Bài 28. Tiêu hóa ở ruột non

Sinh h?c 9
Giáo viên : lê đức nguyện
Trường Thcs . cẩm vân - cẩm thuỷ - thanh hoá
tiêu hoá ở ruột non
Kiểm tra bài cũ.
HS 2 : Hoàn thành bảng sau:
Chất tiêu hoá
Nơi tiêu hoá
Tinh bột chín và gluxít
Lipit, prôtêin
Prôtêin
Lipit
Qua khoang miệng và dạ dày chất nào chưa được tiêu hoá
Lipit
HS 1: Hãy nêu cấu tạo của dạ dày? ở dạ dày có những hoạt động tiêu hoá nào?
Tiết 29 - Tiêu hóa ở ruột non
Cấu tạo của ruột non
Tá tràng là đoạn đầu của ruột non là nơi có dịch tuỵ và dịch mật do gan và mật tiết ra đổ vào
Thành ruột non có 4 lớp mỏng:
Ruột non có cấu tạo giống dạ dày, vậy thành ruột non gồm có mấy lớp đó là những lớp nào?
Dạ dày
Tá tràng
Tuỵ
Gan
+ Lớp màng bọc bên ngoài
+ Lớp cơ:
+ Lớp niêm mạc:
+ Lớp dưới niêm mạc
Tiết 29 - Tiêu hóa ở ruột non
Các tế bào tiết chất nhày
Tuyến ruột
Tăng bề mặt tiếp xúc hấp thụ
Các tế bào tiết chất nhày và tuyến ruột
Dựa vào cấu tạo hãy dự đoán xem ở ruột non có những hoạt động tiêu hóa nào ?
cơ dọc, cơ
vòng
Cấu tạo của ruột non
Thành ruột non có 4 lớp mỏng:
+ Lớp màng bọc bên ngoài
+ Lớp cơ:
+ Lớp niêm mạc:
+ Lớp dưới niêm mạc
tuyến ruột tiết dịch ruột và chất nhày
Quan sát hình vẽ nêu thành phần của lớp niêm mạc
? Nêu vai trò của
lông ruột?
Tiết 29 - Tiêu hóa ở ruột non
1. Cấu tạo của ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột non
Tinh bột và đường đôi
Enzim
Enzim
Đường đôi
Đường đơn
Prôtêin
Peptit
Axit amin
Lipit
Các giọt nhỏ lipit
Axit béo và glixerin
Enzim
Enzim
Dịch mật
Enzim
Ruột non có đủ enzim để tiêu hoá hết các loại thức ăn
Tinh bột và đường đôi
Enzim
Enzim
Đường đôi
Đường đơn
Prôtêin
Peptit
Axit amin
Lipit
Các giọt nhỏ lipit
Axit béo và glixerin
Enzim
Enzim
Dịch mật
Enzim
Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào
trong thức ăn ? Biểu hiện như thế nào ?
Sự biến đổi hóa học ở ruột non
được thực hiện đối với
những loại chất:
Biến đổi :
+ Tinh bột thành đường
đơn, cơ thể hấp thụ được
+ Prôtêin : axit, amin
+ Lipit: glixerin+ axitbéo
ở ruột non có sự biến đổi lý học không ? Biểu hiện như thế nào ?
Sự biến đổi lí học ở ruột non là không đáng kể: - Hoạt động tiết dịch,
- Muối mật tách lipit thành giọt nhỏ biệt lập tạo nhũ tương hoá-> Thức ăn hoà loãng, trộn đều dịch
Tiết 29 - Tiêu hóa ở ruột non
Vai trò của lớp cơ trong thành ruột non là gì ?
Tạo lực đẩy thức ăn dồn xuống các phần tiếp theo của ruột, đồng thời giúp thức ăn thấm đều dịch mật , dịch tuỵ, dịch ruột
+ Biến đổi lí học : - Tiết dịch
- Tách lipit thành giọt nhỏ
+ Biến đổi hoá học:
Tinh bột thành đường đơn
Prôtêin thành axitamin
- Lipit thành axit béo và glixerin
1. Cấu tạo của ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột non
Vậy ở ruột non có sự biến đổi lí học và hoá học nào?
Bài tập: Hoàn thành bài tập sau theo nhóm?
-Tiết dịch
Muối mật tách lipit thành giọt nhỏ biệt lập tạo nhũ tương hoá
Tuyến gan
Tuyến tuỵ
- Tuyến ruột
Thức ăn hoà
loãng trộn đều
dịch
Phân nhỏ
thức ăn
Tinh bột Prôtêin
chịu tác dụng
của enzim
Lipit chịu tác
dụng của dịch
mật và emzim

Tuyến nước bọt
(EmzimAmilaza)
Enzim Pepsin,
Tripsin, Erepsin
Muối mật,
Lipaza


Biến đổi tinh
bột thành đường
đơn, cơ thể hấp
thụ được
Protêin ->
axitamin
Lipit ->
Glixerin, axit béo

Tiết 29 - Tiêu hóa ở ruột non
Nếu ở ruột non mà thức ăn không được biến đổi thì sao?
Biến đổi lí học : - Tiết dịch
- Tách lipit thành giọt nhỏ
Biến đổi hoá học:
Tinh bột thành đường đơn
Prôtêin thành axitamin
- Lipit thành axit béo và glixerin
1. Cấu tạo của ruột non
2. Tiêu hóa ở ruột non
Thức ăn không được biến đổi sẽ thải ra ngoài
Làm thế nào để khi chúng ta ăn, thức ăn được biến đổi hoàn toàn
thành chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thu được ?
Nhai kĩ ở miệng-> Dạ dày đỡ phải co bóp nhiều
- Thức ăn nghiền nhỏ -> Thầm đều dịch tiêu hoá -> Biến đổi hoá học được dễ dàng
1 - c
2 - a
3 - a, b, c
Câu 1: Hãy nối các chữ cái ở cột 2 với các số ở cột 1 để được kết quả đúng ?
Câu 2: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng nhất trong các câu sau: Sản phẩm cuối cùng được tạo ra ở ruột non (sau khi kết thúc biến đổi hoá học) là gì ?
Đường đơn
Axit amin
Axit béo và glixerin
Lipit
Đường đôi
Các đoạn peptit
1, 3, 5
b. 1, 2 ,3
c. 5, 6, 7
d. 2, 4, 6
b
Câu 3. Chọn câu trả lời sai ?
Đặc điểm cấu tạo của ruột non là gì?
Lớp niêm mạc có các nếp gấp và rất nhiều lông ruột
b. Ruột non rất dài (2,8 - 3 m ở người lớn)
c. Có các tuyến dịch vị dịch tuỵ và dịch ruột
d. Mạng mao mạch và bạch huyết phân bố dày đặc
Câu 4: Tìm các cụm từ phù hợp điền vào chố trống (.. )để hoàn chỉnh các câu sau:
Sự hấp thụ các chất ....... diễn ra chủ yếu ở ruột non. Các chất được hấp thụ tuy đi theo ...... và bạch huyết nhưng cuối cùng vẫn được ....... và phân bố đến ..... cơ thể
dinh dưỡng
đường máu
hoà chung
các tế bào
c
Hướng dẫn về nhà:
Học bài và trả lời câu hỏi trong SGK
Hướng dẫn trả lời câu 4 SGK:
Môn vị thiếu tín hiệu đóng nên thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hoá của ruột non nên hiệu quả tiêu hoá sẽ thấp
Nghiên cứu trước bài hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân
Làm bài tập vào vở bài tập
Em có biết ?
Thí nghiệm đầu tiên về tiêu hóa ở người
Thí nghiệm đầu tiên về sự tiêu hóa trên cơ thể người được tu viện trưởng Spalăngiani (Spalanzani) (1729 - 1799). Trong tư liệu nghiên cứu của ông có ghi: "Nuốt qua miệng một túi lụa nhỏ chứa 52 viên bánh mì đã nghiền nát (mỗi viên nặng 54mg), tôi đã giữ nó trong bụng mình 23 giờ và không hề thấy đau dớn gì khi thải nó ra trong phân. Nó không còn chứa các viên, không một vết rách nào trên lụa và hình như hó không hề chịu một biến đổi nào. Thành công của thí nghiệm này lại khích lệ toi làm tiếp. Tôi bọc túi lụa 60 viên thịt bồ câu đã nấu chín và nghiền nát. Túi này chỉ lưu trong cơ thể tôi có 18 giờ nhưng các viên thịt đã hoàn toàn tiêu biến hết".