Bài 29. Tổng kết về ngữ pháp

Tiết 147:

T?NG K?T
V? NG? PH�P
"Tiếng Việt của ta rất đẹp bởi vi` đời sống tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp.
Chính cái giàu đẹp đó đã làm nên cái chất, giá trị, bản sắc, tinh hoa của tiếng Việt, kết quả của cả một quá tri`nh và biết bao công sức dồi mài."
Phạm Van Dồng
I. Danh từ, động từ, tính từ.
Bài tập :1, 2, 3, 4 (SGK)
1. Trong số các từ in đậm ( Bài tập 1-SGK, trang 130) từ nào là danh từ, từ nào là động từ, từ nào là tính từ ?
2. Danh từ có thể kết hợp với nhửừng từ nào; động từ có thể kết hợp với nhu~ng từ nào; tính từ có thể kết hợp với nhửừng từ nào sau đây :
a.Nhửừng, các, một, tất cả, mọi.
b. Hãy, đã, vừa, mới, sẽ.
c. Rất, hơi, quá.
3. Danh từ có thể đứng sau nhửừng từ nào, động từ có thể đứng sau nhu~ng từ nào, tính từ có thể đứng sau nhửừng từ nào ?
Bảng tổng kết về danh từ, động từ, tính từ
Hay, đột ngột, sung sướng, phải
Rất, hơi, quá .
Quá, lắm (hoặc một số từ ngu~ khác)
đọc, nghi? ngợi, phục dịch, đập
Hãy, đã, vừa, mới, sẽ.
Rồi, chưa (một số động từ khác, từ chỉ đối tượng, hướng.)
L?n, lang, làng
Nhu~ng, cái, một, tất cả, mọi.
Này, ấy, nọ (hoặc một số từ ngu~ khác)
Bài tập 5 : (SGK trang 131)
Trong nhu~ng đoạn trích sau đây, các từ in đậm vốn thuộc từ loại nào và ở đây chúng được từ dùng như từ thuộc từ loại nào ?
a, Nghe gọi, con bé giật mi`nh, tròn mắt nhỡn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghỡm nổi xúc động.
(Nguyễn Quang Sáng- Chiếc lược ngà)
b, Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lý tưởng chứ. (Nguyễn Thành Long - Lặng lẽ SaPa)
Những băn khoăn �y l�m cho nh� h�i ho� kh�ng nh�n x�t ��ỵc gi` � c� con g�i ng�i tr�íc mỈt ��ng kia.
(NguyƠn Th�nh Long - LỈng l� SaPa)
Ti?nh tu` ? D�ng tu`
Danh tu` ? Ti?nh tu`
Dộng tu` ? Danh tu`
II/ Các từ loại khác :
Hãy nối các đặc điểm sau cho phù hợp với các từ loại.(th?o lu?n (3`)
Là nhu~ng từ luôn đi kèm một từ ngử trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngu~ đó.
Tính th�i t�
Là nhu~ng từ dùng để bộc lộ tinh cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp.
Trợ từ
Là nhu~ng từ được thêm vào câu để tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và biểu thị các sắc thái, tinh cảm của người nói
Thán từ
Là nhu~ng từ luôn đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ.
Lượng từ
Là nhu~ng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật.
Chỉ từ
Là nhu~ng từ chỉ số lượng và số thứ tự của sự vật.
Số từ
Là nhu~ng từ dùng để trỏ vào sự vật, nhằm xác định vị trí của sự vật trong không gian hoặc thời gian.
Phó từ
4
5
7
2
3
1
6
A
G
B
C
D
E
F
Hãy xếp các từ in đậm trong nhu~ng câu sau đây vào cột thích hợp (Theo bảng mẫu) ở dưới.
Bài tập 1 - SGK trang 132 :
a, Một lát sau, không chỉ có ba đứa mà cả một lũ trẻ ở tầng dưới lần lượt chạy lên. (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
b, Trong cuộc đời kháng chiến của tôi, tôi chứng kiến không biết bao nhiêu cuộc chia tay, nhưng chưa bao giờ, tôi bị xúc động như lần ấy
(Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà)
c, Ngoài cửa sổ ấy bây giờ nhu~ng bông hoa bằng lang đã thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
d, Trời ơi, chỉ còn có nam phút . (Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ SAPA)
e, Quy anh ở đâu thế ? - Hoạ sỹ hỏi. (Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ SAPA)
g, Dã bao giờ Tuấn .sang bên kia chưa hả ? (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
h, Bố đang sai con làm cái việc gi` lạ thế ? (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
Câu a và câu b
Bài tập 1 - SGK trang 132 :
a, Một lát sau, không có đứa mà một lũ trẻ tầng dưới lần lượt chạy lên. (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
b, Trong cuộc đời kháng chiến tôi, chứng kiến không biết cuộc chia tay, chưa ,tôi bị xúc động lần
(Nguyễn Quang Sáng - Chiếc lược ngà)
Trợ từ
Số từ
Trợ từ
Quan hệ từ
Quan hệ từ
Dại từ
Quan hệ từ
Dại từ
Dại từ
Quan hệ từ
Chỉ từ
chỉ
ba
cả
ở
của
tôi
bao nhiêu
nhưng
bao giờ
như
ấy
c, Ngoài cửa sổ ấy bông hoa bằng lang thưa thớt - cái giống hoa . khi nở, màu sắc nhợt nhạt. (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
d, còn có phút. (Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ SAPA)
Dại từ
Lượng từ
Phó từ
Trợ từ
Phó từ
Phó từ
Thán từ
Trợ từ
Số từ
bây giờ
nhu~ng
đã
ngay
mới
đã
Trời ơi
, chỉ
nam
Câu c và câu d
Bài tập 1 - SGK trang 132 :
e, Quy anh ở đâu thế ? - Hoạ sỹ hỏi. (Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ SAPA)
g, Dã bao giờ Tuấn .sang bên kia chưa hả ? (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
Chỉ từ
Ti`nh thái từ
Câu e, g, h:
Bài tập 1 - SGK trang 132 :
h, Bố sai con làm cái việc gì lạ thế ? (Nguyễn Minh Châu - Bến quê)
Phó từ
đang
Bài 29- tiết 147: Tổng kết v? ng?~ pháp
II. Các từ loại khác
a) Chỉ : trợ từ ; ba: số từ ; cả: trợ từ ; ở: quan hệ từ.
b) Của: quan hệ từ ; tôi: đại từ ; bao nhiêu: đại từ ;
nhưng: quan hệ từ ; từ bao giờ: đại từ ; như: quan hệ từ ; ấy : chỉ từ .
c) Bấy giờ: đại từ ; nhu~ng: lượng từ ; đã: phó từ ;
ngay: ; trợ từ ; mới: phó từ ; đã: phó từ.
d) Trời ơi: thán từ ; chỉ: trợ từ ; nam: số từ ;
e) Dâu: chỉ từ
g) Hả: ti`nh thái từ
h) dang: phó từ
Bài 29- Tiết 147: Tổng kết về ngu~ pháp
II. Các từ loại khác
Bài 29- Tiết 147 : Tổng kết về ngu~ pháp
Khi muốn nhận biết và phân biệt từ loại Tiếng Việt ta cần
dựa vào nhu~ng tiêu chí nào?
E. Cả 4 tiêu chí trên
C. Phải đặt trong ngu~ cảnh giao tiếp
B. Chức vụ cú pháp của từ
Y? nghĩa khái quát của từ.
D. Khả nang kết hợp của từ
Dặn dò:
+ Học bài và chuẩn bị bài:
“Tổng kết từ vựng” (tt)