Bài 28. Tiêu hóa ở ruột non

PHÒNG GÍAO DỤC VÀ ĐÀO TẠO – ĐẠI TỪ
Bài 28 – tiết 29
GV: Đặng thị Bằng
THCS La Bằng
Kiểm tra bài cũ:


ở dạ dày có các hoạt động tiêu hóa nào?


* Ở d¹ dµy cã c¸c ho¹t ®éng tiªu ho¸ lµ:
- TiÕt dÞch vÞ
- BiÕn ®æi lÝ häc
- BiÕn ®æi ho¸ häc
- ĐÈy thøc ¨n tõ d¹ dµy xuèng ruét
(8)
(7)
Tuyến ruột
Các tế bào
tiết chất nhày
H 28.2. Ảnh tiêu bản lớp niêm mạc ruột non với các tuyến ruột và tế bào tiết chất nhày
Ruột non có cấu tạo như thế nào ?
Thành ruột non gồm 4 lớp
Lớp màng bọc bên ngoài
Lớp cơ
Cơ dọc
Cơ vòng
Lớp niêm mạc
Lớp dưới niêm mạc
I. RUỘT NON:
Tiết29:TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
1
I. RUỘT NON:
Dạ dày
Gan
Túi mật
Tụy
Tá tràng
Môn vị
Tiết 29:TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
Tá tràng có đặc điểm gì ?
- Tá tràng có dịch tụy và dịch mật cùng đổ vào.
2
(8)
Tuyến ruột
Các tế bào
tiết chất nhày
Lớp niêm mạc và lớp dưới niêm mạc ruột non có đặc điểm gì ?
I. RUỘT NON:
Tiết 29:TIÊU HÓA Ở RUỘT NON

- Lớp niêm mạc ruột non có nhiều tuyến ruột tiết dịch ruột và các tế bào tiết chất nhày.
- Lớp dưới niêm mạc có nhiều nếp gấp.
3
Căn cứ vào các thông tin trên em hãy dự đoán xem ở ruột non có thể diễn ra các hoạt động tiêu hóa nào?
4
I. RUỘT NON:
Tiết 29:TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
II.TIÊU HÓA Ở RUỘT NON:
5
Nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi sau.
Câu 1: Thức ăn xuống tới ruột non còn chịu sự biến đổi lí học nữa không ? Nếu có thì biểu hiện như thế nào ?
- Thức ăn xuống tới ruột non vẫn còn chịu sự biến đổi lí học. Biểu hiện:
+ Thức ăn được hoà loãng và trộn đều các dịch tiêu hoá ( dịch mật, dịch tuỵ và dịch ruột).
+ Các khối lipit được các muối mật len lỏi vào và tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau.
+ Các lớp cơ trên thành ruột non nhào trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu hoá và tạo lực đẩy thức ăn xuống các phần tiếp theo.
6
Câu 2: Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện với những loại chất nào trong thức ăn ? Sản phẩm sau khi được biến đổi hóa học là gì ?
- Sự biến đổi hoá học của ruột non được thực hiện đối với những chất: gluxit ( tinh bột, đường đôi), prôtêin và lipit.
- Sản phẩm sau khi được biến đổi hóa học là:
7
Tinh bột và đường đôi
Amilaza
Mantaza
Mantozơ
Glucozơ
Prôtêin
Pepsin
Tripsin
Peptit
Axit Amin
Dịch mật
Lipaza
Lipit
Các giọt lipit nhỏ
Axit béo
Glixêrin
Axit Nuclêic
Nuclêaza
Các thành phần của Nuclêôtit

8
Tinh bột Đường Mantozơ Glucozơ
Mantaza
Amilaza
Đường mía (Sacarozơ) Glucozơ và Lêvulozơ
saccaraza
Đường sữa (lactozơ) Glucozơ và Galactozơ
Lactaza
Ngoài ra trong dịch ruột còn có các enzim:
9
Câu 3: Lớp cơ ở thành ruột non có vai trò như thế nào ? Theo em trong 2 loại biến đổi trên ở ruột non thì biến đổi nào là chủ yếu và quan trọng hơn?

- Nhào trộn thức ăn cho ngấm đều dịch tiêu hoá.
- Tạo lực đẩy thức ăn xuống các phần tiếp theo của ruột.
- Biến đổi hoá học là chủ yếu và quan trọng hơn vì đến ruột non thức ăn được biến đổi từ phức tạp thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được
10
Câu 4: Nếu thức ăn ở ruột non không được biến đổi hết thì sẽ như thế nào? Như vậy để thức ăn biến đổi hoàn toàn chúng ta cần phải làm gì ?
* Để thức ăn biến đổi hoàn toàn chúng ta cần phải nhai kĩ.
* Nếu thức ăn không được tiêu hóa ở ruột non sẽ được thải ra ngoài qua ống tiêu hóa.
11
Tiết 29: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
I/ RUỘT NON
II/ TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
ở ruột non xảy ra 2 hoạt động biến đổi thức ăn:
Biến đổi lí học:
+ Tuyến tụy, tuyến gan và tuyến ruột tiết dịch tiêu hóa làm mềm và
hòa loãng thức ăn
+ Thành ruột non co bóp đẩy thức ăn dần xuống các phần tiếp theo
của ruột và giúp thức ăn thấm đều dịch tụy, dịch mật và dịch ruột.
Biến đổi hóa học:
Nhờ hoạt động của các en zim có trong dịch tụy, dịch ruột và muối mật tạo
môi trường thuận lợi mà hầu hết các chất có trong thức ăn được biến đổi thành
dinh dưỡng:
+ Tinh bột và đường đôi đường đơn
+ Prôtêin  axit amin NHững chất đơn giản nhất
+ lipít Glyxerin + axit béo
12
ở ruột non có hoạt động tiêu hóa nào?
H1? Em hãy cho biết vì sao người bị mắc bệnh gan (viêm gan, sơ gan, ung thư gan vv..) thì khã năng tiêu hóa thức ăn của họ rất kém mặc dù dịch mật không có các enzim tiêu hóa thức ăn?
H2?Một người bị thiếu axit trong dạ dày thì sự tiêu hóa ở ruột non sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
H1: Vì các muối mật trong dịch mật tạo môi trường thuận lợi cho các en zim tiêu hóa hoạt động. Khi bị bệnh gan thì dịch mật tiết ra ít làm cho các enzim tiêu hóa của dịch tụy và dịch ruột hoạt động kém nên quá trình tiêu hóa thức ăn cũng kém
H2: khi thiếu axit ở dạ dày thì làm rối loạn quá trình đóng mở môn vị. nếu môn vị liên tục mở thức ăn được tống một cách ào ạt xuống ruột non làm cho ruột non không kịp tiêu hóa thức ăn nên một số thức ăn theo phân ra ngoài. Nếu môn vị liên tục đóng thức ăn không thể xuống tá tràng mà tích tụ ở dạ dày trong một thời gian dài, vi khuẩn ở dạ dày phân hủy thức ăn tạo ra các sản phẩm có vị chua gây hiện tượng ợ chua, chướng hơi, đầy bụng. Nếu nặng hơn nữa thì thức ăn được dạ dày co bóp đẩy ngược qua tâm vị và ra ngoài gây hiện tượng nôn thức ăn.

Trả lời:
13
Củng cố:
câu:1 Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là gì?
Câu:2 Những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa ở ruột non?
Câu:3 Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa diễn ra có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là gì?

14
Dặn dò:
-Các em về nhà học bài, trả lời câu hỏi 1, 2,3,4 SGK trang 92
Đọc mục em có biết
Chuẩn bị bài mới:
+ Đọc trước bài Hấp thụ dinh dưỡng và thải phân
+Xem lại cấu tạo của ruột non và dạ dày


15
Chúc các em chăm ngoan học giỏi