Bài 29. Lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập)

Chào mừng quý thầy cô giáo và các em học sinh
MÔN: NGỮ VĂN
Lớp 8
Kiểm tra bài cũ
Nêu tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu? Cho ví dụ phân tích
Trật tự từ trong câu có thể :
- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hi?n tu?ng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự tru?c sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,.)
- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
- Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.
- Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm của lời nói.

TrËt tù tõ trong c©u cã thÓ :
- ThÓ hiÖn thø tù nhÊt ®Þnh cña sù vËt, hiện tượng, ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm (nh­ thø bËc quan träng cña sù vËt, thø tù trước sau cña ho¹t ®éng, tr×nh tù quan s¸t cña ng­êi nãi,…)
- NhÊn m¹nh h×nh ¶nh, ®Æc ®iÓm cña sù vËt, hiÖn t­îng.
- Liªn kÕt c©u víi nh÷ng c©u kh¸c trong v¨n b¶n.
- §¶m b¶o sù hµi hoµ vÒ ng÷ ©m cña lêi nãi.
Tiết 119- Tiếng Việt
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
(luyện tập)
a) ...Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
Mỗi việc được kể là một khâu trong công tác
hoạt động quần chúng.
b) Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.
Thứ bậc (chính phụ):
- việc chính là bán bóng đèn,
- còn bán vàng hương chỉ là việc làm thêm trong những phiên chợ chính.
Bài tập 2: Chọn đoạn (d) .
Một thời đại vừa chẵn mười năm.
Trong mười năm ấy, thơ mới đã tranh đấu gắt gao với thơ cũ, một bên giành quyền sống, một bên giữ quyền sống. Cuộc tranh đấu kéo dài cho đến ngày thơ mới toàn thắng. Trong sự thắng lợi ấy, cũng có công những người tả xung hữu đột nơi chiến trường, nhưng trước hết là công những nhà thơ mới.
(Hoài Thanh- Hoài Chân , Một thời đại trong thi ca)
Các cụm từ in đậm được lặp lại ngay ở đầu câu là để liên kết câu ấy với những câu trước cho chặt chẽ hơn.
Bài tập 3:
Việc đảo trật tự thông thường của từ trong các câu in đậm nhằm mục đích :
a/Nhấn mạnh hình ảnh, tâm trạng nêu ở các từ đứng đầu câu.
b/Nhấn mạnh hình ảnh.
Bài tập 4: Câu (a) và (b) sau đây có gì khác nhau?
Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.
Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.
Bài tập 4:Ở cả hai câu, phụ ngữ của động từ thâý đều là cụm C - V.
-Trong câu (a), cụm C-V này có chủ ngữ đứng trước, nhằm nêu tên nhân vật và miêu tả hoạt động của nhân vật.
-Trong câu (b), cụm C-V làm phụ ngữ có vị ngữ đảo lên trước . Cách viết ấy có tác dụng nhấn mạnh sự ``làm bộ làm tịch`` của Bọ Ngựa.
MB: Từ đầu ...chí khí như người.
Cây tre có mặt ở khắp mọi nơi và có những phẩm chất đáng quý (xanh tốt, dáng vươn cao, mộc mạc, tươi, nhũn nhặn, lớn lên cứng cáp, dẻo dai...)
B. TB : (Đoạn 2 & 3)
a)Tre gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày và trong lao động sản xuất “tre ăn ở với con người đời đời, kiếp kiếp”.

b) Tre sát cánh với con người trong chiến đấu “Tre xung phong vào xe tăng đại bát”; “Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu”
C. KB:- Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và trong tương lai.
- Đúc kết những phẩm chất đáng quý của cây tre: xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm.
A. MB: (Từ đầu ...chí khí như người.) Cây tre có mặt ở khắp mọi nơi và có những phẩm chất đáng quý (xanh tốt, dáng vươn cao, mộc mạc, tươi, nhũn nhặn, lớn lên cứng cáp, dẻo dai...)
B. TB: (Đoạn 2 & 3)
a)Tre gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày và trong lao động sản xuất “tre ăn ở với con người đời đời, kiếp kiếp”.

b) Tre sát cánh với con người trong chiến đấu “Tre xung phong vào xe tăng đại bát”; “Tre anh hùng lao động, tre anh hùng chiến đấu”
C. KB:- Tre vẫn là người bạn đồng hành của dân tộc ta trong hiện tại và trong tương lai.
- Đúc kết những phẩm chất đáng quý của cây tre:
Trả lời: Với năm từ xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm, sẽ có rất nhiều cách sắp xếp trật tự từ. Nhưng cách sắp xếp trật tự từ của nhà văn Thép Mới là hợp lí nhất. Vì nó đúc kết được những phẩm chất đáng quý của cây tre theo đúng trình tự miêu tả trong bài văn. Đây là một kinh nghiệm quý cho chúng ta khi viết đoạn kết trong một bài văn nghị luận.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
Về làm lại hết các bài tập vào vở, nhất là tập viết các đoạn văn.
Đọc và trả lời trước các câu hỏi trong bài “Chữa lỗi diễn đạt”. Tìm trong bài TLV của mình các câu lỗi về diễn đạt, và tự sửa.
Ôn lại toàn bộ phần TV từ HK II đến nay để chuẩn bị làm 1 tiết.
Quý thầy cô và các em học sinh
Xin chân thành cảm ơn
An Giang