Bài 29. Tổng kết về ngữ pháp

TIẾNG VIỆT - TIẾT 147
BÀI: TỔNG KẾT VỀ NGỮ PHÁP
GV: Nguyễn Thị Tình Thương
TRƯỜNG THCS TÂN HIỆP
KIỂM TRA BÀI MIỆNG
Câu 1:Xác định phép liên kết trong đoạn văn sau, cho biết đó là phép liên kết gì?
Cao điểm bây giờ thật vắng. Chỉ có Nho và Chị Thao. Và bom. Và tôi ngồi đây. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi.
(Những ngôi sao xa xôi- Lê Minh Khuê)
Trả lời: Phép liên kết:
Từ “và ”: Phép nối, phép lặp.
Từ “chỉ có”: Phép nối.
* N?i c?t A v?i c?t B sao cho d�ng
A B
Danh từ


Động từ


Tính từ

Là những từ chỉ người, vật, hiện tượng, khái niệm. . .
Là những từ chỉ hành động, trạng thái của sự vật
Là những từ chỉ đặc điểm, tính chất của sự vật, hành động trạng thái
TỔNG KẾT VỀ NGỮ PHÁP
Tu?n 31
Ti?t 147
A.Hệ thống hoá từ loại tiếng việt:
I. Danh từ, động từ, tính từ
Th?o lu?n (3 ph�t)
*Từ những kết quả đạt được ở bài tập 1, 2, hãy cho biết:
Danh từ có thể đứng sau những từ nào vào đứng trước những từ nào?
Động từ có thể đứng sau những từ nào vào đứng trước những từ nào?
- Tính từ có thể đứng sau những từ nào vào đứng trước những từ nào?

Bảng tổng kết về danh từ, động từ, tính từ
Rất, hơi, quá .
Quá, lắm (hoặc một số từ ngữ khác)
Hãy, đã, vừa, mới, sẽ.
Rồi, chưa (một số động từ khác, từ chỉ đối tượng, hướng.)
Những, cái, một, tất cả, mọi.
Này, ấy, nọ (hoặc một số từ ngữ khác)
Bài tập 1:
Trong số các từ in đậm sau đây, từ nào là danh từ, từ nào là động từ, từ nào là tính từ?
Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần mà bỏ xuống được.
( Nguyễn Đình Thi_ Tiếng nói văn nghệ)
Trả lời:
lần
đọc
hay
b) Mà ông, thì ông không thích nghĩ ngợi như thế một tí nào. ( Kim Lân_ Làng)
c) Xây cái lăng ấy cả làng phục dịch, cả làng gánh , đập đá, làm phụ hồ cho nó. ( Kim Lân - Làng)
Nghĩ ngợi
Cái lăng, làng
Phục dịch, đập
d) Đối với cháu, thật là đột ngột … ( Nguyễn Thành Long_Lặng lẽ Sa pa)
e)Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.
( Nam Cao - Lão Hạc)
đột ngột
phải, sung sướng
Bài tập 2: Hãy thêm từ sau đây vào trước những từ thích hợp với chúng trong ba cột bên dưới
Cho biết mỗi từ trong ba cột đó thuộc loại từ nào?
những, các, một b) hãy, đã, vừa c) rất, hơi, quá
/. . . . . …./
hay
/. . . . . …./
/. . . . . …./
/. . . …./
đọc
lần
nghĩ ngợi
/. . . …../
cái(lăng)
/. . . …../
/. . . ……..../
/. . . …../
phục dịch
làng
đập
/. . . …../
/. . . …../
/. . . …../
/. . ….. . ./
đột ngột
ông(giáo)
phải
sung sướng
rất
đã
một
hãy
một
vừa
những
đã
rất
một
rất
quá,rất
d). Cả, cũng, sẽ, từng đứng trước danh từ, động từ , tính từ chỉ người, vật , tính chất, hoạt động của sự vật
Bảng tổng kết về danh từ, động từ, tính từ
Rất, hơi, quá .
Quá, lắm (hoặc một số từ ngữ khác)
Hãy, đã, vừa, mới, sẽ.
Rồi, chưa (một số động từ khác, từ chỉ đối tượng, hướng.)
Những, cái, một, tất cả, mọi.
Này, ấy, nọ (hoặc một số từ ngữ khác)
Một số từ khác còn đứng trước danh từ, động từ, tính từ như:
-Mọi, mỗi, từng, các, tất cả, cả. . . + Danh từ
- Đang, sẽ, vừa, mới, sắp, hãy, đừng, chớ…+ Động từ
Không, chưa, chẳng, lắm, cũng, càng, tuyệt…
+ Tính từ + lắm, quá, vô cùng, cực kì, ghê, tuyệt. . .
Bài tập 5: Các từ in đậm vốn thuộc từ nào và ở đây chúng dùng như từ thuộc từ loại nào?
a) Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn.Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động. ( Nguyễn Quang Sáng_Chiếc lược ngà)
c) Nhöõng baên khoaên aáy laøm cho nhaø hoäi hoaï khoâng nhaän xeùt ñöôïc gì ôû coâ gaùi ngoài tröôùc maët ñaøng kia.
( Nguyễn Thành Long_Lặng lẽ Sa pa)
b) Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ. ( Nguyễn Thành Long_Lặng lẽ Sa pa)
Trả lời:
a.Từ “tròn” vốn là tính từ, trong câu văn này “ tròn” được dùng như từ loại động từ
{ Tròn (mắt): giương to(mắt) }
b.Từ “lí tưởng ” vốn là danh từ, trong câu văn này“ lí tưởng” được dùng như từ loại tính từ
c.Từ “ băn khoăn ” vốn là động từ, trong câu văn này
“ băn khoăn” được dùng như từ loại danh từ

Đây là hiện tượng chuyển loại từ.
N?i c?t A v?i B
A B
Đại từ

Trợ từ

Thán từ


Tình thái từ
Nh?ng t? được thêm vào để tạo câu nghi vấn, cầu khiến cảm thán, biểu thị sắc thái tình cảm
Nh?ng t? chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ.
Nh?ng t? dùng để bộc lộ cảm xúc, tình cảm, hoặc dùng để gọi đáp.
Nh?ng t? dùng để trỏ người, vật hoặc dùng để hỏi.
* Cuûng Coá:
Câu 1:Ba từ loại danh từ, động từ, tính từ là những từ loại quan trọng trong hệ thống từ loại tiếng Việt vì nó là:
A. Hư từ
B. Thực từ
B
Câu 2: Tìm những từ chuyên dùng ở cuối câu nghi vấn. Cho biết từ ấy thuộc loại từ nào?
à, ư, hử, hở, hả. ( Tình thái từ)
* Hu?ng d?n t? h?c
* Đối với tiết học này
- YÙ nghóa khaùi quaùt töø loaïi: Danh từ, Động từ, Tính từ
- Khả năng kết hợp
- Hiện tượng chuyển loại.
- Caùc khaùi nieäm: Ñaïi töø, trôï töø, tình thaùi töø, thaùn töø.
* Tieát tieáp theo:
Chuaån bò muïc II, III:
+ Moät soá töø loaïi khaùc.
+ Cuïm töø.