Bài 29. Đặc điểm chung và vai trò của ngành Chân khớp

NĂM HỌC 2014- 2015
GV: THÂN THỊ DIỆP NGA
SINH HỌC 7
Em hãy kể tên một số động vật thuộc ngành chân khớp mà em biết và cho biết loài nào có ở địa phương em?
BÀI 29
đa dạng và D?C DI?M CHUNG của CH�N KH?P
NỘI DUNG:
I- ĐẶC ĐIỂM CHUNG
II- ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
1- đa dạng về cấu tạo và môi trường sống
2- Đa dạng về tập tính
III- VAI TRÒ THỰC TIỄN
I.Đặc điểm chung
Quan sát hình 29.1 đến 29.6, đọc kỹ các đặc điểm dưới hình, sau đó lựa chọn đặc điểm chung của ngành chân khớp và đánh dấu ()vào mẫu ô trống ở hình
I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Hình 29.1. Đặc điểm cấu tạo phần phụ
Hình 29.2. Cấu tạo cơ quan miệng
Hình 29.3. Sự phát triển của chân khớp
Hình 29.4.
Lát cắt ngang qua ngực châu chấu
Hình 29.5.
Cấu tạo mắt kép
Hình 29.6. Tập tính ở kiến
 Hình 29.1. Đặc điểm cấu tạo phần phụ
Phần phụ chân khớp phân đốt. Các đốt khớp động với nhau làm phần phụ rất linh hoạt.
 Hình 29.2. Cấu tạo cơ quan miệng
Cơ quan miệng gồm nhiều phần phụ tham gia để: bắt, giữ và chế biến mồi.
 Hình 29.3. Sự phát triển của chân khớp
Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền với sự lột xác, thay vỏ cũ bằng vỏ mới thích hợp với cơ thể.
 Hình 29.4.
Lát cắt ngang qua ngực châu chấu
Vỏ ki tin vừa che chở bên ngoài, vừa làm chỗ bám cho cơ. Do đó có chức năng như xương, được gọi là bộ xương ngoài.
 Hình 29.5. Cấu tạo mắt kép
Mắt kép (ở tôm, sâu bọ) gồm nhiều ô mắt ghép lại. Mỗi Ô có đủ màng sừng, thể thuỷ tinh (1) và các dây thần kinh thị giác (2)
 Hình 29.6. Tập tính ở kiến
Một số loài kiến biết chăn nuôi các con rệp sáp để hút dịch ngọt do rệp tiết ra làm nguồn thức ăn.



Nêu đặc điểm chung của ngành chân khớp?
Trong số các đặc điểm của chân khớp, thì đặc điểm nào ảnh hưởng lớn đến sự phân bố rộng rãi của chúng?
II. SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống:
TÔM HÙM
CHÂU CHẤU
Quan sát các động vật sau.
Động vật nào thuộc ngành chân khớp?
Sắp xếp các động vật đó vào đúng các lớp
đã học?
Lớp giáp xác:
Lớp hình nhện:
Lớp sâu bọ:
SỪNG BÒ
Con nhện
Con ong
Con cánh cam
R?n nu?c
Bọ cạp
Con ve sầu
Con tôm
Con chân kiếm
Con kiến
Con cua
Con cái ghẻ
Con ve bò
Con nhện
Con ong
Con cánh cam
R?n nu?c
Bọ cạp
Con ve sầu
Con chân kiếm
Con kiến
Con cua
Con cái ghẻ
Con ve bò
Con tôm
Lớp Giáp xác
Lớp Hình nhện
Lớp Sâu bọ
I.Đặc điểm chung
- Có bộ xương ngoài bằng kitin che chở bên ngoài và làm chỗ bám cho cơ.
- Các chân phân đốt khớp động với nhau.
- Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền với lột xác.
II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống






2
2
3
2 đôi
1 đôi
5 đôi
4 đôi
3 đôi
2 đôi
Bảng 1. Sự đa dạng về cấu tạo và môi trường sống của chân khớp
Em hãy rút ra nhận xét về cấu tạo và môi trường sống của chân khớp?
 Đánh dấu () vào ô trống của bảng 2 để chỉ rõ tập tính đặc trưng của từng đại diện chân khớp.


















2. Đa dạng về tập tính
Giải thích vì sao chân khớp đa dạng về tập tính?
Chân khớp đa dạng về tập tính vì:
Hệ thần kinh, giác quan phát triển
Em hãy rút ra nhận xét đa dạng về tập tính của chân khớp?
II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
2. Đa dạng về tập tính
Nh? s? thớch nghi v?i di?u ki?n s?ng v� mụi tru?ng s?ng khỏc nhau m� chõn kh?p r?t da d?ng v? c?u t?o, mụi tru?ng s?ng v� t?p tớnh.
Qua phần 1 và 2, các em hãy cho biết:
Vì sao chân khớp rất đa dạng về cấu tạo, môi trường sống và tập tính?
Chăm sóc thế hệ sau
MỘT SỐ TẬP TÍNH Ở LOÀI KIẾN
Tấn công kẻ đột nhập
Một "xã hội" hoàn hảo
Có sự phân công lao động
Bảo vệ các đối tác
Số lượng cá thể khổng lồ

3. Diễn viên xiếc tài ba
III - VAI TRÒ THỰC TIỄN
Nêu vai trò của chân khớp đối với
tự nhiên và đối với đời sống con người.
Bảng 3. Vai trò của ngành chân khớp
 Hãy dựa vào kiến thức đã học, liên hệ đến thực tiễn thiên nhiên, đánh dấu () vào ô trống của bảng 3 cho phù hợp.











Bảng 3. Vai trò của ngành chân khớp
Thực phẩm
Bắt sâu bọ có hại
Làm thuốc, thụ phấn cho hoa
Hại cây trồng
Hại đồ gỗ trong nhà
Thực phẩm
Thực phẩm
Thực phẩm
Bắt sâu bọ có hại …
Truyền bệnh
III. Vai trò thực tiễn
- Có lợi:
+ Làm thuốc chữa bệnh.
+ Làm thực phẩm, thức ăn cho động vật
+ Thụ phấn cho cây trồng.
+ Làm sạch môi trường.
-Tác hại:
+ Làm hại cây trồng.
+ Hại đồ gỗ, tàu thuyền.
+Là vật chủ trung gian truyền bệnh.
Câu 1: Đặc điểm chung của ngành chân khớp:
A. Có vỏ kitin.
B. Có vỏ kitin, phần phụ phân đốt.
C. Có vỏ bằng kitin, phần phụ phân đốt khớp động, lớn lên nhờ lột xác .
D. Phần phụ phân đốt các đốt khớp động với nhau, có vỏ kitin.
CỦNG CỐ
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất
Câu 2: Sự đa dạng của ngành chân khớp thể hiện ở những đặc điểm nào?
A. Đa dạng về môi trường sống
B. Đa dạng về cấu tạo.
C. Đa dạng về tập tính.
D. Đa dạng về cấu tạo, môi trường sống, tập tính.
Câu 4: Động vật nào thuộc ngành chân khớp có giá trị xuất khẩu?
A. Tôm sú, tôm hùm. B. Bọ cạp.
C. Cua đồng, nhện đỏ. D. Tôm càng xanh, ong mật.
Trong số các đặc điểm chung của Chân khớp thì đặc điểm nào ảnh hưởng lớn đến sự phân bố rộng rãi của chúng ?
Đặc điểm ảnh hưởng lớn đến sự phân bố rộng rãi của chân khớp là:
- Có bộ xương ngoài bằng kitin che chở bên ngoài và làm chỗ bám cho cơ.
- Các chân phân đốt khớp động với nhau.
DẶN DÒ
Về nhà, học bài trả lời câu hỏi SGK trang 98; vận dụng hiểu biết về bài học vào việc bảo vệ các loài chân khớp có lợi, bảo vệ môi trường sống.
- Nghiên cứu trước bài 31: Cá chép (sgk trang 102).
Về nhà quan sát trước cấu tạo ngoài của cá chép.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT