Bài 29. Thực hành: Chế tạo nam châm vĩnh cửu, nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện

Kiểm tra bài cũ
C1. Làm thế nào để cho một thanh thép nhiễm từ?
Trả lời:
- Đặt thanh thép vào trong từ trường ( chẳng hạn: đặt thanh thép vào trong lòng ống dây rồi cho dòng điện chạy qua ống dây hoặc đặt trong từ trường của nam châm).
C2. có những cách nào để nhận biết một chiếc kim bằng thép đã bị nhiễm từ hay chưa? Hãy chọn phương án đúng:
A. Treo chiếc kim bằng một sợi dây không soắn.
Ho?c dưa chiếc kim lại gần mạt sắt.
B. Đưa chiếc kim lại gần một kim nam châm hay một thanh nam châm.
C. Cả ba phương án trên.
A
B
C
A. Treo chiếc kim bằng một sợi dây không soắn.
Ho?c dưa chiếc kim lại gần mạt sắt.
- Ta đã biết ống dây có dòng điện chay qua nó có từ tính như một nam châm thẳng. biết lõi thép đặt trong từ trường sau một thời gian nó bị nhiễm từ và trở thành nam châm. Vậy chế tạo một nam châm vĩnh cửu như thế nào? Cách nghiệm lại từ tính của một ống dây như thế nào ? ta nghiên cứu bài hôm nay:
Tiết 30.B�I 29: -thực hành chế tạo nam châm vĩnh cửu - nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện
I - Mục đích của thí nghiệm:
-Biết chế tạo một nam châm vĩnh cửu.
-Biết cách nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua.
- Có ý thức làm việc khoa học, rèn tính cẩn thận, trung thực, ý thức tìm tòi khoa học.
II - Dụng cụ:
- 1 nguồn điện 1 chiều,
- 2 đoạn dây:1 bằng thép, 1 bằng đồng dài 3,5cm, đường kính 0,4 mm.
-ống dây A khoảng 200 vòng, dây quấn có đường kính 0,2 mm quấn trên ống nhựa ĐK cỡ 1 cm (H29.1a)
- ống dây B khoảng 300 vòng, quấn quanh ống nhựa ĐK khoảng 5 cm, trên có khoét 1 lỗ tròn ĐK 2 mm (H29.1b)
- 2 đoạn chỉ không soắn, công tắc, giá TN, bút dạ.
H29.1
III - Tiến hành:
1. Chế tạo nam châm vĩnh cửu
a. Nối 2 đầu ống dây A với nguồn điện 3V, bên trong đặt các đoạn dây thép và đồng khoảng 1 đến 2 phút.
b, Thử nam châm: -Lấy các đoạn dây ra khỏi ống dây. lần lượt treo các đoan dây thép và đồng băng 1 sợi dây không soắn, đợi đến khi thăng bằng, nó nằm dọc theo phương nào ?
_ Xoay cho các đoạn kim loại lệch ra khỏi vị trí ban đầu rồi buông tay ra,sau khi cân bằng trở lại, các đoạn kim loại nằ dọc theo phương nào ? ( làm như vậy 3 lần )
_ Ghi kết quả vào báo cáo.
c- Dùng bút dạ đánh dấu tên cực từ của nam châm vừa chế tạo được.
2- Nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua.
- Đặt ống dây B nằm ngang. Luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa chế tạo được, xoay cho ống dây sao cho nam châm nằm song song với mặt phẳng của các vòng dây, cố định sơi dây treo nam châm vào giá thí nghiệm, mắc ống dây vào mạch điện 6v.
a, Đóng mạch điện. Quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm, nhận xét.
- Dựa vào nam châm đặt trong lòng ống dây xác định cực từ của ống dây và chiều dòng điện chạy trong các vòng dây khi đó. Ghi kết quả vào báo cáo.
b, Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều dòng điện chạy vào ống dây, lặp lại thí nghiêm ở mục a. Ghi kết quả vào báo cáo.
2- Nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua.
III - Tiến hành: ( Thư ký nhóm viết báo cáo theo mẫu SGK )
- Đặt ống dây B nằm ngang. Luồn qua lỗ tròn trên ống dây B để treo nam châm vừa chế tạo được, xoay cho ống dây sao cho nam châm nằm song song với mặt phẳng của các vòng dây ( H29.2 ), cố định sơi dây treo nam châm vào giá thí nghiệm, mắc ống dây vào mạch điện 6v.
a, Đóng mạch điện. Quan sát hiện tượng xảy ra với nam châm, nhận xét.
- Dựa vào nam châm đặt trong lòng ống dây xác định cực từ của ống dây và chiều dòng điện chạy trong các vòng dây khi đó. Ghi kết quả vào báo cáo.
b, Đổi cực của nguồn điện để đổi chiều dòng điện chạy vào ống dây, lặp lại thí nghiêm ở mục a. Ghi kết quả vào báo cáo.
H29.2
I - Mục đích của thí nghiệm:
II - Dụng cụ:
III - Tiến hành:
IV - Thu nộp báo cáo - tổng kêt giờ thực hành
Hướng dẫn- dặn dò
- Về nhà làm bài tập số 30 ( SGK - T82 ) và bài tập 30 ( SBT - T 37 ).
Hết giờ xin mời các thầy cô và các em nghỉ !