Bài 29. Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo
và các em học sinh
Kiểm tra bài cũ
Trình bày các hoạt động tiêu hoá ở ruột non?
Thành phần các chất dinh dưỡng sau khi tiêu hóa ở ruột non sẽ được hấp thụ như thế nào?
Tiết 29 Bài 29 :

HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN
VỆ SINH TIÊU HOÁ
I. HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG
- Quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra chủ yếu ở ruột non.
- Các chất được hấp thụ là: đường đơn, axit amin, axit béo, vitamin, muối khoáng…
7
Ruột non có cấu tạo như thế nào để phù hợp với chức năng hấp thụ?
Quan sát hình 29.1 trang 93 sgk, hãy tìm hiểu cấu tạo trong của ruột non
Thảo luận :

1. Niêm mạc ruột non có đặc điểm gì?
…................................................................................................
2. Mỗi lông ruột có cấu tạo như thế nào?
………………………………….………………………………….
………………………………….
3. Đặc điểm cấu tạo trong của ruột non có ý nghĩa gì?
………………………………….……………………………………….






Có nhiều nếp gấp và nhiều lông ruột


Có hệ thống mao mạch dày đặc bao quanh mạch bạch huyết và nhiều lông cực nhỏ


- Tăng diện tích hấp thụ
- Hiệu quả hấp thụ cao


Cấu tạo ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ
Niêm mạc ruột có nhiều nếp gấp.
Có nhiều lông ruột và lông ruột cực nhỏ
Mạng lưới mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc.
Ruột dài tăng diện tích bề mặt
Các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua niêm mạc ruột non nhờ những cơ chế nào và được vận chuyển trong cơ thể bằng những con đường nào?


II. CON ĐƯỜNG VẬN CHUYỂN
CÁC CHẤT VÀ VAI TRÒ CỦA
GAN
Quan sát hình 29.3 trang 94 sgk
các vitamin tan trong dầu và 70% lipit theo con đường này
Các chất dinh dưỡng khác và 30% lipit, có thể lẫn một số chất độc theo con đường này
Phần chất dinh dưỡng dư được tích lũy tại gan hoặc thải bỏ. Chất độc bị khử
Các chất dinh dưỡng với nồng độ thích hợp và không còn chất độc
Tĩnh mạch chủ trên
Tim
Tĩnh mạch
chủ dưới
Gan
Mạch bạch huyết
Mao mạch máu
Ruột non
- Các chất dinh dưỡng theo đường máu: Đường, Axit béo và glyxerin, Axit amin, Các vitamin tan trong nước, Muối khoáng, Nước
- Các chất dinh dưỡng theo đường bạch huyết: Lipit (đã được nhũ tương), Các vitamin tan trong dầu ( A, D…)
Vai trò của gan
- Điều hoà nồng độ các chất trong máu luôn ổn định
- Khử độc
Quan sát hình 29.3 trả lời câu hỏi sau
Tĩnh mạch chủ trên
Tim
Tĩnh mạch
chủ dưới
Gan
Mạch bạch
huyết
Mao mạch máu
III. Các tác nhân có hại cho hệ tiêu hoá.
Thảo luận nhóm hoàn thành bảng sau
VI khuẩn
Giun ,sán
Ăn uống không
Đúng cách
Khẩu phần ăn
không hợp lí
Các tuyến tiêu hoá
Ruột
Ruột
Hoạt động tiêu hoá
Tạo nên môi trường axit
làm hỏng men răng
Hoạt động tiêu hoá
Các cơ quan tiêu hoá
Hoạt động hấp thụ
Gây tắc ống mật
Gây tắc ruột
Bị viêm
Bị viêm loét
Có thể bị viêm
Kém hiệu quả
Kém hiệu quả
Dạ dày và ruột bị mệt
mỏi,gan có thể bị xơ
Bị rối loạn hoặc kém hiệu quả
Bị rối loạn hoặc kém hiệu quả
Răng
Các tuyến tiêu hoá
Hoạt động hấp thụ
Các cơ quan tiêu hoá
Dạ dày
Bị viêm loét
IV, Các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi bị các tác nhân có hại và đảm bảo sự tiêu hoá có hiệu quả.

Câu1:Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng cách?
Câu2:Thế nào là ăn uống hợp vệ sinh ?
Câu3:Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho hệ tiêu hoá đạt hiệu quả
Câu1: Đánh răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ bằng bàn chải mềm và thuốc đánh răng có chứa canxi và flo.
Câu2: Ăn uống hợp vệ sinh gồm các nội dung sau:
-Ăn thức ăn nấu chín , uống nước đã đun sôi .
-không ăn thức ăn đã bị ôi thiu .
-Không để ruồi nhặng … đậu vào thức ăn.
Câu3:Ăn chậm nhai kĩ, ăn đúng giờ, đúng bữa , hợp khẩu vị, tạo bầu không khí vui vẻ thoải mái khi ăn, sau khi ăn cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lí để sự tiêu hoá có hiệu quả .

Ăn uống hợp vệ sinh.
Khẩu phần ăn hợp lí
Ăn uống đúng cách.
Vệ sinh răng miệng sau khi ăn
Kết luận
Có nhiều tác nhân có thể gây hại cho hệ tiêu hoá như:các vi sinh vật gây bệnh ,các chất độc hại cho thức ăn đồ uống, ăn không đúng cách .
Cần hình thành thói quen ăn uống hợp vệ sinh , ăn khẩu pghần hợp lí , ăn uống đúng cách và vệ sinh răng miệng sau khi ăn để bảo vệ hệ tiêu hoá tránh các tác nhân có hại và hoạt động tiêu hoá có hiệu quả .
24
Để có thể củng cố nội dung toàn bài, chúng ta cùng tìm hiểu và giải đáp “Ô chữ” sau
25
Sản phẩm tiêu hoá lipit ở ruột non ?
Tên gọi một loai đường đơn - sản phẩm tiêu hoá gluxít ở ruột non ?
Thành phần cấu tạo niêm mạc ruột non, có mạng lưới mao mạch dày đặc bao quanh mạch bạch huyết?
Sản phẩm cuối cùng của quá trình tiêu hoá prôtêin ở ruột non ?
Thành phần thức ăn được hấp thụ trực tiếp mà không cần thông qua biến đổi cơ học ,hoá học ở ruột non ?
Tên gọi của 1 Axít có nguồn gốc từ quá trình tiêu hoá lipít ?
1
2
3
4
5
6
SAI
R
U
Ộ
T
N
O







Thời gian
Thời gian
Thời gian
Thời gian
Thời gian
Thời gian
Là một tuyến tiêu hoá tham gia điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu và khử đôc?
7
N
Kiểm tra đánh giá
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài cũ, trả lời câu hỏi SGK
Đọc phần “Em có biết?”
Chuẩn bị bài thực hành “Tìm hiểu hoạt động của enzim trong nước bọt”
KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ MẠNH KHOẺ.
CHÚC CÁC EM HỌC SINH HỌC TẬP TỐT