Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Những ngôi sao xa xôi
(Lê Minh Khuê)
Tiết:141-142
- Sinh năm 1949, quê Thanh Hoá.
- Gia nhập thanh niên xung phong trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Là cây bút chuyên viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm lí tinh tế, sắc sảo đặc biệt là tâm lí nhân vật phụ nữ.
Lê Minh Khuê
1. Tác giả: Lê Minh Khuê
I. TÌM HIỂU CHUNG:
Tác phẩm của Lê Minh Khuê
2. Tác phẩm:
- Thể loại:
truyện ngắn.
- Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt.
TÌNH NGUYỆN LÊN ĐƯÒNG NHẬP NGŨ.
Tóm tắt văn bản
- Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” viết về ba cô gái thanh niên xung phong - Phương Định, Nho ,Thao- trong đội trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn.
- Chị Thao là tổ trưởng đội trinh sát mặt đường, nhiệm vụ của họ là quan sát địch đánh bom, đánh dấu vị trí bom chưa nổ, đo lượng đất đá phải san lấp, nếu cần thì phá bom.
-Công việc vô cùng nguy hiểm, họ luôn đối mặt với thần chết. - Tuy vậy họ luôn can đảm và hoàn thành nhiệm vụ.
- Trong một trận càn Nho đã bị thương, chị Thao và Phương Định đã tận tình săn sóc cho Nho.
- Nho ngủ thiếp đi, lúc này Phương Định và chị Thao nhìn nhau hát những câu hát với niềm xúc động nghẹn ngào.
- Phương Định suy tư về những kỉ niệm sau trận chiến.
II. TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Cuộc sống ở cao điểm:
a. Không gian mặt đường:
PHIM
ÁC LIỆT ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
1. Cuộc sống ở cao điểm:
a. Không gian mặt đường:
- Cảnh vật: đường lở loét, máy bay rít, bom nổ, cây bật gốc, nóng nực…
 Ác liệt, nguy hiểm.
- Công việc: ba nữ thanh niên xung phong theo dõi mặt đường, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ, phá bom, …
 Nguy nan, khẩn trương, chấp nhận hi sinh.
Nữ thanh niên xung phong mở đường
b. Không gian hang đá:
b. Không gian hang đá:
- Cảnh vật ẩm ướt, không khí mát lạnh, yên tĩnh…
- Ba cô gái thanh niên xung phong sinh hoạt, nghỉ ngơi…

 Êm dịu, bình yên.
1. Trình bày sự đối lập của hai không gian trên.
2. Từ đó, em hiểu gì về hiện thực chiến tranh trên tuyến lửa Trường Sơn?
Không gian mặt đường
Không gian hang đá
Khốc liệt
Bình yên
Căng thẳng
Đe dọa sự sống
Êm dịu
Bảo toàn sự sống
- Nơi diễn ra cuộc chiến tranh tàn phá của giặc Mĩ.
- Nơi quân và dân ta dũng cảm đương đầu với gặc Mĩ để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
THẢO LUẬN NHÓM
2. Những ngôi sao xa xôi:
Phương Định Thao Nho

Thảo luận nhóm

Những đặc điểm chung của ba cô
gái thanh niên xung phong Phương Định, Nho, Thao?
2.1 Những điểm chung của ba cô gái
- Tinh thần trách nhiệm cao trong công việc
Dũng cảm không sợ hy sinh
Tình đồng đội gắn bó
- Nhạy cảm, nhiều mơ ước, thích làm đẹp…
Lòng yêu nước
=> Vẻ đẹp tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách
mạng Việt Nam trong thời kì chống Mĩ cứu nước.
a. Phương Định:
Thảo luận nhóm

*Hình dáng, hoàn cảnh
xuất thân.
*Đời sống tâm hồn, tình
cảm.
* Phẩm chất chiến sĩ.
2. 2. Những nét riêng:
Nhân vật Phương Định
*Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân:
Là một cô gái khá, hai bím tóc dày, tương đối mềm,
một cái cổ cao, kêu hãnh như đài hoa loa kèn, có cái
nhìn sao mà xa xăm…; là con gái Hà Nội, có tuổi thơ
bên người mẹ, một góc phố, những kỉ niệm…
*Đời sống tâm hồn, tình cảm:
- Thích ngắm mình trong gương, rất điệu; thích hát,
thích ngồi bó gối mơ màng; bế Nho đặt lên đùi mình,
rửa bằng nước đun sôi; pha sữa; yêu quý những
người có ngôi Sao trên mũ…
*Phẩm chất chiến sĩ:
- Gan dạ, dũng cảm, có trách nhiệm,…
a. Phương Định:
 Tâm hồn trong sáng, giàu tình cảm, hồn nhiên, duyên dáng, can đảm và gắn bó với đồng đội.
*Về hình dáng và hoàn cảnh xuất thân:Cô gái Hà Nội, có ngoại hình đẹp, luôn hồi tưởng về tuổi thơ.
*Đời sống tâm hồn, tình cảm:Hồn nhiên, trong sáng, mơ mộng, dũng cảm, yêu mến đồng đội.
*Phẩm chất chiến sĩ: Gan dạ, dũng cảm, nghiêm túc trong công việc.
b. Thao:
- Tính tình: can đảm, thích hát, thích làm duyên, sợ máu.
- Hành động: bình tĩnh trước thử thách, dứt khoát
trong công việc.
b. Thao
Can đảm trong công việc, mềm yếu trong tình
cảm.
c. Nho:
Thích ăn kẹo, thích thêu thùa, đáng yêu như một que kem.
c. Nho
Hồn nhiên, đáng yêu, dũng cảm
III. TỔNG KẾT:
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng ngôi kể thứ nhất, lựa chọn nhân vật người kể chuyện đồng thời là nhân vật trong truyện.
- Miêu tả tâm lí và giọng điệu bình thản pha chút hóm hỉnh nhưng vẫn rất tự nhiên.
2. Ý nghĩa văn bản
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của 3 cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt.
HƯỚNG DẪN HỌC VÀ LÀM BÀI Ở NHÀ
Tập phân tích nhân vật Phương Định theo các đặc điểm: hình dáng, hoàn cảnh xuất thân; đời sống tâm hồn và tình cảm; phẩm chất chiến sĩ.
Soạn bài: Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang
+ Tìm hiểu về tác giả Đe-ni-ơn Đi-phô.
+ Đọc, tóm tắt văn bản.
+ Tìm hiểu một số câu hỏi trong sgk.