Bài 28. Những ngôi sao xa xôi

Giáo viên: Đỗ thị chính
Trường THCS Hoàng Động
Môn: Ngữ văn - Lớp 9
Bài 28 - Tiết 141 ,142: Đọc - hiểu văn bản
Kiểm tra bài cũ
ý nào sau đây được coi là thông điệp phù hợp nhất của truyện ngắn Bến quê gửi đến người đọc ?
A. Dù có đi đâu thì quê hương vẫn là chỗ dừng chân cuối cùng của cuộc đời con người.
B. Hãy trân trọng những vẻ đẹp những giá trị gần gũi của quê hương
C. Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người .
D .Trước khi đi ra ngoài ,hãy biết sống với quê hương của mình .
B
Ngữ văn 9:
Bài 28 - Tiết 141, 142 : Đọc - hiểu văn bản:
- Lê Minh Khuê -
(Trích)
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
Lê Minh Khuê: sinh năm 1949, quê Thanh Hoá.
Là cây bút chuyên về truyện ngắn.
- Sáng tác năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc diễn ra ác liệt.
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
Nhà văn Lê Minh Khuê
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
1. Nhân vật Phương Định:
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: "Cô có cái nhìn sao mà xa xăm !".
Xa đến đâu mặc kệ, nhưng tôi thích ngắm mắt tôi trong gương. Nó dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng.
Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe lại hỏi thăm tôi. Hỏi thăm hoặc viết những thư dài gửi đường dây, làm như ở cách xa nhau hàng nghìn cây số, mặc dù có thể chào nhau hàng ngày. Tôi không săn sóc, vồn vã. Khi bọn con gái xúm nhau lại đối đáp với một anh bộ đội nói giỏi nào đấy, tôi thường đứng ra xa, khoanh tay lại trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt. Nhưng chẳng qua tôi điệu thế thôi. Thực tình trong suy nghĩ của tôi, những người đẹp nhất, thông minh, can đảm và cao thượng nhất là những người mặc quân phục, có ngôi sao trên mũ.
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
1. Nhân vật Phương Định:
- Là cô gái khá đẹp được nhiều người để ý.
- Nhạy cảm, hồn nhiên, hay mơ mộng và thích hát.
- Yêu mến những người đồng đội.
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
Tôi, một quả bom trên đồi. Nho, hai quả dưới lòng đường. Chị Thao, một quả dưới chân cái hầm ba-ri-e cũ.
Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng cụm trong không trung, che đi những gì từ xa. Các anh cao xạ có nhìn thấy chúng tôi không ? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu trái đất vào tầm mắt. Tôi đến gần quả bom. Cảm thấy có các ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới.
Quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô, một đầu vùi xuống đất. Đầu này có vẽ hai vòng tròn màu vàng .
Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay theo hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí ! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành. Hoặc là nóng lên từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng.
Chị Thao thổi còi. Như thế là đã hai mươi phút qua. Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mìn xuống cái lỗ đã đào, châm ngòi. Dây mìn dài, cong, mềm. Tôi khoả đất rồi chạy lại chỗ ẩn nấp của mình.
Hồi còi thứ hai của chị Thao. Tôi nép người vào bức tường đất, nhìn đồng hồ. Không có gió. Tim tôi cũng đập không rõ. Dường như vật duy nhất vẫn bình tĩnh, phớt lờ mọi biến động chung là chiếc kim đồng hồ. Nó chạy, sinh động và nhẹ nhàng, đè lên những con số vĩnh cửu. Còn đằng kia, lửa đang chui bên trong cái dây mìn, chui vào ruột quả bom .
Quen rồi. Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít : ba lần. Tôi có nghĩ tới cái chết. Nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể. Còn cái chính: liệu mìn có nổ, bom có nổ không ? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thức hai ? Tôi nghĩ thế, nghĩ thêm: đứng cẩn thận, mảnh bom ghim vào cánh tay thì khá phiền và mồ hôi thấm vào môi tôi, mặn chát, cát lạo xạo trong miệng.
Nhưng quả bom nổ. Một thứ tiếng kì quái, đến váng óc. Ngực tôi nhói, mắt cay mãi mới mở ra được. Mùi thuốc bom buồn nôn. Ba tiếng nổ nữa tiếp theo. Đất rơi lộp bộp, tan đi âm thầm trong những bụi cây. Mảnh bom xé không khí, lao và rít vô hình trên đầu.
Câu hỏi thảo luận:
Phân tích tâm trạng nhân vật Phương Định trong một lần phá bom ?
Nhận xét nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật ở đoạn truyện này ?
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
1. Nhân vật Phương Định:
- Là cô gái khá đẹp được nhiều người để ý.
- Nhạy cảm, hồn nhiên, hay mơ mộng và thích hát.
- Yêu mến những người đồng đội.
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
- Dũng cảm, tự trọng, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc .
? Là con người mới, tiêu biểu cho lớp trẻ thời kháng chiến chống Mĩ.
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
1. Nhân vật Phương Định:
2. Các nhân vật khác:
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:
Câu hỏi thảo luận:
- Tìm những chi tiết viết về nhân vật Thao, Nho ? Những chi tiết này cho thấy nét riêng gì ở mỗi nhân vật ?
Đọc - chú thích:
Đọc, tóm tắt truyện:
2. Chú thích:
II. Tìm hiểu văn bản:
* Tìm hiểu sơ bộ về văn bản:
Tác giả:
b) Tác phẩm:
* Tìm hiểu chi tiết:
1. Nhân vật Phương Định:
2. Các nhân vật khác:
- Nhân vật Thao :
từng trải, bình tĩnh, táo bạo.
- Nhân vật Nho :
vẻ ngoài đáng yêu, vô tư, hồn nhiên.
Bài 28 - Tiết 142: Đọc - hiểu văn bản:
Những ngôi sao xa xôi
(Trích)
- Lê Minh Khuê -
Thứ ba ngày 20 tháng 3 năm 2007
Ngữ văn 9:

Bài tập trắc nghiệm :
Câu 1: Dòng nào sau đây nêu đúng nội dung của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ?
A. Tâm hồn trong sáng, mơ mộng của ba nữ thanh niên xung phong.
B. Tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh của những chiến sĩ thanh niên xung phong.
C. Tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
D. Tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ hi sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
Câu 2: ý nào sau đây nêu đúng và đủ nhất đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi ?
A. Sử dụng ngôi kể phù hợp.
B. Cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung.
C. Miêu tả tâm lý nhân vật đặc sắc.
D. Cả ba ý A, B, C đều đúng.


C
D
Ghi nhớ:

* Truyện Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng, mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ.
* Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động, trẻ trung và đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật.
III. Luyện tập:
Bài tập 1 : Truyện Những ngôi sao xa xôi bồi đắp cho em tình cảm gì ?
Bài tập 2 : Ghi lại một số câu thơ, bài thơ hay về thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước ?
Lâm Thị Mĩ Dạ
Khoảng trời-
hố bom
Nguyễn Đình Thi
Phạm Tiến Duật
Lá đỏ
Gửi em cô thanh niên xung phong
Hướng dẫn học bài và chuẩn bị bài :
1. Học bài, nắm được giá trị của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi.
2. Tìm đọc và ghi lại một số bài thơ, đoạn thơ hay về thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ.
3. Viết đoạn văn phân tích nhân vật Phương Định.
4. Chuẩn bị tiết 143 : Chương trình địa phương (phần Tập làm văn).