Bài 29. Lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập)

Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
VỀ THAM DỰ THAO GIẢNG CỤM
GV: Hu?nh Th? Khoen
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
KIỂM TRA BÀI CŨ

1/ Trong vở kịch Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục, khán giả cười ông điều gì ?

2/ Đọc nội dung ghi nhớ SGK.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
Trật tự từ của câu sau đây thể hiện điều gì?
“ Bạc phơ mái tóc người Cha
Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người”

A. Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện ......tượng, hoạt động, đặc điểm ...
B. Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật.
C. Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm.
D. Cả B, C đúng.
(Tố Hữu)
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
Tiết 119:
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
( Luyện tập )
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
1) Bài tập 1: Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?
a) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, rong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến
? Th? hi?n th? t? c�c cơng vi?c c?n ph?i l�m d? c? vu, d?ng vi�n v� ph�t huy tinh th?n y�u nu?c c?a nh�n d�n.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh

b) Gần đến giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hoá chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.


Th? hi?n th? t? c�c vi?c chính, vi?c ph?.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
1)Bài tập 2: Vì sao các cụm từ in đậm dưới đây được đặt ở đầu câu?
a)Cùng lắm, nó giở quẻ hắn cũng chỉ đến đi ở tù. Ở tù thì hắn coi là thường.
? Cụm từ "ở tù" đặt ở đầu câu thứ 2, lặp lại ở câu trước để tạo sự liên kết câu.

b)Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà ông đã cần cù tích luỹ. Vốn từ vựng ấy, trước Cách mạng tháng Tám, ông thường dùng để chơi ngông với đời.
? Lặp lại cụm từ "vốn tự vựng" để tạo liên kết câu.
Bài tập 3: Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong những câu in màu dưới đây :
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Lom khom dưới núi, tiều vài chú, Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia. Dừng chân đứng lại, trời, non, nước Một mảnh tình riêng, ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà, Cỏ cây chen đá, lá chen hoa. Dưới núi, vài chú tiều lom khom Bên sông, mấy nhà chợ lác đác. Con quốc quốc nhớ nước đau lòng, Cái gia gia thương nhà mỏi miệng. Dừng chân đứng lại, trời, non, nước Một mảnh tình riêng, ta với ta.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh

Lom khom dưới núi, tiều vài chú

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

VN
TN
CN
VN
VN
VN
CN
CN
CN
TN
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Đảo trật tự từ để nhấn mạnh hình ảnh hoang sơ, tiêu điều của Đèo Ngang(câu 1,2), tâm trạng buồn hoài cổ (câu 3,4) và tạo sự hài hòa về ngữ âm.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
BT4: So sánh hai câu văn
a.Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.
b.Tối thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.
Cả 2 câu, phụ ngữ của cụm động từ “thấy” đều là cụm C-V:
-Câu (a): cụm C-V có CN đứng trước, nêu tên nhân vật.
-Câu (b): cụm C-V làm phụ ngữ có VN đảo lên đứng trước, nhằm nhấn mạnh sự “làm bộ làm tịch” của nhân vật.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
5) Bài tập 5: Dưới đây là đoạn kết bài Cây tre Việt Nam của Thép Mới (Ngữ văn 6, tập 2 trang 95)
"Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trương cao quý của dân tộc Việt Nam".
-> Trật tự từ thể hiện từ vẻ đẹp bên ngoài đến phẩm chất bên trong của tre.
-> Cách sắp xếp của tác giả là hợp lý vì nó đúc kết được phẩm chất đáng quý của cây tre theo tình tự miêu tả trong bài văn.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
*Câu hỏi tr?c nghiệm:
Chọn câu văn có sự lựa chọn trật tự từ ngữ thích hợp trong các câu dưới đây:
a. Chú bộ đội ngắm rất lâu, rồi bóp cò, phát súng nổ, một tên địch ngã sấp.
b. Chú bộ đội ngắm rất lâu, phát súng nổ, một tên địch ngã sấp, rồi bóp cò.
c. Từ phía xa có một tốp người ồn ào đi tới, rồi rõ dần, hoá ra họ đang dẫn giải một tên trộm.
d. Từ phía xa có một tốp người ồn ào đi tới, hoá ra họ đang dẫn giải một tên trộm, rồi rõ dần.
e. Nam h?t h?i ch?y di tìm B?c, b?ng Nam g?p Son, Son h?i d?u duơi c�u chuy?n, r?i c? hai c�ng di tìm B?c.
f. Nam h?t h?i ch?y di tìm B?c, Son h?i d?u duơi c�u chuy?n, r?i c? hai c�ng di tìm B?c, b?ng Nam g?p Son.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
Bài tập 6: (HS làm ở nhà) Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau đây :
a/ Lợi ích của đi bộ đối với sức khoẻ.
b/ Lợi ích của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế.
Giải thích cách sắp xếp trật tự từ ở một câu trong đoạn văn đã viết.
Tô Hồ Ngọc – THCS Vĩnh Chánh
HD HS HỌC Ở NHÀ
-Bài vừa học: Hoaøn thaønh caùc baøi taäp vaøo vôû.
-Soaïn baøi: Luyeän taäp ñöa caùc yeáu toá töï söï vaø mieâu taû vaøo baøi vaên nghò luaän.
* Chuaån bò kó phaàn baøi taäp trong SGK trang 125
-Xaùc ñònh kieåu baøi nghò luaän.
-Xaùc ñònh heä thoáng luaän ñieåm.
-Heä thoáng hoaù luaän ñieåm thaønh daøn yù.
-Xaùc ñònh yeáu toá töï söï, mieâu taû, choïn ñöa vaøo luaän ñieåm.
-Vieát thaønh moät ñoaïn vaên hoaøn chænh.
Cảm ơn cô Ninh Thị Vui