Bài 28. Thực hành: Xem băng hình về tập tính của sâu bọ

Sinh HọC LớP 7
Bài 28 – Tiết 29
THỰC HÀNH XEM BĂNG HÌNH
VỀ TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
Tỷ lệ số lượng các loài trong các ngành, lớp Động vật.
TIẾT 29: BÀI 28: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
Tập tính sâu bọ là những hoạt động sống đặc trưng đáp ứng lại tác nhân của ngoại cảnh, có các đặc điểm:
+ Thể hiện hoạt động sống của sâu bọ, đặc biệt về dinh dưỡng và sinh sản
+ Đáp ứng của sâu bọ với các kích thích bên ngoài hay bên trong cơ thể.
+ Gia tăng tính thích nghi và tồn tại của sâu bọ.
+ Có khả năng chuyển giao được từ các thể này sang cá thể khác, từ thế hệ này sang thế hệ khác.
TẬP TÍNH
Quan sát và thảo luận nhóm hoàn thành nội dung bảng sau
Tên ĐV
quan sát
được
Môi trường
sống
Cách dinh
dưỡng
Làm tổ
Tự vệ, tấn
công
Đặc điểm khác
Sinh sản
Dế trũi
ong
Bướm
Kiến
Châu chấu
Bọ xít
Sâu ăn tạp
Bọ rùa
1)TËp tÝnh ®éng vËt lµ g×?
TËp tÝnh ®éng vËt lµ chuçi nh÷ng ph¶n øng tr¶ lêi l¹i c¸c
kÝch thÝch cña m«i tr­êng (bªn trong - bªn ngoµi).
2)Ý nghÜa: gióp §V thÝch nghi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
3) C¸c lo¹i tËp tÝnh:
TËp tÝnh bÈm sinh:
TËp tÝnh häc ®­îc:
TËp tÝnh hçn hîp:

Cấu tạo chung của sâu bọ
Thần kinh, giác quan ở sâu bọ phát triển là cơ sở quan trọng của tập tính
1. V? GIÁC QUAN
TIẾT 29: BÀI 28: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ

Saõu boù coự ủuỷ 5 giaực quan
1 - XU�C GIA�C
Xuực giaực bieồu thũ dửụựi daùng caực loõng vaứ caực raõu cuỷa chuựng, ủaởc bieọt laứ hai raõu daứi phớa trửụực
2 - Khửựu giaực ụỷ daùng caực hoỏ treõn raõu.
- Khửựu giaực cuỷa loaứi ruo�i raỏt nhaùy.
- ễỷ vaứi loaứi bửụựm, chuựng coự theồ nhaọn ra caực muứi cuỷa nhau caựch xa haứng km
3 - Vũ giaực laứ caực nhuự lo�i ụỷ tua mieọng hay ụỷ d?u chaõn (Bu?m)
Saõu boù laứ nhửừng nhaứ voõ ủũch nhaọn ra caực vũ duứ no�ng ủoọ pha raỏt loaừng
4 - Thũ giaực cuỷa saõu boù raỏt ủaởc bieọt.
Moọt soỏ loaứi coự maột keựp,coự theồ ủie�u chổnh ủeồ nhỡn thaỏy tia tửỷ ngoaùi.
Moọt soỏ loaứi vửứa coự maột ủụn vửứa coự maột keựp. Chuựng coự theồ nhỡn vụựi goực nhỡn raỏt roọng
5 - Thớnh giỏc caực loõng vaứ caực raõu cuỷa saõu boù raỏt nhaùy vụựi caực dao ủoọng aõm, giuựp chuựng ủũnh hửụựng ủửụùc nguo�n aõm phaựt ra, thaọm chớ loaứi muoói coứn nghe ủửụùc sieõu aõm.
2. TH?N KINH
Naừo saõu boù phaựt trieồn, coự 3 pha�n :
Naừo trửụực, naừo giửừa vaứ naừo sau.
Dõy l� co s? th?n kinh c?a cỏc t?p tớnh v� ho?t d?ng b?n nang c?a sõu b?.

TIẾT 29: BÀI 28: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
- Em hãy quan sát, theo dõi một số tập tính của sâu bọ thường thể hiện: trong tìm kiếm, cất giữ thức ăn, trong sinh sản và trong quan hệ giữa chúng với con mồi hoặc kẻ thù.
- Ghi chép các diễn biến của từng tập tính ở sâu bọ sau khi xem xong băng hình.
3. a - Tập tính về dinh dưỡng: Phần lớn đây là tập tính học được từ bố mẹ, từ quá trình sống của bản thân động vật
Đàn kiến tha thức ăn về tổ
Kiến chăn nuôi dệp sáp để hút dịch ngọt do dệp tiết ra làm nguồn thức ăn
Kiến khâu tổ
Kiến định hướng, di chuyển
Ve sầu hút nhựa cây
TËp tÝnh dinh d­ìng
Bọ cánh cứng hút nhựa cây
Ấu trùng ong
Sáp ong
Tổ ong tự nhiên
Kiến trúc tổ ong
Ấu trùng ong
Tập tính bầy đàn
Tổ chức đàn ong
Bọ xít xanh
Ấu trùng bọ xít
Bọ xít đỏ
Thành trùng,trứng, ấu trùng sâu ăn tạp trong đất
Thiệt hại do sâu ăn tạp trên lá đậu nành, ớt, cải, xà lách, dưa hấu
TIẾT 29: BÀI 28: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
III- 1: TẬP TÍNH SINH SẢN
Bao gồm các hoạt động ghép đôi, sinh sản và chăm sóc bảo vệ thế hệ sau
* Hoạt động ghép đôi gồm các quan hệ đực, cái trước sinh đẻ.Trong hoạt động ghép đôi, việc phát ra các tín hiệu kích thích và kêu gọi con cái là rất quan trọng kích thích chủ yếu từ bên ngoài nhờ cơ quan thụ cảm khứu giác, thị giác, thính giác.
TIẾT 29: BÀI 28: THỰC HÀNH: XEM BĂNG HÌNH VỀ
TẬP TÍNH CỦA SÂU BỌ
Hoạt động ghép đôi
Pha�n lụựn caực saõu boù traỷi qua bieỏn thaựi trong moọt voứng ủụứi :
1- Bieỏn thaựi hoaứn toaứn
- Bửụựm trửụỷng thaứnh, giao phoỏi ủeỷ ra trửựng, trửựng nụỷ ra saõu
- Saõu phaựt trieồn thaứnh aỏu truứng , aỏu truứng bieỏn thaựi thaứnh con trửụỷng thaứnh.
Con non an lỏ
Kén
Chu trình phát triển của con tằm
Bu?m ng�i
Tr?ng
Sâu non
Kén
Nhộng
2 - Biến thái không hoàn toàn
- Cào cào (châu chấu) đẻ ra trứng.
- Trứng nở ra cào cào con và lột xác nhiều lần ra cào cào trưởng thành.
- Con trưởng thành bao giờ cũng có 3 đôi chân, đầu có 2 râu, và hô hấp bằng hệ thống ống khí

Nhiều loài như ve, bọ cánh cứng . . . Có giai đoạn sâu ấu trùng kéo dài tới 3 năm, còn giai đoạn trưởng thành ngắn , hầu như chỉ làm nhiệm vụ duy trì nòi giống .
Hoạt động sinh sản
Ve sầu








TËp tÝnh sinh s¶n: Tạo kén
Nhiều loài như ong , mối, kiến sống tập trung thành đàn có tổ chức chặt chẽ như một "xã hội" . Tất nhiên đây chỉ là bản năng
TA�P T�NH: TH�CH NGHI VAỉ TO�N TAẽI
2. c - TẬP TÍNH THÍCH NGHI VÀ TỒN TẠI
Sâu bọ sống thích nghi với môi trường.
Trong điều kiện thuận lợi chúng sinh sôi nảy nở rất nhiều gây ra đại dịch : Châu chấu , rầy nâu . .
TA�P T�NH: TH�CH NGHI VAỉ TO�N TAẽI
?ng d?ng t?p tính trong chan nuơi, trong tr?ng tr?t

VD: Bọ rùa được thả để diệt rệt cam,…
Dựa vào tập tính giao phối của nhiều loại côn trùng gây hại tạo ra cá thể đực bất thụ để chúng không có khả năng sinh sản và dần biến mất.
Bọ rùa
Bọ rùa tiêu diệt rệp
Cà cuống
Tinh dàu - Cà cuống
Thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
1. Qua xem băng hình em hãy cho biết: Sâu bọ có những tập tính cơ bản nào?
2. Mỗi tập tính được biểu hiện qua những hoạt động nào?
3. Giải thích tại sao sâu bọ có thể thực hiện được các hoạt động trong mỗi tập tính trên
Nội dung chính của băng hình:
Giác quan: 5 giác quan
Thần kinh
Tập tính:
+ Tập tính về sinh sản
+ Tập tính thích nghi - tồn tại.
+ Tập tính về dinh dưỡng.
Thu hoạch: Ghi chép ngắn gọn về từng tập tính của sâu bọ sau khi xem xong băng hình
Quan sát và thảo luận nhóm hoàn thành nội dung bảng sau
Tên ĐV
quan sát
được
Môi trường
sống
Cách dinh
dưỡng
Làm tổ
Tự vệ, tấn
công
Đặc điểm khác
Sinh sản
Dế trũi
ong
Bướm
Kiến
Châu chấu
Bọ xít
Sâu ăn tạp
Trên cạn
Trên cây
Trong đất
Trên cạn
Trên cây
Trên cây
Bọ rùa
Trong đất
Trên cây