Bài 29. Axit cacbonic và muối cacbonat

TRU?NG THCS L?C HUNG
Chào mừng quý thầy cô đến dự giờ
HÓA HỌC 9
Giáo viên:Nguyễn Thị Thu Vân
Câu1: Hãy viết các phương trình hóa học theo các sơ đồ phản ứng sau và đọc tên các sản phẩm:
CO2 + ………. H2CO3

CO2 + ……..... CaCO3

CO2 + ………. NaHCO3

CO2 + ………. Na2CO3 + H2O
Kiểm tra miệng

a) CO2 + H2O H2CO3
b) CO2 + CaO CaCO3
c) CO2 + NaOH NaHCO3
d) CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O
H2CO3 : axit cacbonic NaHCO3 :natri hidrocacbonat
CaCO3 : canxi cacbonat Na2CO3 : natri cacbonat
Câu 2: Có mấy loại muối cacbonát?
Ngày dạy:05/01/2016
Tiết: 38 Bài 29 AXIT CACBONIC & MUỐI CACBONAT

A - Axit cacbonic (H2CO3)
I. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí:

ND: 5/01/16 Tiết38:AXITCACBONIC&MU?I CACBONAT
? Khí CO2 có hòa tan trong nước không? Nếu có thì tỉ lệ thể tích bằng bao nhiêu.
II. Tính chất hóa học:
ND: 5/01/16 Ti?t 38: AXIT CACBONIC & MU?I CACBONAT
- Khí CO2 tan được trong nước tạo thành dung dịch H2CO3
Tỉ lệ thể tích:
V CO2 : VH2O = 9 : 100

I. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí:

? Tính axit của H2CO3 như thế nào? H2CO3 có bền không?
Khí CO2 phản ứng với nước
Khí CO2 phản ứng với nước
co2
 H2CO3 là một axit yếu và không bền, dễ bị phân hủy thành CO2 và H2O
A - Axit cacbonic (H2CO3)
I. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí:


- H2CO3 là axit yếu, dung dịch H2CO3 làm quỳ tím hóa đỏ nhạt.
H2CO3 không bền, dễ bị phân hủy thành CO2 và H2O
H2CO3 CO2 + H2O


II. Tính chất hóa học:
Tiết 38: AXIT CACBONIC & MUỐI CACBONAT
B – MUOÁI CACBONAT
I. Phân loại










Axit cacbonic và muối cacbonat
Tiết 38:
Có hai loại muối:
Muối cacbonat trung hòa:
VD: CaCO3 , MgCO3, …
- Muối cacbonat axit: VD: Ca(HCO3)2 , KHCO3, …
? Dựa vào thành phần phân tử, em hãy cho biết muối cacbonat có mấy loại? Cho biết gốc axit, hóa trị và tên gốc axit của mỗi loại?Cho ví dụ.
HCO3 Hidrocacbonat
= CO3 Cacbonat
Axit cacbonic và muối cacbonat
Tiết 38:
B - Muối cacbonat
II. Tính chất:











1 Tính tan
Đáp án: Muối tan được trong nước là: Na2CO3 và K2CO3
t: hợp chất tan được trong nước
k: hợp chất không tan
Vạch ngang“-”: hợp chất không tồn tại hoặc bị phân hủy trong nước
? Hãy cho biết muối nào sau đây tan được trong nước
CaCO3 , CuCO3 ,PbCO3 , ZnCO3 ,K2CO3 ,Na2CO3
Đáp án: Muối tan được trong nước là: Na2CO3 và K2CO3
ND: 5/01/16 Ti?t 38 Axit cacbonic v� mu?i cacbonat

B - Muối cacbonat
II. Tính chất:











1 Tính tan
- Đa số muối cacbonat không tan trong nước, trừ các muối: Na2CO3, K2CO3 …
- Hầu hết muối hiđrocacbonat tan trong nước: Ca(HCO3)2, Mg(HCO3)2, …
2 Tính chất hóa học
1/ Hóa chất làm thí nghiệm tính chất hóa học của muối cacbonat tác dụng với axit, dung dịch bazơ, dung dịch muối
Tiết 38: AXIT CACBONIC & MUỐI CACBONAT
2/ Dụng cụ
Tiết 38 Axit cacbonic và muối cacbonat
B - Muối cacbonat
II. Tính chất:
2. Tính chất hóa học:
Axit cacbonic và muối cacbonat
B - Muối cacbonat











2. Tính chaát hoùa hoïc muối cacbonat:
a/ Tác dụng với axit:
Na2CO3 + 2HCl → NaCl + CO2 + H2O

NaHCO3 + HCl → NaCl + CO2 + H2O
Kết luận:
Muối cacbonat + axit mạnh hơn → muối mới + CO2 + H2O
Tại sao CO2 thường được dùng để chữa các đám cháy do xăng, dầu, gỗ… mà không dùng CO để dập tắt đám cháy do magie tạo ra?
Tiết 38 Axit cacbonic và muối cacbonat
B - Muối cacbonat











2. Tính chaát hoùa hoïc muối cacbonat:
b/ Tác dụng với dung dịch bazơ :
K2CO3 + Ca(OH)2 → 2 KOH + CaCO3 ↓
vẩn đục trắng
dd Muối cacbonat + dd bazơ → muối cacbonat ↓ khong tan + bazơ mới
Tiết 38 Axit cacbonic và muối cacbonat

B - Muối cacbonat











2. Tính chaát hoùa hoïc muối cacbonat:
b/ Tác dụng với dung dịch bazơ:
K2CO3 + Ca(OH)2 → 2 KOH + CaCO3 ↓
Kết luận:
dd Muối cacbonat + dd bazơ →muối cacbonat không tan + bazơ mới

Chú ý: Muối hiđrocacbonat tác dụng với kiềm tạo thành muối trung hòa và nước. Ví dụ:
NaHCO3+ NaOH → Na2CO3+ H2O
Tiết 38 Axit cacbonic và muối cacbonat
B - Muối cacbonat











2. Tính chaát hoùa hoïc muối cacbonat:
c/ Tác dụng với dung dịch muối:
Na2CO3 + CaCl2 → 2NaCl + CaCO3 ↓
Vẫn đục (màu trắng)
Dd muối cacbonat + dd muối → 2muối mới
Các em hãy cho biết khi nhỏ dung dich K2CO3 vào dung dịch NaCl có hiện tượng gì xảy ra không?
Dung dịch muối cacbonat có thể tác dụng với một số dung dịch muối khác tạo thành hai muối mới
CaCO3 to CaO + CO2
Quan sát thí nghiệm nung NaHCO3 nêu hiện tượng và viết phương trình hóa học xảy ra.
Em hãy viết phương trình hóa học muối CaCO3 bị nhiệt phân hủy?
d) Muối cacbonat bị nhiệt phân hủy
Kết luận : nhiều muối cacbonat (trừ muối cacbonat trung hòa của kim loại kiềm) dễ bị nhiệt phân hủy, giải phóng khí cacbonic.
? Khi nung hai loại muối cacbonat trên đều thu được khí nào.
Thảo luận nhóm
Hãy cho biết các cặp chất sau đây. Cặp nào có thể tác dụng với nhau? Viết phương trình phản ứng hóa học?
H2SO4 và KHCO3 b. Na2CO3 và KCl
c. BaCl2 và K2CO3 d. Ba(OH)2 và Na2CO3
e. K2CO3 và KOH f. NaHCO3 và KOH
Đáp án
H2SO4 + 2KHCO3 K2SO4 + 2CO2 + 2H2O
b. Na2CO3 + KCl không phản ứng
c. BaCl2 + K2CO3 BaCO3 + 2KCl
d. Ba(OH)2 + Na2CO3 BaCO3 + 2NaOH
e. K2CO3 + KOH không phản ứng
2NaHCO3 + 2KOH Na2CO3 + K2CO3 + 2H2O





ND: 5 /01/16 Tiết38Axit cacbonic và muối cacbonat
3. Ứng dụng
(SGK)
? Dựa vào tính chất hóa học và một số hình ảnh, em hãy nêu ứng dụng của muối cacbonat?
Một số muối cacbonat được dùng làm nguyên liệu sản xuất vôi, xi măng, xà phòng, thuốc, bình cứu hỏa
Quá trình nào sinh khí CO2?
Quá trình nào tiêu hao khí CO2?
Đáp án: Hô hấp, đốt cháy nhiên liệu, thức ăn thối rữa do vi khuẩn và vi sinh……
Đáp án: Quang hợp
Em hãy nêu biện pháp chống ô nhiễm khí CO2?
III - Chu trình Cacbon trong tự nhiên
CO2
CO2
CO2
CO2
CO2
Đáp án: Trồng cây xanh, dùng nhiên liệu không sinh ra khí CO2 ,……

Axit cacbonic và muối cacbonat
Tiết 38:
III - Chu trình Cacbon trong tự nhiên
Trong tự nhiên luôn có sự chuyển hóa cacbon từ dạng này sang dạng khác. Sự chuyển hóa này diễn ra thường xuyên, liên tục tạo thành chu trình khép kín.
(sgk)
Axit cacbonic
và tính chất hóa học của muối cacbonat
Axit cacbonic
Là một axit yếu
Là một axit
không bền
Muối cacbonat
Tác dụng với dd axit
Tác dụng với dd bazơ
Tác dụng với dd muối
Bị nhiệt phân hủy
TỔNG KẾT
Khoanh tròn câu trả lời đúng.
Câu 1: Trong các muối sau, muối nào là muối hiđrocacbonat?
K2CO3
MgCO3
Ba(HCO3)2
NaHSO3
Khoanh tròn câu trả lời đúng.
Câu 2: Khi nhiệt phân muối cacbonat, khí sinh ra là:
SO3
CO2
O2
SO2
câu 3: Thực hiện chuỗi phản ứng hóa học sau:
MgCO3 → CO2 → Na2CO3 → NaHCO3 → CO2
↓
Ca(HCO3)2






HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
- Đối với bài học ở tiết học này
+ Học bài – làm bài tập 1, 2, 3, 4,5 (Sgk/91)
Hướng dẫn Bài 5 (sgk/91)
* Viết phương trình hóa học:
2NaHCO3 + H2SO4 Na2SO4 + 2H2O + 2CO2
* Theo đề bài:
Số mol của H2SO4 là: n = m/M = 980/98 = 10 (mol)
H2SO4 phản ứng hết
Tính theo số mol H2SO4.
* Theo PTHH: nCO2 = 2nH2SO4 = 2x10 = 20 (mol)
Thể tích khí CO2 tạo thành (đktc): V = 20 x 22,4 = 448(l)


- Đối với bài học ở tiết học tiếp theo
Đọc trước bài 30 Si lic công nghiệp silicat
Tìm hiểu:
-Tính chất của Si, SiO2
- nguyên liệu để sản xuất đồ gốm, xi măng, thủy tinh.
Mỗi nhóm:
Mẫu vật: đồ dùng bằng gốm, sứ, thủy tinh, đất sét, cát trắng












Hỡnh 3.18. Th?ch nhu trong cỏc hang d?ng
Xin chào tạm biệt
Trân trọng cảm ơn quý thầy cô!