Bài 29. Lựa chọn trật tự từ trong câu (luyện tập)

Chào mừng các thầy cô giáo
và các em học sinh
đến dự buổi học hôm nay
Giáo viên : Hoàng Thị Tuyết Ngữ Văn 8
Kiểm tra bài cũ
Câu 1:Chọn câu trả lời đúng nhất về tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong câu?
A.Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm.
B. Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
C. Liên kết câu với những câu khác trong đoạn văn.
D. Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.
E. Tất cả các đáp án trên.
Câu 2: Nối thông tin ở cột A với một thông tin tương ứng của câu đó ở cột B
B
1. Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi!
3.Những trang lịch sử sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung….
4.Nắng chói sông Lô hò ô tiếng hát
A
2.Lúc đầu học tiểu học để rồi bồi lấy gốc. Tuần tự tiến lên học đến tứ thư, gũ kinh, chu sử
1.Tạo âm hưởng hài hòa cho câu văn.
2.Nhấn mạnh đặc điểm của sự vật được nói tới
3.Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề được nói đến.
4. Thể hiện theo thứ tự xuất hiện của các anh hùng trong lịch sử dân tộc
I. Ôn tập lí thuyết:

*. Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ, mỗi cách đem lại hiệu quả diễn đạt riêng . Người nói, người viết cần biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.
* Trật tự từ trong câu có thể:
- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm
- Nhấn mạnh hỡnh ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng
- Liên kết câu với nh?ng câu khác trong van bản
- Dảm bảo sự hài hoà về ng? âm của lời nói.
Bài tập 1 sgk/123: Trật tự các từ và cụm từ in đậm dưới đây thể hiện mối quan hệ gữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào ?
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bỡnh pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phân của chúng ta là làm cho nh?ng của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.(H? Chớ Minh - Tinh th?n yờu nu?c c?a nhõn dõn ta )
MỞ bao lì xì
1
3
5
4
6
2
7
8
Phần thưởng
MỞ bao lì xì
1
8
6
2
4
7
3
5
Bao Lì Xì 1
1
Câu 1: Vì sao không thể thay đổi trật tự của các từ in đậm trong câu: (1)Mua mấy xu chè tươi, với mấy quả cau. (2)Người ta đến cũng phải có bát nước, miếng trầu tươm tất chứ?
A.Nhằm tạo liên kết giữa câu 1 với câu 2
B. Nhằm thể hiện thứ bậc quan trọng của sự việc được nói đến trong câu.
C. Nhằm thể hiện mối quan hệ giữa hai sự vật được nói trong câu 1.
D. Cả A, C đều đúng
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được 1 điểm thưởng.
Bao Lì Xì 2
2
Câu 2: Trật tự từ của câu sau đây thể hiện điều gì?
“ Bạc phơ mái tóc người Cha
Ba mươi năm Đảng nở hoa tặng Người”
A.Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện ......tượng, hoạt động, đặc điểm
B.Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật.
C. Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm.
D. Cả B, C đúng.

...
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được 1 điểm tốt.
Bao Lì Xì 3
3
Câu 3: Cụm từ in đậm dưới đây đặt ở đầu câu nhằm mục đích gì?
Việc đến tai em bé con nhà thợ cày, em liền bảo cha:
- Chả mấy khi được lộc vua ban, cha cứ thưa với làng giết thịt hai con trâu và đồ hai thúng gạo nếp để mọi người ăn một bữa cho sướng miệng. Còn một trâu và một thúng gạo nếp, ta xin làng cho làm phí tổn cho cha con ta trẩy kinh lo liệc việc đó.
A.Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm.
B. Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.
C. Liên kết câu với những câu trước cho chặt chẽ hơn.
D. Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được một quyển vở
Bao Lì Xì 4
4
B
A
C
K
Bạn là người may mắn khi nhận được 1 điểm 10
Bao Lì Xì 5
5
Câu 4: Cụm từ in đậm lặp lại trong câu dưới đây có tác dụng nổi bật là liên kết với câu trước cho chặt chẽ hơn:
Nguyễn Tuân có một kho từ vựng hết sức phong phú mà ông đã tích lũy. Vốn từ vựng ấy, trước Cách mạng tháng Tám, ông thường dùng để chơi ngông với đời.
A. Đúng B. Sai

B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được một chiếc bút chì.
Bao Lì Xì 6
6
Câu 6: Trật tự các cụm từ in đậm dưới dây thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?
Gần đến ngày giỗ đầu thầy tôi, mẹ tôi ở Thanh Hóa vẫn chưa về. Trong đó nghe đâu mẹ tôi đi bán bóng đèn và những phiên chợ chính còn bán cả vàng hương nữa.
Đảm bảo sự hài hòa về mặt ngữ âm.
Thể hiện sự liên kết với câu theo thứ tự sau nó.
C¸c ho¹t ®éng s¾p xếp theo thứ tự các việc chính, việc phụ hoặc việc thường xuyên hằng ngày và việc làm thêm.
Nhấn mạnh đặc điểm của việc được nói đến.
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được 1 tràng pháo tay.
Bao Lì Xì 7
7
Câu 7: Chọn từ thích hợp vào chỗ chấm cho lời nhận xét về tác dụng của cụm từ in đâm trong câu sau: nhấn mạnh hình ảnh, trình tự quan sát của người nói,
Cùng lắm, nó có giở quẻ, hắn cũng chỉ đi ở tù. Ở từ thì hắn coi là thường.
Lặp lại cụm từ ở tù ở đầu câu sau có tác dụng nhấn mạnh sự coi thường việc đi ở tù của Chí Phèo và ………………….
với câu trước.
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được 1 chiếc bút bi.
liên kết chặt chẽ
liên kết chặt chẽ
Bao Lì Xì 8
8
Câu 8: Trật tự từ trong câu nào có tác dụng đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của nó?
Dưới núi vài chú tiều lom khom.
Vài chú tiều lom khom dưới núi.
Lom khom dưới núi tiều vài chú.
Vài chú tiều dưới núi lom khom.
B
A
C
K
Chúc mừng bạn nhận được 1 quyển vở.
Bài tập 3 (sgk/123): Phân tích hiệu quả diễn đạt trật tự từ cụm từ in đậm trong các câu sau:
a. Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi tiều vài chú,
Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc,
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
Dừng chân đứng lại trời non nước ,
Một mảnh tình riêng ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)

b. Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
Bóng dài trên đỉnh núi cheo leo
Núi không đè nổi vai vươn tới
Lá ngụy trang reo với giớ đèo….
( Tố Hữu, Lên Tây Bắc)
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,

Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.

Nhớ nước đau lòng, con cuốc cuốc,

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.

Bài tập 3 (sgk/123)
CN
VN
VN
VN
CN
CN
VN
CN
TN
TN
b. Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều
VN
CN
TN
Đảo cú pháp
Trật tự thông thường
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con cuốc cuốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
(Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang)
Dưới núi, vài chú tiều lom khom
Bên sông, mấy nhà chợ lác đác.
Con quốc quốc nhớ nước đau lòng,
Cái gia gia thương nhà mỏi miệng.
b. Rất đẹp, hình anh lúc nắng chiều
b. Lúc nắng chiều hình anh rất đẹp
Các câu (a) và (b) sau đây có gì khác nhau? Chọn câu thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn bên dưới.
a, Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.



b, Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.


Bỗng mấy chú Châu Chấu Ma đang nhảy nhót khoe tài quanh các nàng Cào Cào, vội né giạt về một bên. Rồi trong cửa hang chợt im tiếng ồn ào ........................................................................ Người ngợm anh Bọ Ngựa này cũng bình thường thôi, nhưng chưa hiểu sao anh làm ra lối quan dạng đến thế. Anh đi cứ chân nhấc từng bước cao ngang đầu gối kiểu bước chân ngỗng, cách thức rất ta đây kẻ giờ và hách dịch.
Bài tập 4 sgk/ 124
CN
VN
VN
CN
CN
VN
CN
VN
Bài tập 4: Các câu (a) và (b) sau đây có gì khác nhau? Chọn câu thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn bên dưới.
a, Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.
Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.

*Đoạn văn:
Bỗng mấy chú Châu Chấu Ma đang nhảy nhót khoe tài quanh các nàng Cào Cào, vội né giạt về một bên. Rồi trong cửa hang chợt im tiếng ồn ào..............................................................................Người ngợm anh Bọ Ngựa này cũng bình thường thôi, nhưng chưa hiểu sao anh làm ra lối quan dạng đến thế. Anh đi cứ chân nhấc từng bước cao ngang đầu gối kiểu bước chân ngỗng, cách thức rất ta đây kẻ giờ và hách dịch.
.
b,
Trò chơi tiếp sức:
Bài tập 5 (sgk .Tr 124)
? Liệt kê các khả năng sắp xếp trật tự từ trong bộ phận câu in đậm ở ví dụ sau:
Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là biểu tượng cao quý của dân tộc Việt Nam.
(Cây tre Việt Nam – Thép Mới)

ĐỒNG HỒ
01
02
03
04
05
00
Các khả nang s?p xếp trật tự từ:
- Cây tre nhũn nhặn, xanh, thủy chung, ngay thẳng, can đảm.
- Cây tre can đảm, thủy chung, xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng.
Cây tre ngay thẳng, nhũn nhặn, xanh, can đảm, thủy chung.
- Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm
xanh: màu sắc, đặc điểm về hỡnh thức dễ nh?n thấy.
- nhũn nhặn: tính khiêm tốn phải có thời gian tỡm hiểu mới biết được.
- ngay thẳng: phẩm chất tốt đẹp cũng phải có thời gian tỡm hiểu.
- thuỷ chung,can đảm: phẩm chất tốt đẹp phải qua thử thách mới biết được.
- Tre mọc xanh tốt.
- Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhũn nhặn.
- Mầm tre mọc thẳng.
Tre gắn bó với con người Việt Nam trong lao động, chiến đấu...
? Hợp lý nhất - dúc kết được nh?ng phẩm chất của tre.


- Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thủy chung, can đảm
Đèi chiÕu dµn ý miªu t¶ c©y tre vµ ®o¹n kÕt
Bài tập 5 (sgk .Tr 124)
Bài tập 6: Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau:
a, Lợi ích của đi bộ đối với sức khỏe.
b, Lợi ích của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế.
Giải thích cách sắp xếp trật tự từ ở một câu trong đoạn văn đã viết.
Bài tập 6: Viết đoạn van về một trong hai đề tài sau đây:
Lợi ích của đi bộ với sức khỏe.
Lợi ích của đi bộ với việc mở rộng hiểu biết thực tế.
Yêu cầu:
Do?n van từ 5 - 7 câu.
Cách diễn đạt: diễn dịch (quy nạp), dỏnh s? cõu.
Triển khai đề tài.
Sử dụng một câu sắp xếp trật từ từ mang hiệu quả diễn đạt (liên kết câu, nhấn mạnh hỡnh ảnh, thể hiện thứ tự sắp xếp các sự việc .)
* Ôn lại bài: nắm được khả năng thay đổi trật tự từ và hiệu quả diễn đạt của việc lựa chọn trật tự từ trong câu.
* Chuẩn bị bài “Chữa lỗi diễn đạt” ( lỗi lô-gíc):
- Thống kê các lỗi diễn đạt trong bài viết tập làm văn số 5.
- Nhận diện các lỗi diễn đạt và phương án sửa chữa các lỗi liên quan đến lô-gíc ở các bài tập SGK/127.
Hướng dẫn về nhà