Bài 28. Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 -1965)

Nông Việt Dũng - Trường THCS Như Cố
S. Bến Hải
Vĩ tuyến 17
Chương vi
Việt nam từ năm 1954 đến năm 1975

Tiết 39- Bài 28
Xây dựng Chủ Nghĩa Xã Hội ở miền bắc, đấu tranh chống
đế quốc mĩ và chính quyền sàI gòn ở miền nam (1954 - 1965)
(Tiết 1)
I- Tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương.
Diệm và quan thầy Mĩ
Đồng bào Hà Nội đón bộ đội vào tiếp quản Thủ đô
I- Tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về Đông Dương.

- Miền Bắc: Miền Bắc hoàn toàn giải phóng.


§ång bµo Hµ Néi ®ãn bé ®éi vµo tiÕp qu¶n Thñ ®«
Nhân dân Hà Nội chào mừng Trung ương Đảng, Chính phủ
và Chủ tịch Hồ Chí Minh về tiếp quản Thủ đô
? Mĩ nhảy vào miền Nam với âm mưu
thủ đoạn gì?
- Miền Nam: Mĩ biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân sự của chúng tại Đông Nam á.
? Em biết gì về thuộc địa kiểu mới?
- Nước không bị bọn đế quốc xâm lược và đặt quan cai trị, nhưng chỉ độc lập trên hình thức. Trong thực tế bị lệ thuộc mọi mặt vào một nước tư bản đế quốc (đứng sau giật dây), xuất hiện sau chiến tranh thế giới thứ hai, sau khi thuộc địa kiểu cũ sụp đổ.
- Còn thuộc địa kiểu cũ: Nước bị bọn thực dân xâm lược và thống trị, áp bức bóc lột, mất hoàn toàn quyền độc lập về chính trị, kinh tế.
I. Tình hình nước ta sau hiệp định giơ-ne-vơ 1954 về đông dương

- Miền Bắc: Miền Bắc hoàn toàn giải phóng.
- Miền Nam: Mĩ biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân sự của chúng tại Đông Nam á.
? Nước ta tạm thời chia cắt thành hai miền.
Cầu Hiền Lương chia cắt đôi bờ đất nước (1954-1975)
S. Bến Hải
Vĩ tuyến 17
II- Miền Bắc hoàn thành cải cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất (1954-1960)
? Em hiểu thế nào là cải cách ruộng đất?
1- Hoàn thành cải cách ruộng đất.
? Em hiểu thế nào là cải cách ruộng đất
- Cải cách ruộng đất: Cuộc cách mạng nhằm đánh đổ ách áp bức bóc lột cùng với sự chiếm hữu ruộng đất của địa chủ, việt gian.chia cho dân cày thực hiện khẩu hiệu: "Người cày có ruộng".
-

? Quá trình thực hiện cải cách ruộng đất? (bắt đầu từ khi nào, chia làm mấy đợt)
? Kết quả, ý nghĩa của cải cách ruộng đất?
II- Miền Bắc hoàn thành cải cách ruộng đất, khôi phục kinh tế, cải tạo quan hệ sản xuất (1954-1960)
1- Hoàn thành cải cách ruộng đất.

-Sau 5 đợt cải cách ruộng đất đã thu 81 vạn hécta ruộng đất, 10 vạn trâu bò, 1.8 triệu nông cụ từ tay địa chủ chia cho hơn 2 triệu hộ nông dân.
- Bộ mặt nông thôn miền Bắc thay đổi hẳn, giai cấp địa chủ, phong kiến bị đánh đổ.

Bảng phân chia ruộng đất trước và sau cải cách ruộng đất
Nông dân được chia ruộng trong cải cách ruộng đất
? Những sai lầm trong cải cách ruộng đất? Đảng ta đã sửa chữa như thế nào?
-Đấu tố cả những địa chủ kháng chiến, những người thuộc tầng lớp trên có công với cách mạng, quy nhầm nông dân, cán bộ, đảng viên, thành địa chủ.
-Tuy nhiên, sai lầm đã đưược Đảng, Chính phủ phát hiện và kịp thời sữa chữa trong năm 1957. Nhờ đó hậu quả của sai lầm vốn rất lớn, rất nghiêm trọng, được hạn chế nhiều và ý nghĩa thắng lợi của cuộc cải cách ruộng đất vẫn hết sức to lớn.
2- Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
Thảo luận:
Những thành tựu của miền Bắc trong việc thực hiện nhiệm vụ khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh (1954-1957)
- Nhóm 1,2: Miền Bắc đã đạt được những thành tựu gì trong nông nghiệp?
- Nhóm 3,4: Những thành tựu của miền Bắc trong công nghiệp?
* Thành tựu:
- Nông nghiệp: khai khẩn đất hoang, tu sửa thuỷ lợi. cuối 1957 sản lượng nông nghiệp vượt mức trước chiến tranh thế giới thứ hai, nạn đói được đẩy lùi.
- Công nghiệp: các cơ sở công nghiệp được khôi phục và xây dựng mới. Năm 1957 có 97 nhà máy, xí nghiệp do Nhà nước quản lý.
- Thủ công nghiệp: nhiều mặt hàng được sản xuất thêm, thợ thủ công tăng.
- Thương nghiệp: mậu dịch quốc doanh, hợp tác xã mua bán được mở rộng; 1957 ta đặt quan hệ buôn bán với 27 nước.
- Giao thông vận tải: gần 700 km đường sắt được khôi phục; đường bộ, cảng biển được sửa chữa, xây dựng; đường hàng không được khai thông.
Nông dân hăng hái sản xuất
Nông dân hăng hái sản xuất
Nhà máy cơ khí Trung quy mô Hà Nội
Bác Hồ thăm công trường cầu Việt Trì
*ý nghĩa:
- Kinh tế được phục hồi, bước đầu phát triển toàn diện, nâng cao đời sống nhân dân, tạo thế và lực cho miền Bắc, cổ vũ miền Nam.
? Những thành tựu thu được trên có ý nghĩa gì?
2- Khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
3- Cải tạo quan hệ sản xuất, bước đầu phát triển kinh tế văn hoá (1958-1960)
a. Cải tạo quan hệ sản xuất:
? Cải tạo quan hệ sản xuất là gì?
Thực hiện nhiệm vụ của cuộc cách mạng XHCN về sản xuất. Xoá bỏ sự bóc lột (giai cấp địa chủ ở nông thôn, giai cấp tư sản ở thành thị). cải tạo quan hệ sản xuất TBCN đưa nền kinh tế phát triển theo hướng XHCN.
? Cải tạo quan hệ sản xuất là gì?
- Trong 3 năm (1958-1960), miền Bắc tập trung vào nhiệm vụ vận động nông dân, thợ thủ công, thương nhân, tư sản vào lao động tập thể trong các HTX.
- Kết quả: xoá bỏ chế độ người bóc lột người, thúc đẩy sản xuất phát triển.
? Trong 3 năm Nhà nước đã tiến hành cải tạo quan hệ sản xuất như thế nào? Kết quả ra sao?
3- Cải tạo quan hệ sản xuất, bước đầu phát triển kinh tế văn hoá (1958-1960)
- Kết quả: Cuối 1960:
+ Nông nghiệp:





+ Thủ công nghiệp:


+ Thương nghiệp:






? Trong công cuộc cải tạo ta đã mắc phải
những sai lầm gì?

- Sai lầm: đồng nhất cải tạo với xoá bỏ tư hữu, thực hiện sai nguyên tắc tự nguyện vào HTX, mất dân chủ, thiếu công bằng.


? Hiện nay Đảng ta có chủ trương như thế nào trong việc phát triển các thành phần kinh tế?
? Em hãy lấy ví dụ, liên hệ thực tế ở địa phương?

Trước đây quan niệm cải tạo nhằm xoá bỏ các thành phần cá thể, tư nhân chỉ để lại hai thành phần kinh tế quốc doanh và HTX. Trong công cuộc đổi mới hiện nay: cải tạo không nhằm xoá bỏ mà sử dụng có hiệu quả các thành phần kinh tế nhằm thúc đẩy kinh tế phát triển

b. Phát triển kinh tế- văn hoá:

? Miền Bắc đã đạt được những thành tựu gì trong việc phát triển kinh tế, văn hoá?
3- Cải tạo quan hệ sản xuất, bước đầu phát triển kinh tế văn hoá (1958-1960)
a. Cải tạo quan hệ sản xuất:

b.Phát triển kinh tế- văn hoá:

- Kinh tế: xây dựng thêm nhiều nhà máy. Cuối 1960, đã có 172 cơ sở công nghiệp lớn do trung ương quản lí và 500 cơ sở địa phương quản lí.
- Văn hoá-Giáo dục:1960 căn bản xoá được nạn mù chữ. Hệ thống giáo dục phổ thông được hoàn chỉnh, số học sinh tăng 80% so với 1957. Cơ sở y tế tăng hơn 11 lần so với 1955.
3- Cải tạo quan hệ sản xuất, bước đầu phát triển kinh tế văn hoá (1958-1960)
b./ Phát triển kinh tế, văn hoá:

- Kinh tế:
- V¨n ho¸:
97
172
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
1957
1960
11.000
Chủ tịch Hồ Chí Minh và Phó Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng (7-1960)
-Bài tập: Hãy điền kiến thức phù hợp vào các cột trốngvề nhiệm vụ, thành tựu của miền Bắc từ 1958-1960
-Bài tập: Hãy điền kiến thức phù hợp vào các cột trốngvề nhiệm vụ, thành tựu của miền Bắc từ 1958-1960