết lòng yêu thương chồng con,tính tình vốn dịu dàng, tình cảm
Lúc đầu: "run run, cố van xin tha thiết.Gọi cai lệ là "ông" xưng "cháu"=>lễ phép, nhẫn nhịn
Lần 2: Chị nói lí lẽ, gọi cai là "ông" xưng "tôi"=> Đặt mình ngang hàng với cai lệ
Lần 3: Chị vụt đứng dậy,nghiến hai hàm răng, gọi "mày" xưng "bà" =>Tư thế đứng trên so với kẻ thù
?Tức nước vỡ bờ
b. Khi cai lệ đến:
Sự đối lập chị Dậu và tên cai lệ
Cai Lệ
Chị dậu
Đại diện cho chế độ xã hội tàn ác bất công
Thái độ : Hống hách, hung hăng, thô bạo
"Tức nước"
"Ngã chỏng queo"
=> Cậy thế, hèn nhát
Đại diện cho người nông dân nghèo khổ, túng quẫn
Thái độ: Lễ phép, nhẫn nhịn chịu đựng
"Vỡ bờ"
"Túm lấy dúi ra cửa"
=>Sức sống mãnh liệt
?
iV. Tổng kết
Nghệ thuật:
Miêu tả, Tự sự xen lẫn biểu cảm
Nghệ thuật khắc hoạ nhân vật điển hình
Nghệ thuật tương phản đối lập
Chi tiết sinh động, giàu kịch tính
Ngôn ngữ kể chuyện, miêu tả và đối thoại đặc sắc
Nội dung:
Đả kích xã hội tàn ác bất công
Ca ngợi đức tính tốt đẹp của người phụ nữ
Thảo luận
Em hiểu thế nào về nhan đề "Tức nước vỡ bờ" theo em việc đặt nhan đề đó đã thể hiện được chủ đề của văn bản hay chưa? Chủ đề của văn bản là gì?